یکی از معضلات بزرگ حجم ترافیک و هم چنین وقوع تصادفات در پایتخت و کلانشهرهای کشور، حضور بی‌شمار موتورسیکلت‌ها در سطح خیابان‌ها است. بر اساس آمار‌های رسمی موجود، حدود 42 درصد تصادفات منجر به فوت، به موتورسیکلت‌ها باز می‌گردد.
با توجه به وخامت موضوع در جهت برخورد ایجابی با تخلفات موتورسیکلت‌ها، بنا شد که برای حل این مشکل طرحی با هدف انضباط بخشی موتورسیکلت‌ها پیاده‌سازی شود. این طرح با نام «موتور یار» از تاریخ 29 آذرماه سال 1399 در پایتخت اجرایی شد. سابق بر این با پایین بودن نرخ خرید موتورسیکلت، راکبان این وسیله نقلیه با افزایش مبالغ جریمه‌ها بعضاً به راحتی موتورسیکلت خود را در پارکینگ‌ها رها می‌کردند و با خرید موتورسیکلتی دیگر، همچنان دست از تکرار تخلفات برنمی داشتند، اما حالا باید دید که با افزایش بهای این کالا که طرفداران زیادی هم دارد در کنار این طرح جدی راهنمایی و رانندگی از آمار تخلفات کاسته شده یا خیر.
سرهنگ علی همه خانی، با اشاره به اینکه مسائل و مشکلات مربوط به موتورسیکلت‌ها تبدیل به یک چالش اساسی برای پلیس و مردم شده و به‌تدریج تبدیل به یک مطالبه مردمی شده است، به «ایران» می‌گوید: از دهه‌های گذشته قوانین و مقررات در این حوزه وجود داشته اما با وجود تمامی قوانین باز هم گویی پارکینگ‌ها به گورستان موتورسیکلت‌ها تبدیل شده بودند، این موضوع سبب شد، بر آن شویم تا به جای برخورد سلبی به دنبال برخوردهای ایجابی باشیم، در نهایت، طرح «موتوریار» را با هماهنگی و همکاری دستگاه قضا و شرکت‌های بیمه در 29 آذر ماه سال 1399 آغاز کردیم و خوشبختانه این طرح توانست تا اندازه‌ای در رفع معضلات، یاری رسان ما و شهروندان باشد، چرا که با این طرح در حدود 300 هزار موتورسیکلت توقیف نشد، در عین اینکه جریمه‌ای هم شامل حال راکبان این وسیله نقلیه نگردید.
به گفته معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور پایتخت، هنگامی که موتورسیکلتی مرتکب تخلفی شود، با متوقف کردن و با موافقت راکب، مشروط بر اینکه موتور توقیف نشده و حتی جریمه هم نشود، پس از ارائه آموزش‌های مورد نیاز، فرد، کاور موتوریار پلیس بر تن کرده، راکت پلیس در دست گرفته و از یک ساعت تا 12 ساعت تخلفات سایر موتورسیکلت سواران را رصد می‌کند و از زاویه دید پلیس، می‌بیند که موتورسیکلت سواران دیگر چه تخلفاتی انجام می‌دهند. در خیلی از موارد فرد به موتورسواران دیگر می‌گوید که چقدر تخلف آنها موجب به خطر انداختن جان شهروندان و خودشان خواهد شد. در واقع این طرح محلی برای بازآموزی قوانین و آموزش به افرادی است که متخلف هستند و پس از کسب آموزش‌های لازم و هنگامی که متوجه شدند، تخلف آنها چه آسیب‌هایی می‌تواند به همشهریان بزند، به راه خود ادامه می‌دهند. این طرح خیلی موفق است و حتی در پاره‌ای موارد، خانواده‌های موتورسیکلت سواران پیاده شده و برای اجرای این طرح از ما تشکر می‌کنند که هم موتورسیکلت توقیف نشده و هم جریمه نشده‌اند، در نهایت هم آموزش‌های خوبی دیده‌اند.
