آرمان‌ملی: روزهای زیادی به پایان سال 1400 باقی نمانده است و مردم به هر شکلی برای نوروز آماده می‌شوند، اما شرایط اقتصادی و گرانی افسارگسیخته در بازارهای مختلف باعث سردرگمی همچنین کاهش توان خرید مردم شده، چراکه در ایران برخلاف سایر کشورها عرضه‌کنندگان مایحتاج مردم به‌ویژه در ایام خاص؛ با افزایش قیمت سعی در کسب سود بیشتر و فشار به خانواده‌ها هستند و این اتفاقی است که متاسفانه کام بسیاری را در آستانه سال نو به شدت تلخ کرده است.
با این حال مجموعه دولت به‌ویژه وزارت صمت و جهاد کشاورزی، دادستانی، تعزیرات حکومتی و سایر نهادهای مسئول وعده داده‌اند که با گرانی‌های شب عید برخورد قاطع خواهند کرد ولی همه می‌دانند که این برخوردها هم مقطعی است و هم تقریبا بی‌اثر. افزایش بهای کالاهای مورد نیاز مردم برای شب عید از جمله میوه، آجیل و شیرینی و لباس باعث شده تا هم نگرانی از تامین این مایحتاج افزایش یابد و هم اعتراض به گرانی‌های بیشتر که نزدیک شدن به شب عید شدت می‌یابند. هر چند که دولت معتقد است تورم روبه کاهش گذاشته ولی وضعیت نابسامان اقتصادی و حضور سودجویان و دلالان در بازار به‌ویژه بازار شب عید اثر مخربی را در تعیین قیمت‌ها گذاشته و همین الان هم بزرگداشت سال نو برای بخشی از مردم این کشور که در تنگناهای اقتصادی قرار دارند سخت به‌نظر می‌رسد.
میوه، آجیل و شیرینی از مهم‌ترین مایحتاج مردم در شب عید محسوب می‌شوند که با توجه به تقاضای بالا برای تهیه آن، قیمت این محصولات به شدت در حال افزایش است؛ هر چند که بازار ماه‌ها است که در تلاطم و آشوب ناشی از افزایش نرخ تورم و نابهنجاری‌های اقتصادی قرار دارد ولی رشد قیمت‌ها در شب عید باعث کوچک‌تر شدن سفره مردم خواهد شد و این برخلاف وعده ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری است که از پیش از انتخابات ریاست جمهوری و در دوران سکان‌داری دولت بارها به آنها اشاره کرده است!
با این حال که دولت و نهادهای وابسته آن بارها از اتخاذ تمهیداتی برای مقابله با گرانفروشی خبر داده‌اند درحالیکه عمده این تمهیدات برخوردهای قهری و قضائی و فشار برای حفظ قیمت‌های دستوری است که این روش رنگ باخته کمکی نه به مردم و نه به عرضه‌کنندگان خواهد کرد. در این میان اما جای اقدامات و برنامه‌های دولت و تیم اقتصادی دولت برای کاهش نرخ تورم و بهبود شاخص‌های اقتصادی دیگر خالی مانده است، اقداماتی که اگر صورت بگیرند دیگر نیازی به برخوردهای قهری و اقداماتی از این دست نیست.
افزایش فزاینده قیمت با نزدیکی به شب عید
یکی از اتفاقات نامبارک در ایران این است که با نزدیکی به ایام ملی قیمت همه اجناس چه اساسی و چه غیراساسی به شدت افزایش پیدا می‌کند، چراکه تقاضا برای کالا بیشتر می‌شود. شب عید هم از این قاعده منحوس مستثنی نیست و به قول معروف تابوی عید در فضای کشور می‌پیچد عده‌ای به دنبال خالی کردن جیب مردم می‌افتند. برهمین اساس قیمت پسته به کیلویی 400 هزار تومان نزدیک شده است! این وضعیت در مورد سایر اقلام آجیل هم صدق می‌کند.
