همه ساله با شروع فصل برداشت که از اواسط مردادماه شروع می‌شود و تا نیمه آبان ادامه دارد قیمت برنج نسبت به ماه‌های دیگر سال کاهش می‌یابد و این یک روند طبیعی است. این روند کاهشی در فصل برداشت در بعضی سال‌ها نسبت به ماه‌های فروردین و اردیبهشت تا ۵۰ درصد افت را هم به‌دنبال داشته است.
امسال نیز قیمت برنج نسبت به کشت سال قبل روند کاهشی را آغاز کرد به طوری که در سال گذشته هنگام زمان کشت اول، برنج کیلویی ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان بود اما امسال به کیلویی ۸۰ هزار تومان رسیده است.
افزایش تولید برنج در کشور
طبق اعلام وزیر جهاد کشاورزی امسال تولید برنج کشور ۲۵ درصد رشد داشته است که بدون شک باعث کاهش قیمت این محصول و متعادل شدن بازار آن خواهد شد. تولید برنج کشور به میزان ۲.۳ میلیون تن رسیده که نشان از عملکرد مطلوب دولت است زیرا یکی از موضوعات مهم که از ابتدا در دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی دنبال شد، موضوع خودکفایی در محصول برنج بود. اگرچه در هر سال حدود یک میلیون تن برنج به کشور وارد می‌شود اما با توجه به ظرفیتی که کشور در تولید برنج دارد، می‌تواند جایگزین واردات شود و برنج مورد نیاز کشور در داخل تولید شود.
احیای کشت قراردادی برنج
طرح کشت قراردادی رویکرد تازه وزارت جهاد کشاورزی در سال‌جاری است که این طرح امسال برای اولین بار در 46 هزار هکتار از شالیزار‌های استان‌های شمالی اجرا می‌شود. در این طرح نهاده‌های مورد نیاز کشت برنج ازجمله بذر، کود و سموم شیمیایی در اختیار شالیکاران قرار می‌گیرد و افزون بر حمایت‌های بیمه‌ای، کشاورزان می‌توانند از توصیه‌های فنی کارشناسان بهره بگیرند. با اجرای کشت قراردادی، قیمت برنج در زمان خودش توسط شورای قیمت‌گذاری تعیین و برمبنای آن خرید صورت می‌گیرد.
لغو ممنوعیت و واردات بیش از 500 هزار تن برنج به کشور
برای مهار قیمت برنج در بازار وزارت جهاد کشاورزی علاوه بر کشت قراردادی و حمایت از کشاورزان واردات برنج به کشور در فصل برداشت این محصول آزاد شد تا کشورمان دچار هیچ گونه خللی در واردات این محصول نشود. به همین دلیل تا مردادماه بیش از 500 هزار تن برنج توسط بخش خصوصی و بیش از 100 هزار تن از این محصول نیز توسط شرکت بازرگانی دولتی به کشور وارد شده، این در حالی است که میزان ثبت سفارش این محصول به بیش از یک میلیون تن می‌رسد.
وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است که لغو ممنوعیت واردات برنج علاوه بر کاهش قیمت برنج و تنظیم بازار این کالای اساسی به‌دلیل افزایش افسارگسیخته قیمت این محصول در بازارهای جهانی پس از فصل ممنوعیت واردات صورت گرفته است.
بازار برنج با فراوانی روبه‌رو است
در شرایط فعلی ذخایر استراتژیک برنج کشور از وضعیت مطلوبی برخوردار است و بازار برنج با فراوانی روبه‌رو و انبارها مملو از برنج ایرانی و خارجی است.
قاسمعلی حسنی دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با بیان اینکه انتظار کاهش قیمت برنج باز هم وجود دارد، گفته است: وجود بعضی از فاکتورهای مثبت در بازار نشان دهنده آن است که قیمت برنج کمتر خواهد شد. به گفته حسنی، اکنون انبارها مملو از برنج و تولید هم بیشتر شده است. این عوامل در کنار هم می‌تواند منجر به کاهش قیمت برنج شود. همچنین مردم دیگر کشش خرید برنج گرانقیمت مانند پارسال را ندارند به همین منظور انتظار دارند برنج با قیمتی مناسب به دستشان برسد.
رحمت‌الله اسدی عضو هیأت مدیره شالیکوبی داران استان مازندران در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به آغاز زمان برداشت برنج در استان‌های شمالی کشور می‌افزاید: برداشت برنج از 20 مردادماه آغاز و تا مهرماه ادامه پیدا می‌کند. بعد از این دوره هم کشت دوم آغاز می‌شود اما نباید به سرمای پاییز برسد.
وی اضافه می‌کند: سرانه مصرف سالانه به ازای هر فرد 35 تا 37 کیلوگرم و مصرف سالانه 3 میلیون تن است و از این میزان در حدود یک میلیون تن به کشور وارد می‌شود. ضمن اینکه بخشی از این میزان به‌عنوان ذخایر استراتژیک ذخیره می‌گردد.
اسدی با اشاره به مقاومت کشاورزان برای فروش برنج به خریداران در شرایط فعلی می‌گوید: برنجکاران در برابر قیمت‌های پیشنهادی برای خرید محصول‌شان مقاومت می‌کنند زیرا سال قبل دلالان هر کیلو برنج را تا 120 هزار تومان به فروش رساندند درحالی‌که همان برنج را از کشاورز 30 تا 32 هزار تومان خریداری کرده بودند. از سوی دیگر مصرف کننده هم اقدام به خرید نمی‌کند و به‌دنبال خرید برنج با قیمت 80 تا 90 هزار تومان است اما بخشی از کشاورزان تمایلی به فروش با این قیمت ندارند.
عضو هیأت مدیره شالیکوبی داران استان مازندران بیان می‌کند: در شرایط فعلی مقاومت از سوی خریدار و فروشنده وجود دارد و مشخص نیست این موضوع از سوی کدام یک از طرفین شکسته خواهد شد. اکنون برنج طارم هاشمی با قیمت 80 هزار تومان، ندا 34 هزار تومان، شیرودی 39 هزار تومان و فجر 49 هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود.
اسدی خرید تضمینی برنج را اقدامی مهم و به نفع برنجکاران عنوان می‌کند و می‌گوید: چنانچه دولت اقدام به خرید تضمینی برنج مانند سایر محصولات از کشاورزان کند، کمک بزرگی به کشاورزان خواهد شد.