از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور این کشور به دفعات خواستار دریافت سلاح‌های سنگین برای عقب زدن قوای مهاجم شده است.
کشورهای غربی تحت هدایت آمریکا و اتحادیه اروپا هفته‌هاست مشغول ارسال تجهیزات و سلاح به اوکراین هستند و تا کنون هزاران قبضه اسلحه سبک و سنگین به همراه میلیون‌ها گلوله و فشنگ به این کشور فرستاده‌اند؛ با این حال کشورهای حامی اوکراین در مقطع ابتدایی جنگ از بیم واکنش روسیه و کشیده شدن جنگ به فرای مرزهای اوکراین از ارسال سلاح‌های سنگین خودداری می‌کردند.
حالا اما تقریبا تمامی کارشناسان نظامی بر این عقیده‌اند که نبرد بر سر دونباس در شرق اوکراین تنها با سلاح‌های سنگین به دست می‌آید و متحدان اوکراین نیز رفته رفته رو به ارسال تسلیحات سنگین‌تر کرده‌اند.
با توجه به هشدارهای مسکو که به دفعات اعلام کرده است تحویل تسلیحات غربی را تهدیدی برای امنیت خود تلقی می‌کند، کشورهای حامی اوکراین سلاح‌های ارسالی خود را با دقت انتخاب می‌کنند. اما چه کشورهایی، چه سلاح‌های عمده‌ای را به اوکراین داده‌اند یا قرار است بدهند؟
ایالات متحده
آمریکا یکی از فعال‌ترین کشورها در ارسال سلاح به اوکراین بوده است. در ماه مه، جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده اعلام کرد این کشور سامانه موشکی «هیمارس» (HIMARS) را تحویل اوکراین خواهد داد. هیمارس می‌تواند طیف متنوعی از موشک‌های میان‌برد با برد صدها کیلومتر را شلیک کند.
با این حال دولت آمریکا تصمیم گرفته است که موشک‌هایی با این کالیبرها را به اوکراین نفرستد و ارسال مهمات را به راکت‌هایی با برد حداکثر ۸۰ کیلومتر محدود کند. ایالات متحده می‌گوید این راکت‌ها برای دفع حملات روسیه کافی هستند مضاف بر این‌که رادارهای ضد‌توپخانه‌ای را نیز برای اوکراین تامین خواهد کرد.
توپخانه‌های ام ۷۷۷ (M777) به همراه موشک‌های ضدتانک قابل حمل جاولین و موشک‌های ضدهوایی استینگر از جمله تسلیحات دیگر ارسالی آمریکا بودند. این دو سلاح آخر نقشی عمده در جلوگیری از محاصره کی‌یف در روزهای نخستین جنگ ایفا کردند.
آلمان
اوکراین و شماری از کشورهای عضو ناتو آلمان را متهم کرده‌اند که بر سر تحویل تسلیحات سنگین مردد است و به اصطلاح دست دست می‌کند. در مقابل دولت آلمان می‌گوید تعهدات خود در مقابل ناتو را در نظر می‌گیرد.
برلین هرچند تاکنون هزاران قبضه سلاح سبک از جمله تفنگ، مین، راکت ضد تانک، موشک‌های سنگرشکن و موشک‌های ضدهوایی به همراه با میلیون‌ها گلوله مهمات تحویل اوکراین داده است، با این حال تا همین اواخر از تحویل سلاح‌های سنگین خودداری می‌کرد.
چند هفته پیش دولت آلمان موافقت کرد که حدود ۵۰ تانک ضد هوایی از رده خارج شده موسوم به «گپارد» و ۷ هویتزر خودکششی مدل پانزرهاوبیتز «Panzerhaubitze 2000» به اوکراین بدهد. این مدل‌های خاص توپ، برخلاف هویتزرهایی که توسط وسایل نقلیه مجزا کشیده می‌شوند، می‌توانند پس از شلیک هر گلوله به صورت مستقل جابجا شوند.
با بالا رفتن فشار روی آلمان برای ارسال تسلیحات بیشتر حالا اولاف شولتز، صدراعظم این کشور، اعلام کرده است که سامانه‌های مدرن پدافند هوایی و ردیابی راداری و همچنین موشک‌های هوا به هوای ایریس تی (IRIS-T) به اوکراین تحویل خواهد شد.
دانمارک
جنگ در اوکراین در چندین جبهه زمینی، هوایی و دریایی جریان دارد. اوکراین برای حفاظت از شهرهای ساحلی خود مانند اودسا در مقابل ناوگان دریای سیاه روسیه، مین‌های دریایی مستقر کرده است با این حال این مین‌ها عملا تنها عامل بازدارنده در برابر تهاجم احتمالی هستند چرا که اوکراین نیروی دریایی قدرتمندی ندارد.