چه زمانی موتورسیکلت توقیف می شود؟
سرهنگ همه خانی در پاسخ به این سؤال که در چه صورتی موتورسیکلت‌ها به پارکینگ ارجاع داده می‌شوند، می‌گوید: در صورت مخدوشی پلاک به هر نحوی که پلاک مخدوش شده باشد، موتورسیکلت قطعاً سوار کفی شده و به پارکینگ خواهد رفت. از آنجایی که با تغییر حتی یک رقم پلاک، تمامی تخلفات و جرائم فرد مورد نظر به حساب شخص بی‌گناهی خواهد رفت، ما به عنوان مجریان قانون با این متخلفان به جد برخورد می‌کنیم. در این خصوص قانون هم صریحا اشاره داشته و بیان می‌دارد که در خصوص مخدوش کردن پلاک کلیه وسایل نقلیه موتوری برابر ماده 720 قانون مجازات اسلامی این عمل، جرم محسوب شده و مرتکبین به مجازات مقرر در این ماده به حبس از شش ماه تا یکسال و جریمه محکوم خواهند شد.
به اعتقاد سرهنگ همه خانی، پرواضح است که موتورسیکلت‌ها از این قانون مستثنا نیستند.او در ادامه به میزان تصادفات ناشی از موتورسیکلت سواران متخلف اشاره کرده و توضیح می‌دهد: از کل تصادفاتی که در پایتخت رخ می‌دهد 42 درصد تصادفات منجر به فوت، به موتورسیکلت‌ها باز می‌گردد و تمامی سعی ما این است که این رقم را کاهش دهیم، با این همه قوانین مربوطه هم تا اندازه قابل توجهی بازدارنده هستند و در هر تصادفی که موتورسیکلت سوار مرتکب تخلفی از جمله ورود ممنوع آمدن، عبور از چراغ قرمز، تردد در محدوده پیاده رو‌ها و امثال آن شده باشد، مقصر شناخته می‌شود و این‌گونه نیست که عموم مردم تصور می‌کنند، همیشه خودرو مقصر است و موتورسیکلت‌ها مقصر شناخته نمی‌شوند. موتورسیکلت هم یک وسیله نقلیه است و مشمول کلیه قوانین راهنمایی و رانندگی است و چنانچه مسبب تصادف شود، در خصوص راکب اعمال قانون خواهد شد.
سرهنگ همه خانی با بیان اینکه علاوه بر طرح‌هایی مانند «موتوریار» و اعمال جریمه‌ها و برخوردهای قانونی با راکبین متخلف موتورسیکلت‌ها در سطح خیابان‌ها، خانواده‌ها نیز باید به میدان بیایند، می‌افزاید: درست مانند وقتی که ویروس کرونا آمد و همیشه خانواده با ماسک و موادضدعفونی اعضای دیگری را بدرقه می‌کردند، اعضای خانواده‌های موتورسیکلت سواران نیز باید کلاه‌ایمنی را در آستانه خروج به عزیزان خود تحویل داده و به آنها یادآوری کنند که شب هنگام منتظر بازگشت او هستند و هرطور شده باید با مراقبت از خود و رعایت تمامی قوانین راهنمایی و رانندگی سلامت به خانه باز گردد. نباید فراموش کنیم که وسیله نقلیه‌ای مانند موتورسیکلت بین کاربران ترافیکی، از آسیب پذیری بسیار بالایی برخوردار است و با کوچکترین ضربه‌ای دچار حادثه می‌شود، پس می‌طلبد که رانندگان آن نیز بیش از سایرین به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی احترام بگذارند و حساسیت‌های خود را با هدف حفظ جان خود و دیگران نسبت به این مقوله بیشتر کنند، چرا که بسیاری از این افراد برای ارتزاق و درآمدزایی از این وسیله نقلیه استفاده می‌کنند و باید بدانند که خانواده‌های آنها چشم انتظار هستند و ضروری است که به سلامت به خانه بازگردند.
حالا چند سالی است که کودکان نیز به یاری پلیس‌های راهنمایی و رانندگی آمده و تخلفات والدین را هنگام رانندگی به ایشان گوشزد می‌کنند، به گفته سرهنگ همه خانی، در کنار مواردی که به آنها اشاره شد، پلیس هم سعی دارد تا از سنین پایین آموزش‌های مربوط به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی را به کودکان، بویژه دانش‌آموزان از سطوح دبستان ارائه دهد. در دو سال دوران کرونا هم این آموزش‌ها از طریق شبکه شاد در اختیار کلیه کودکان قرار گرفت، به یاری خدا در سال تحصیلی آینده هم در تمامی مناطق تهران به صورت جداگانه همکاران به صورت حضوری در مدارس آماده ارائه آموزش‌های لازم به گروه‌های دانش‌آموزان خواهند بود.