بحث جاماندگان سهام عدالت با آزادسازی این سهام در اردیبهشت سال 1399 داغ شده و به نظر می رسد این بحث به مراحل پایانی خود رسیده است.
دولت دوازدهم در حالی به کار خود پایان داد که اعلام کرد پرونده ثبت نام سهام عدالت بسته شده و امکان اینکه مشمول جدیدی پذیرفته شود وجود ندارد. با این حال برخی نمایندگان مجلس همچنان قول تخصیص سهام عدالت به جاماندگان را می دادند و آمارهای مختلفی نیز از جاماندگان ارائه می شد.
البته این آمار هرگز از سوی هیچ مسئولی تایید نشد تا اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، در مصوبه ای راهکاری برای تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ مشخص کردند.
طبق مصوبه مجلس، دولت موظف شد از محل باقی مانده سهام متعلق به دولت یا شرکت های دولتی در بنگاه های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه های (۱) و (۲) ماده (۲) قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۲۵ خردادماه ۱۳۸۷ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، نسبت به واگذاری سهام عدالت به مددجویان جامانده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) مددجویان سازمان بهزیستی کشور و تمامی افرادی که از سهام عدالت برخوردار نشده اند اقدام کند.
* به ۳.۵ میلیون جامانده سهام عدالت تعلق می گیرد
حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی سازی اعلام کرد: بر این اساس افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و ایثارگرانی که سهام عدالت ندارند، فاز نخست جاماندگان سهام عدالت محسوب می‌شوند. البته هرچند این جمعیت حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفری مشخص شده اند؛ اما هنوز منابعی که برای پرتفوی این افراد در نظر گرفته شده به طور رسمی اعلام نشده است.
وی درمورد پرتفوی جاماندگان نیز گفت: پرتفوی جاماندگان از قبل در سازمان خصوصی سازی پیش‌بینی شده بود اما یکی از شرکتها در هیات دولت حذف شد و باید جابه‌جایی پرتفو صورت بگیرد تا بتوان امور را پیش برد. البته این طرح بعد از هیات دولت باید به هیات تطبیق مجلس برود و چنانچه ایرادی نداشته باشد، لازم‌الاجرا است.
* جاماندگان سهام عدالت ۱۰ میلیون تومان سهام می گیرند
احسان خاندوزی درباره مبلغ سهام عدالت گفت: به جهت اینکه تکلیف قانون بودجه ۱۴۰۱ است، دولت مصوبه‌ای داشت و در گام اول برای افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد و بهزیستی، ۱۰ میلیون سهام عدالت به ازای هر فرد مصوب و منابع آن مشخص شد و این امر منتظر تاییدیه مجلس است.
* سود 399 هزار میلیاردی سهام عدالت
برخی از کارشناس بازار سرمایه معتقدند، سود خالص ۴ فصل اخیر شرکت‌های بورسی‌ای که حداقل یک صندلی هیات مدیره آن متعلق به سهام عدالت است، حدود 399 هزار میلیارد تومان است. سهام عدالت ۳۵ درصد ارزش بازار سرمایه را در اختیار دارد.
* سهام عدالت چقدر می‌ارزد؟
سبد سهام عدالت از تعدادی سهام ارزنده و نمادهای بزرگ بازار سرمایه تشکیل شده است که در هفتههای گذشته با نوسان در میزان ارزش همراه بوده است. این سهام در بهمن ماه با کاهش ارزش مواجه شد و در اسفندماه نیز روند نوسانی داشت.
ارزش این سهام در هفته اول فروردین ماه برخلاف رشد شاخص‌های عملکردی بازار سرمایه، با کاهش ارزش مواجه شد، اما در هفته دوم فروردین ماه و با رشد شاخص کل، ارزش سهام عدالت نیز رشد قابل قبولی داشته است. البته ارزش این سهام در هفته سوم فروردین ماه با افت مواجه شد. ارزش این سهام در هفته چهارم فروردین ماه با رشد 4 درصدی که داشت افزایش قابل توجهی پیدا کرد.
سهام عدالت در تمام هفتههای اردیبهشت ماه با افزایش ارزش روبرو شد. ارزش سهام عدالت در هفته اول اردیبهشت ماه با رشد 0.85 درصدی مواجه شده است. ارزش این سهام در هفته دوم اردیبهشت ماه کاهش 0.42 درصدی یافت. ارزش این سبد دارایی در هفته سوم اردیبهشت ماه رشد 0.68 درصدی را تجربه کرد. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی اردیبهشت ماه با رشد 1.7 درصدی روبرو شد.
ارزش برگه های سهام عدالت در هفته ابتدایی خردادماه با کاهش 1.29 درصدی روبرو شد. این روند نزولی در هفته دوم خرداد نیز ادامه پیدا کرد و ارزش سهام عدالت در هفته گذشته با کاهش 2.13 درصدی مواجه شد.
