بر اساس گزارشی که به تازگی منتشر شده است، سال گذشته چندین هواپیما در بریتانیا به دلیل حمله حشرات زمینگیر شده و پرواز نکردند.
در ماه ژوئیه سال میلادی گذشته دست کم هشت هواپیما نتوانستند از فرودگاه هیترو در لندن بلند شوند، زیرا زنبورهای وحشی با ساختن لانه در بدنه آنها مانع از فعالیت «لوله‌های پیتو» شدند که قطعه‌ای حیاتی برای پرواز است. پیتوها که به نام مخترع فرانسوی آن در قرن هجدهم یعنی «آنری پیتو» نامگذاری شده، لوله‌های میخ داری هستند که برای اندازه‌گیری سرعت هواپیما و کشتی به کار گرفته می‌شوند.
به گفته شعبه بررسی سوانح هوایی بریتانیا، هفت فروند از این هواپیماها متعلق به شرکت بریتیش ایرویز و یکی از آنها در مالکیت شرکت ویرجین آتلانتیک بوده است.
در این گزارش آمده است: «مشخص شد که لوله‌های پیتو یک بوئینگ جی-اس‌تی‌بی‌جی ۷۷۷-۳۰۰، پارک شده در جایگاه، از سمت راست با حشراتی که احتمالا زنبور وحشی است، مسدود شده است.»
آیا این رویداد خطرناک است؟
پرواز با آن هواپیماها لغو شد زیرا مقامات هشدار دادند که این لوله‌های نشانگر سرعت یا مسدود شده یا دیگر اعتمادپذیر نیستند و در نتیجه این یک «خطر جدی» است، بدان معنا که اگر هواپیما طبق برنامه بلند می‌شد، جان مسافران در خطر می‌بود.
در این گزارش اضافه شده است: «سطح بالای فعالیت حشرات در سال ۲۰۲۱ ممکن است منجر به ظهور تعداد بیشتری از حشرات در بهار ۲۰۲۲ شود، بنابراین احتمالا خطر انسداد شمار بیشتری لوله‌های پیتو وجود دارد. مدیریت فعال زیستگاه حشرات و پایش هواپیماها برای کاهش خطر در آینده ضروری است. البته با حرکت به سمت برنامه هوانوردی سبزتر و سازگارتر با محیط زیست، انتظار می‌رود که در آینده به این موضوع اهمیت بیشتری داده شود.»
زنبورها چگونه و از کجا به سمت هواپیما آمدند؟
در گزارش چنین برآورد شده که زنبورها احتمالا به دلیل عوامل محیطی به سمت هواپیما آمده و در لوله‌های آن لانه‌سازی کرده‌اند.
کیفیت هوا یکی از عوامل محیطی پرشماری است که مزان موفقیت فعالیت حشرات گرده‌افشان را تعیین می‌کند. گل‌ها و گیاهان رایحه‌هایی را منتشر می‌کنند که به گرده‌افشان‌هایی مانند زنبور عسل یا زنبور بی‌عسل امکان می‌دهد تا بدانند که گرده در دسترس است. اما این رایحه‌ها به دلیل وجود آلاینده‌های خاصی که در هوا وجود دارد، از بین می‌روند. در نتیجه حیوانات برای گرده‌افشانی نیاز به تلاش بیشتر و سفر دورتر داشته و برای لانه‌سازی به مناطق مختلف روی می‌آورند که در این مورد در بدنه هواپیماهاست.
در گزارش دفتر سوانح هوایی بریتانیا در این زمینه آمده است: «یک زیستگاه طبیعی که مختل شده، ممکن است یافتن مکان‌های مناسب برای لانه‌سازی را برای زنبورها و زنبورهای منفرد سخت‌تر کند و احتمالاً منجر به تطبیق هر چیزی که در دسترس است برای استفاده در مناطق شهری خواهد داشت. هواپیماهایی که به دلیل همه‌گیری کرونا برای مدت طولانی‌تری روی زمین باقی مانده‌اند، امکان خوبی برای حشرات هستند زیرا لوله‌های پیتو محل ساخت‌وساز ایده‌آلی برای لانه‌سازی آنهاست.»
آیا حشرات سفرهای هوایی را مختل کرده و باعث سقوط هواپیما می‌شوند؟
قبلا هم موارد مختلفی وجود داشته که حشرات وارد هواپیما شده‌اند، اما به ندرت برای مسافران خطرناک بوده‌اند. احتمالا چند مورد از سقوط هواپیماها در گذشته در جهان هم به انسداد لوله‌های پیتو مربوط بوده است. مهم‌ترین مورد آن پرواز شماره ۴۴۷ ایرفرانس بود که از در تاریخ یکم ژوئن ۲۰۰۹ در حالی که از ریودوژانیرو عازم پاریس بود در اقیانوس اطلس سقوط کرد و هر ۲۲۸ سرنشین آن جان باختند. بعدها دلیل سقوط این هواپیما انسداد لوله‌های پیتو بر اثر یخ‌زدگی اعلام شد.
در تاریخ ۶ فوریه ۱۹۹۶ یک هواپیمای شرکت بریگن‌ایر به شماره پرواز ۳۰۱ که با ۱۸۹ سرنشین از پوئرتا پلاتا در دریای کارائیب به مقصد فرانکفورت در حرکت بود، تنها پنج دقیقه پس از پرواز سقوط کرد و کلیه سرنشینانش کشته شدند. کارشناسان اعلام کردند که به احتمال زیاد انسداد لوله‌های پیتو بر اثر لانه‌سازی زنبور بی‌عسل سبب بروز این فاجعه انسانی بوده، اما نمی‌توانند این دلیل را به صورت قطعی بپذیرند.
در سال ۲۰۱۶ در یک هواپیمای بریتیش ایرویز که از بریتانیا عازم آمریکا بود، کک‌ها بدن مسافری به نام پل استندرویک را گزیدند و شیرینی سفر را به کامش زهر کردند. جالب‌تر این که او و پسرش جای‌شان را عوض کرده بودند تا در هنگام فرود منظره زمین را بهتر ببینند. بریتیش ایرویز ۵۰ پوند (۶۰ یورو) به او خسارت داد.
در همان سال، مردی اهل می‌سی‌سی‌پی در پرواز خطوط هوایی امریکن ایرلاین با یک عنکبوت قهوه‌ای مواجه شد. عنکبوت در اواسط پرواز او را گاز گرفت که منجر به عفونت در انگشت شست او شد. او متعاقباً از شرکت هواپیمایی شکایت کرد.
سپس در سال ۲۰۱۸، یک مرد نیوزیلندی اعلام کرد با دیدن سوسک‌های چندش‌آوری که در پرواز ایر نیوزلند در حال دویدن بودند، حالش بد شده است. او راست می‌گفت، دو سوسک در هواپیما پیدا شد. البته هواپیما باید «حشره‌زدایی» می‌شد، اما در واقع این رویداد هیچ گونه خطر جانی برای سرنشینان آن ایجاد نکرد.