از همین رو دانمارک متعهد شده است که موشک‌های ضدکشتی «هارپون» را به اوکراین بدهد. این موشک‌ها می‌توانند دفاع ساحلی این کشور را تا حد زیادی تقویت کنند.
موشک ضد کشتی هارپون که محصول شرکت آمریکایی مک‌دانل داگلاس است، هر چند سیستمی قدیمی به شمار می‌رود با این حال انواع ارتقا یافته آن هنوز در خدمت بسیاری از نیروهای دریایی کشورهای جهان قرار دارد. این موشک ۱۲۴ کیلومتر برد دارد و یک کلاهک جنگی به وزن ۲۲۱ کیلوگرم را حمل می‌کند.
بریتانیا
دولت بریتانیا می‌گوید طیف گسترده‌ای از سامانه‌های تسلیحاتی را به اوکراین تحویل داده است. این سلاح‌ها شامل موشک‌های ضدتانک هدایت خودکار جاولین و موشک‌های ضدهوایی استینگر می‌شوند که به آموزش کمی نیاز دارند.
وزارت دفاع بریتانیا همچنین گفته است صدها موشک «بریمستون-۱» (Brimstone-1) نیز به اوکراین فرستاده شده‌اند که می‌توانند برای حمله به تانک‌ها، مواضع توپخانه و ناوچه‌های سبک به کار گرفته شوند. بریمستون از موشک‌های رده «شلیک کن و فراموش کن» محسوب می‌شود؛ به این معنی که پس از شلیک نیازی به فرد اپراتور و یا سیم هدایت ندارد و تمام مراحل مسیریابی و نزدیک شدن به هدف به صورت خودکار انجام می‌پذیرد.
این موشک می‌تواند به طور گسترده از خط ساحلی اوکراین (نظیر اودسا) دفاع کند با این حال باید گفت که به دلیل برد به نسبت کوتاه ۱۲ کیلومتری‌اش ، از دامنه عملکرد محدودتری نسبت به دیگر موشک‌ها برخوردار است.
همزمان نقطه مزیت این موشک، حرکت مافوق صوت با سرعت ۱.۳ ماخ یا ۴۵۰ در ثانیه آن است که می‌تواند با کلاهک جنگی کوچکش آسیب بزرگی به ناوچه‌های جنگی سبک‌تر و نفربرهای آبی‌خاکی وارد کند.
۱۲۰ نفربر زرهی موسوم به «ماستیف» مقاوم در برابر مین و همچنین پهپادهای کوچکتر برای انتقال آذوقه و مهمات به خط مقدم نیز تحویل اوکراین خواهند شد.
جمهوری چک
جمهوری چک تعداد نامعلومی از تسلیحات مربوط به زمان شوروی سابق از جمله نفربر، تانک، توپخانه هویتزر و احتمالاً هلیکوپتر جنگی را به اوکراین منتقل کرده است. این کشور قصد دارد تسلیحات سنگین بیشتری به اوکراین بفرستد.
جانا سرنوچوا، وزیر دفاع چک، پیشتر گفته بود «تداوم»، امری کلیدی در کمک به اوکراین محسوب می‌شود.
کشورهای دیگر
بنابر گزارش‌ها کانادا، ایتالیا، یونان، نروژ و لهستان قصد دارند توپخانه‌های ۱۵۵ میلی‌متری را همراه با هزاران گلوله به اوکراین منتقل کنند. هلند نیز مانند آلمان قصد دارد سامانه‌های توپخانه‌ای پانزر هاوبیتز ۲۰۰۰ با برد ۴۰ کیلومتر را برای ارتش اوکراین تامین کند. این مدل توپخانه در کنار هویتزر ام۷۷۷ استاندارد ناتو با برد ۲۵ کیلومتر می‌توانند طیف وسیعی از گلوله‌های انفجاری را شلیک کنند.
آیا اوکراین می‌تواند به سرعت از تسلیحات غربی استفاده کند؟
یکی از مشکلات بر سر تحویل سلاح‌های پیشرفته غربی به اوکراین این است که سربازان این کشور با اکثر این سلاح‌ها آشنا نیستند. به گفته کارشناسان در حالی که سلاح‌های ساده‌تر فقط به یک دوره آموزش کوتاه نیاز دارند، یادگیری استقرار سیستم‌های پیچیده‌ای مانند تانک‌های ضدهوایی ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد.
از این جهت یک استراتژی آلمان به عنوان یکی از قدرت‌های نظامی برتر اروپا این است که سعی می‌کند تسلیحات پیچیده‌ترش، شامل نفربرهای زرهی ماردر و تانک‌های جنگی لئوپارد ۲ را به جمهوری چک، اسلوونی و یونان بفرستد و از این کشورها بخواهد به نوبه خود برخی از نفربرها و تانک‌های خود را که متعلق به دوران شوروی سابق هستند و سربازان اوکراینی با آن‌ها آشنایی دارند، به کی‌یف تحویل دهند.