این سهام عدالت در هفته سوم خردادماه باز هم با کاهش ارزش 1.55 درصدی روبرو شد که این مساله به دلیل افت در شاخص‌های عملکردی بورس رخ داده است. سبد سهام عدالت در هفته چهارم خردادماه با رشد 2 درصدی مواجه شد. ارزش این سهام در هفته پایانی خردادماه نیز با افت 2.15 درصدی داشت.
البته سبد سهام عدالت به دلیل تشکیل شدن از سهام شرکت‌های بزرگ، بسیار متاثر از شاخص کل بورس است. سهام عدالت در هفته ابتدایی تیرماه با افت 2.86 درصد مواجه شده است. این سهام هفته دوم تیرماه را با کاهش 1.39 درصدی در ارزش پشت سر گذاشته است. در حال حاضر و در هفته سوم تیرماه ارزش این سهام با کاهش 1.37 درصدی روبرو شده است. ارزش این سهام در هفته چهارم و پایانی تیرماه با افت 2 درصدی داشته است.
برگه‌های سهام عدالت در هفته ابتدایی مردادماه با کاهش 2.65 درصدی روبرو شده است؛ در هفته دوم مردادماه ارزش سهام عدالت 46 صدم درصد افت کرد، در هفته سوم مردادماه برخلاف شاخص‌های بورس، ارزش سهام عدالت 7.62 درصد کاهش یافت. در هفته چهارم مردادماه برخلاف هفته های گذشته، ارزش سهام عدالت با رشد 72 صدم درصدی روبرو شده است. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی مردادماه با کاهش 1.64 صدم درصدی روبرو شده است.
بورس در ماه های گذشته با وضعیت نزولی همراه بوده است که این مساله بر روند ارزش برگه های سهام عدالت نیز تاثیر زیادی داشته است.
کاهش ارزش سهام عدالت در هفته های اول و دوم شهریور ادامه داشت و ارزش این سهام به ترتیب با کاهش 1.81 و 2.89 درصدی روبرو شد. ارزش برگه‌های سهام عدالت در هفته سوم شهریور ماه نیز با کاهش 1.32 درصدی همراه بوده است. سهام عدالت در هفته های گذشته با توجه به افت در شاخص های بورس با کاهش ارزش مواجه بوده و در هفته چهارم شهریور ماه بیشترین افت در 6 ماه گذشته را تجربه کرده است. ارزش سهام عدالت در هفته چهارم شهریورماه با افت 3.36 درصدی همراه بوده است.
* روند سهام عدالت تغییر می کند؟
سهام عدالت در هفته اول مهرماه پس از هفته ها افت، با رشد 82 صدم درصدی روبرو شد، اما در هفته دوم مهرماه ارزش سهام عدالت با کاهش 3.73 روبرو شده است. این افت در هفته سوم مهرماه نیز ادامه داشته و ارزش سهام عدالت در هفته گذشته کاهش 4 دهم درصدی را تجربه کرده است. ارزش این سهام در هفته چهارم مهرماه 58 صدم درصد کاهش یافت. این مساله در حالی رخ داده است که شاخص کل بورس در این هفته با کاهش 0.7 درصدی و شاخص کل هم‌وزن بورس نیز کاهش 44 صدم درصدی داشته‌اند.
برگه‌های سهام عدالت در قیمت‌های اسمی 409 هزار تومانی، 492 هزار تومانی، 532 هزار تومانی و یک میلیون تومانی در هفته چهارم مهرماه به ترتیب با کاهش 31 هزار تومانی، 37 هزار تومانی، 40 هزار تومانی و 76 هزار تومانی نسبت به هفته گذشته مواجه شده‌اند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند، نمادهای حاضر در سبد سهام عدالت از ارزنده‌ترین سهم‌های بازار سرمایه هستند. با این حال، ارزش برگه‌های سهام عدالت در برگه‌های مختلف به ترتیب برابر است با 5 میلیون و 297 هزار تومان، 6 میلیون و 372 هزار تومان، 6 میلیون و 891 هزار تومان و 12 میلیون و 953 هزار تومان.
ارزش فعلی سهام عدالت نسبت به دوران اوج بازار در مرداد سال 99 با افت 66 درصدی مواجه شده است. از مهمترین دلایل ریزش قیمت سهام عدالت، ضعف مدیریت در شرکت های سرمایه‌گذاری و عدم برگزاری مجامع این شرکتها و نیز نبود بازارگردان حرفه‌ای برای این شرکتها به شمار می‌رود.
بنابراین گزارش، ارزش سهام عدالت نسبت به اول مرداد سال گذشته برای سه نوع سهام عدالت، به ترتیب با کاهش قیمت 10 میلیون و 281 هزار تومانی، 12 میلیون و 368 هزار تومانی، 13 میلیون و 373 هزار تومانی و 25 میلیون و 138 هزار تومانی روبرو شده است.