اصولا سال نو با آجیل، میوه و شیرینی و دید و بازدیدهایش شناخته می‌شود و در این روزها هم با افزایش قیمت‌ها دیگر خرید مایحتاج شب عیدی هزینه بسیار زیادی برای خانواده‌ها دربردارد. در حال حاضر شیرینی حدودا کیلویی 70هزار تومان برای خانوارها آب می‌خورد؛ در نتیجه دو کیلو شیرینی چیزی حدود 140هزار تومان خواهد شد؛ همچنین قیمت آجیل مخلوط حدودا کیلویی 220هزار تومان است که اگر یک خانواده بخواهد دو کیلو آجیل بخرد، باید 440هزار تومان برای آجیل پرداخت شود؛ همچنین دو کیلو موز حدود 60هزار تومان، دو کیلو پرتقال حدود 35هزار تومان، دو کیلو خیار حدود 15هزار تومان و دو کیلو سیب نیز حدود ٢۵هزار تومان خواهد شد. در نتیجه برای خرید آجیل، میوه و شیرینی عید باید نزدیک ٧٢۵هزار تومان پرداخت کنید؛ آن هم در حداقلی‌ترین حالت ممکن!
عیدی‌ای که کفاف هزینه یک شب را هم نمی‌دهد
امسال برای کارکنان دولت و بازنشستگان یک میلیون و 600هزار تومان عیدی واریز شد که دریافتی با حق همسر و فرزند حدود دو میلیون و 300هزار تومان بود، اما در اینجا یک سوال مطرح می‌شود و آن اینکه با این دو میلیون و 300هزار تومان چه چیزی می‌توان خرید و آیا اقلام شب عید، با این مبلغ قابل خرید است؟ آن هم وقتی که حتی اگر مردم از برنج و گوشت و مواد غذایی صرف‌نظر کنند مبلغ عیدی کفاف تهیه پوشاک و مایحتاج عید را هم نمی‌دهد!
وضعیت اسفبار اقتصادی و رشد روزانه قیمت‌ها و ناتوانی دولت و تیم اقتصادی آن در کنترل بازار و تورمی که اقتصاد و معیشت مردم را به گروگان گرفته است هر روز شرایط با بدتر و وخیم‌تر می‌کند و با این رویه بعید است که تا شب عید اتفاق مهم و اثرگذاری در بازار رخ بدهد که باعث شود تا قیمت‌ها حداقل برای این شب مهم برای ایرانی‌ها به وضعیتی برسد که برای همه قابل تامین باشد! هرچند که روز گذشته سازمان بازرسی کل کشور اعلام کرد که سازمان تعاون روستایی میوه‌های شب عید را ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از نرخ بازار خریداری کرده تا بتوانند بازار شب عید را تنظیم کند، ولی سوال اصلی این است که این میوه‌ها با چه قیمتی به بازار عرضه خواهند شد؟
کنترل و نظارت تا اصلاح اقتصاد
مشکل اساسی مردم این نیست که شب عید را چگونه بگذرانند این است که تا چه زمانی قرار است وضعیت اسفبار اقتصادی حاضر ادامه داشته باشد؟ سوال این است که چه زمانی خواهد رسید تا مردم ایران هم مانند مردم سایر کشورها بدون دغدغه تورم دورقمی و گرانی ادامه‌دار؛ زندگی کنند.
گرانی‌ها چه ناشی از تورم باشند و چه ناشی از سودجویی عرضه‌کنندگان کالا با برخوردهای قهری قابل حل نیستند و تا زمانی‌که اقتصاد به ریل اصلی خود برنگردد این وضعیت با تمهیدات موقتی اصلاح نخواهد شد و مُسکن‌های تجویزی برای اقتصاد دولتی ایران باعث بی‌حالی و وخیم‌تر شدن زخم‌های عفونت کرده اقتصاد خواهد شد. کنترل و نظارت بر بازار و عرضه کالا و محصولات مورد نیاز مردم نیازمند مکانیزمی هوشمند و مدیریت‌شده است که متاسفانه ایجاد ده‌ها سامانه و قرارگاه و چند پارچه کردن این مکانیزم باعث بروز رانت و فساد و در نهایت باقی ماندن معضلات اقتصادی شده است که آثار آن را در معیشت مردم می‌توان به وضوح دید.