بازار گوشت قرمز روزهای آرامی را سپری می‌کند و کمبودی هم در بازار احساس نمی‌شود. بر‌اساس نتایج طرح آمارگیری کشتار دام کشتارگاه‌های رسمی کشور در ماه مرداد سال‌جاری، وزن گوشت قرمز عرضه شده انواع دام‌های ذبح شده در مجموع به بیش از ۵٥ هزار تن رسید که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است.
بر اساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ۲٧٬٢٩٥ تن، ۴٩٫١ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه شده را به خود اختصاص داده است. همچنین مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در مردادماه امسال با ماه مشابه سال قبل، نشان دهنده افزایش ٥ درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور است.
همزمان با قرار گرفتن در تابستان و فصل گرما که مصرف گوشت هم با کاهش همراه شد، بسیاری از تولیدکنندگان با حجم بالای دام زنده مواجه شدند به‌طوری که عرضه این محصول نسبت به تقاضا پیشی گرفت و دام روی دست دامداران باقی ماند. شرکت داخلی پشتیبانی امور دام کشور نیز برای ممانعت از متضرر شدن تولیدکنندگان اقدام به خرید تضمینی توسط وزارت جهاد کشاورزی کرد. به همین منظور نیز این شرکت در ۱۸ استان بر اساس نرخ مصوب کارگروه تنظیم بازار هر استان، بدون هیچ محدودیتی خرید حمایتی دام سبک و سنگین به صورت ۵ تکه و منجمد انجام گرفت.
صادرات دام زنده با توجه به مازاد عرضه گوشت در کشور، باعث خروج دام‌های مازاد از بازار شد تا تعادل قیمتی در بازار به وجود بیاید که تولیدکنندگان متضرر نشوند. دولت گوشت منجمد ۵ تکه دام سبک و سنگین را کیلویی ۲۲۰ هزار تومان از دامدار تحویل می‌گیرد و برای دام زنده سبک و سنگین هم کیلویی بین ۸۵ تا ۹۲ هزار تومان به دامدار پول پرداخت می‌شود.
طبق اعلام محمد جعفری، معاون بازرگانی داخلی شرکت پشتیبانی امور دام، در سال‌های گذشته سالانه حجم قابل توجهی واردات گوشت به کشور انجام می‌شد اما اکنون با تولید مازاد روبه‌رو هستیم. بنابراین دولت علاوه بر صادرات، خرید تضمینی هم انجام می‌دهد اما ضعف در زیرساخت‌ها باعث ایجاد محدودیت در خرید دام شده است که باید برطرف شود.
با توجه به وجود حدود 4 میلیون رأس دام سبک مازاد در دامداری‌ها و بروز مشکلاتی از جمله کاهش مصرف گوشت قرمز و انباشتگی دام در دامداری‌ها، دو راهکار برای حمایت از تولیدکنندگان درنظر گرفته شد؛ اول، خرید تضمینی دام که ماده 15 نظام جامع دامپروری هم بر آن تأکید کرده است. دوم، صادرات دام که در ماده 23 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه‌ای کشور نیز تجویز شده است.
۱۲۰۰ رأس دام زنده سبک از کشور صادر شد
دولت مصمم بود با استفاده از دو راهکار خرید تضمینی و صادرات دام، مشکل دام‌های انباشته‌ای را که در دامداری‌ها قرار دارد رفع کند تا هزینه‌های مضاعف به دامدار تحمیل نشود. دام باید در هر شرایطی خوراک مصرف کند که تأمین آن برای دامدار با هزینه همراه است اما در شرایطی که دام‌ها امکان عرضه به بازار را ندارند فقط برای دامدار هزینه بر خواهند بود.
مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران در گفت‌و‌گو با «ایران» با بیان اینکه قیمت‌ها در بازار گوشت قرمز تغییری نسبت به ماه‌های قبل نداشته‌اند، افزود: «اگرچه اولین صادرات دام زنده از کشور به کویت انجام گرفته است اما این موضوع به طور قطع تأثیری در بازار گوشت داخلی نخواهد گذاشت، چراکه کشورهای حاشیه خلیج فارس که مقصد اصلی صادرات دام زنده هستند، از نژادهای خاصی با وزن‌های خاصی استقبال می‌کنند بنابراین هر نوع گوسفندی از کشور صادر نمی‌شود در نتیجه انتظار افزایش قیمت گوشت را نداریم.»
عالی با بیان اینکه تقاضا برای خرید گوشت کاهش داشته است، افزود: «با توجه به اینکه نرخ نهاده‌های دامی افزایش زیادی پیدا کرده است، اما قیمت گوشت تغییر زیادی نداشت و این مسأله نشان می‌دهد که تقاضا برای خرید زیاد نیست. به طور کلی در شش ماهه ابتدایی امسال به غیر از ماه رمضان و دهه اول محرم که منجر به رشد تقاضا شد، افزایش چشمگیری در قیمت گوشت نداشتیم.»
وی با تأکید بر اینکه بازارگردان‌ها بیشترین سود را از افزایش قیمت‌ها می‌برند، گفت: «اکنون قیمت هر کیلو از بهترین گوسفند نر زنده 70 تا 75 هزار تومان است که باید با قیمت 170 هزار تومان به دست مصرف کننده برسد اما اکنون با قیمت بیش از 200 هزار تومان فروخته می‌شود. همچنین اکنون هر کیلو گاو نر زنده از دامدار با قیمت 80 هزار تومان خریداری می‌شود و به طور منطقی به قیمت 180 تا 190 هزار تومان باید به دست مصرف کننده برسد درحالی که قیمت آن بعضاً به بیش از 250 هزار تومان رسیده است.»
مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران اضافه کرد: «متأسفانه در این شرایط دامداران کمترین سود را از فروش دام خود کسب می‌کنند و بیشترین سود به واسطه‌گران و دلالان می‌رسد. این در حالی است که اگر چند ماه گذشته هم تنش قیمتی برای گوشت قرمز ایجاد شد مقصر اصلی دلالان بودند که قیمت گوشت قرمز را افزایش دادند تا جلوی صادرات گرفته شود.»
با توجه به مازاد جمعیت دامی، وضعیت تولید مطلوب است و کمبودی در بازار گوشت قرمز نداریم. بنابراین هرگونه اختلال در قیمت این محصول به منظور سودجویی به ضرر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است. وقتی دام زنده از دست تولیدکننده خارج می‌شود و به دست بازارگردانان و دلالان می‌افتد که در اینجا نه تولیدکننده سودی از تولید خود می‌برد و نه مصرف کننده محصول را با قیمت مناسب تهیه می‌کند تنها این قشر هستند که از این بازار سودهای کلان به جیب می‌زنند و این امر منصفانه نیست.
بر اساس مشاهدات میدانی قیمت هر کیلو راسته با استخوان گوسفندی۱۶۹,۰۰۰، ران کامل ممتاز گوسفندی، ۱۷۸,۰۰۰، ران پاک کرده گوساله۱۸۶,۰۰۰، سردست پاک کرده گوساله۱۶۷,۰۰۰، گردن گوسفندی۱۳۵,۰۰۰، گردن گوساله ۱۳۲,۰۰۰، سردست گوسفندی ۱۳۱,۰۰۰، نیم‌شقه سردست گوسفند۱۵۸.۰۰۰ و نیم‌شقه ران گوسفندی ۱۸۵,۰۰۰ تومان عرضه می‌شود.
گفتنی است قیمت‌های ذکر شده حدودی بوده و ممکن است در برخی مناطق بیشتر یا کمتر باشد.