آرمان ملی: فروریختن متروپل و ساخت بدون پروانه مجوز، تاکنون دهها مفقودی و تا لحظه تنظیم این گزارش 34 نفر را به کام مرگ کشانده و جستوجو برای خارجسازی دیگر پیکرها از زیر آوار ادامه دارد. در این میان، آنچه امروز مورد توجه مدیران شهری و مسئولان قضائی کشور مد نظر است، ساختمانهای فرسوده و ناایمن است. در این میان بر کسی پوشیده نیست که تهران بیشترین ساختمانهای ناایمن و فرسوده را در حدود 5 هزار هکتار را شامل میشود که بخشی از آن در بازار بزرگ تهران قرار دارد. از سوی دیگر تراکم جمعیتی بالا این مناطق میتواند جان صدها نفر را در معرض خطر جدی قرار دهد.
در شرايطي اين روزها انتشار آمار 129، ساختمان ناايمن در تهران، موجب اظهارنظرهاي بسياري شده که پيش از اين تخريب و انفجار در دو ساختمان ناايمن و فرسوده تهران 41 نفر را بهکام مرگ کشاند و هنوز ظاهرا مديران شهري تهران، اين امر را باور ندارند که هر لحظه ممکن است که اين اتفاقي مشابه با متروپل روي دهد و آن زمان ديگر، کشتههاي احتمالي اين حادثه با هيچ بودجهاي قابل قياس نيست.
با اين حال، انتشار اسامي 129 ساختمان ناايمن تهران توسط مديران شهري شورا و شهرداري دوره قبل و در وبسايت انصافنيوز، واکنشهاي بسياري در پي داشت و ناصر اماني، عضو شوراي شهر تهران در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، اين فهرست را تکذيب نکرد اما اعلام کرد که «بايد ليست ساختمان بحراني در تهران بهروزرساني شود.» شهردار تهران نيز گفته است: «ليست 129 ساختمان نا ايمن منتشر شده مرجعيت ندارد و مجموعه شهرداري تهران ستاد ويژهاي در رابطه با اين ساختمانها تشکيل داده است.»
عليرضا زاکاني با اشاره به اينکه، اين ليست و نه براي ساير ليستها مرجعيتي وجود ندارد، افزود: «در شهرداري تهران ستادي تشکيل شده که خروجي آن ستاد، بازبيني گودها و ساختمانهاي شهر است و امکاني را فراهم ميکند تا ما بتوانيم در جهت استحکام بناهاي موجودي که خدمات ارائه ميدهند و گودهاي خطرناک گام برداريم. ليستهايي که منتشر ميشوند جز التهاب در جامعه نتيجه ديگري ندارند، خواسته شهرداري از شهروندان اين است که توجهي به اين ليستها نداشته باشند.»
جان مردم، مهمتر از امنيت رواني
اما اينکه مديران شهري در هر دورهاي، اقدامات و اتفاقات دوره پيش که بيشتر رنگ و بوي سياسي و جناحي دارد را قبول ندارند، بر کسي پوشيده نيست، اما اينبار جان هزاران نفر از مردم کلانشهر 13 ميليون نفري تهران در ميان است. از سوي ديگر، بسياري از ساختمانهاي ناايمن تهران متعلق به وزارتخانهها و سازمانهاي دولتي است که در دوره پنجم شوراي شهر و با تخريب ساختمان سينا اطهر، اين بحث به ميان آمد، امري که هر روز انتشار اسامي به تعويق ميافتاد و به عمر شوراي شهر پنجم نرسيد.
10 تير 1399 و با انفجار کلينيک سينا دوباره وجود ساختمانهاي ناايمن در تهران برسر زبانها افتاد. اينبار اما مديران شهري از شناسايي بيش از 33 هزار ساختمان ناايمن و تهيه ليست 129 ساختمان بحراني در پايتخت خبر دادند. متروپل بارديگر ساختمانهاي ناايمن در شهر تهران را به صدر خبرها بازگرداند و مطالبه انتشار اين ليست بيش از پيش مطرح شد.
محسن هاشمي، رئيس سابق شوراي شهر درباره اين ليست که مربوط به سال 99 است به انصاف نيوز گفته است: «برخي با انتشار ليست ساختمانهاي پرخطر تهران موافق نبودند.» اينکه صحبتهاي رئيس سابق شوراي شهر تهران تا چه اندازه ميتواند به واقعيت نزديک باشد، مشخص نيست، ولي اينکه سازمان آتش نشاني اين ليست را نه تاييد و نه رد ميکند، جاي سوال دارد. طبق ادعاي کارشناسان، بررسي دوباره ساختمانهاي ناايمن تهران، چندين ماه يا چندين سال ميتواند بهطول بينجامد، اما اينکه خطر فروريختن يا آتش سوزي در آنها فقط در مدت چند ساعت جان دهها نفر را تهديد ميکند، امري واقعيت و فوري است.
کامران عبدولي، معاونت حفاظت و پيشگيري سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري تهران، سال گذشته در گفتوگو با «شهر» اعلام کرده بود: «با توجه به مصوبه شوراي شهر و فرمول سازمان آتش نشاني ساختمانهاي پايتخت براساس ريسک حريق به بسيار پرخطر، پرخطر، ميان خطر و کم خطر تقسيمبندي شدند. از تعداد ساختمانهاي شناسايي شده 129 ساختمان بسيار پرخطر شناسايي شده است. ايــن ساختمان ها يا بايد به سرعت پلمب شوند يا اقدام فوري در رفع خطر انجام شود. سازمان آتشنشاني 539 مرکز درماني پرخطر را در شهر تهران شناسايي و دستورالعملهاي لازم را به آنها ابلاغ کرده است.
وزارت بهداشت نيز به ايمنسازي اين ساختمانها ورود پيدا کرد، اما با توجه به شيوع بيماري کرونا و ازدحام در مراکز درماني، سرعت پيشرفت ايمنسازي بسيار پايين است و چه بسا برخي از مراکز ورود پيدا نکرده اند. لازم است که وزارت بهداشت و مسئولان به صورت جدي به آن ورود پيدا کند چون مراکز درماني بسيار حساس است و 539 مرکز درماني پرخطر در شهر تهران داريم. برخي از اين مراکز بسيار پرخطر هستند که اگر حادثهاي در اين مراکز درماني رخ دهد نميتوان هيچ اقدامي براي آن انجام داد.»
همه در انتظار ليست جديد
حالا همـــه در انتظار انتشـــــار ليست ساختمانهاي ناايمن هستند و در شرايطي که هر روز اخبار کشته شدگان متروپل آبادان افزايش پيدا ميکند، اين نگراني در ميان مردم وجود دارد که روزي عزيزانشان زير آوار متروپلهايي که تعدادشان در کشور نيز کم نيست، افزوده شود.
با اين حال، ناصر اماني، عضور شوراي شهر تهران وعده داده که «پيگيري جدي ميکند تا اين ليست منتشر شود. چيزي در اين زمينه که مسئولان خواستار عدم انتشار اين ليست هستند به ما اعلام نشده است. فعلا پيگير هستيم تا شهرداري ليست 129 ساختمان پرخطر را به شوراي شهر تهران بدهد چون در حال حاضر اين ليست در اختيار شهرداري است. دادستان کل کشور اعلام کرد که با وجود آزادي انتشار اطلاعات در ايران، منعي براي انتشار ليست ساختمانهاي پرخطر تهران نيست و عزم تمام مسئولان شهري بر انتشار اين ليست است.»