رئیس سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه این سازمان به‌منظور کاهش فرارهای مالیاتی پوزها و درگاه‌های پرداخت را مورد بررسی قرار می‌دهد، گفت: از سهم ۲۷۰هزار میلیاردی مالیات در سال جاری بیش ۲۲۰هزار میلیارد تومان در ۹ماهه سال ۱۴۰۰ محقق شده است.
مالیات یکی از ابزارهای مهم هر کشور برای تأمین درآمدهای پایدار و همچنین بازتوزیع ثروت و ایجاد عدالت اجتماعی است و ظرف سال‌های اخیر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و پیش‌بینی درآمدهای مالیاتی در سال آینده بیش از 60 درصد رشد را نشان می‌دهد.
داود منظور رئیس سازمان امور مالیاتی کشور که در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده بود در پاسخ به سؤالی در خصوص افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه 1401 و چگونگی تحقق آنها گفت: در دولت مدرن به مالیات تنها به‌عنوان منبع مالی نگاه نمی‌شود.
وی افزود: روشن است که دولت‌ها برای آنکه بتوانند خدمات بهتری در همه حوزه‌ها به مردم ارائه کنند، نیاز به منابع مالی پایدار دارند. بین تمام منابع درآمدی مالیات‌ها پایدارترین، پاک‌ترین و مؤثرترین مسیر تأمین مالی دولت محسوب می‌شود. نقش دیگر مالیات تنظیم‌گری است و می‌تواند به جهت‌دهی فعالان اقتصادی کمک کند.
رئیس سازمان امور مالیاتی کشور ادامه داد: به‌طور مثال وقتی می‌خواهیم در برخی از مناطق محروم توسعه بیشتری ایجاد شود معافیت مالیاتی در نظر می‌گیریم و یا اگر بخواهیم فعالیت‌های مخرب اقتصادی را کاهش دهیم، مالیات‌های آن حوزه را افزایش می‌دهیم، در عین حال باید توجه داشت که مالیات ابزاری برای بازتوزیع درآمدها، اصلاح توزیع و برقراری عدالت اجتماعی محسوب می‌شود.
وی اظهار کرد: می‌توانیم به‌کمک مالیات‌های تصاعدی از کسانی که برخورداری بیشتری دارند مالیات‌ستانی کنیم و از منابعی که به دست می‌آید برای رسیدگی بیشتر به اقشار پایین‌تر جامعه استفاده کنیم.
منظور در خصوص افزایش 62درصدی سهم مالیات در لایحه بودجه سال 1401، گفت: رشد بودجه عمومی به‌خلاف سال‌های قبل محدودتر شده است و صرفاً تنظیم‌کنندگان لایحه یک رشد هفت‌درصدی را در منابع در نظر گرفتند و این موضوع نشان می‌دهد که دولت قصد دارد کشور را با صرفه‌جویی و کارآمدی بیشتر اداره کند.
وی تأکید کرد: طبیعتاً هرچقدر رشد بودجه را افزایش دهیم، بیشتر به‌سراغ منابع ناپایدار حرکت می‌کنیم و در صورت بروز کسری بودجه ممکن است به ابزارهای تورمی تأمین مالی دولت از جمله استفاده از منابع بانک مرکزی دست بزنیم، در نتیجه می‌توانیم بگوییم از این جهت تحول مثبتی در بودجه رخ داده است.
رشد متوازن بخش‌های مختلف مالیات‌ستانی برای تحقق درآمدهای 1401
رئیس سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه ترکیب درآمدهای دولت در لایحه بودجه 1401 منطقی‌تر شده است، گفت: در لایحه دولت سه منبع اصلی درآمدی را در بودجه مشاهده می‌کنیم. درآمدهای عمومی که عمده آن شامل درآمدهای مالیاتی می‌شود، درآمدهای حاصل از فروش دارایی‌های مالی و سرمایه‌ای نیز از دیگر منابع درآمدی دولت است.
وی تأکید کرد: در این دوره برای آنکه دولت تأمین مالی سالم‌تری داشته باشد سهم مالیات به‌نسبت سایر منابع درآمدی رشد بیشتری پیدا کرده است. درآمدهای مالیاتی دولت از 325 هزار میلیارد تومان در سال 1400 به 526 هزار میلیارد تومان در سال 1401 افزایش پیدا کرده است که بخش کوچکی از آن را درآمد حاصل از مالیات بر واردات تشکیل می‌دهد.
منظور ادامه داد: رقم درآمد حاصل از مالیات بر واردات از 54 هزار میلیارد تومان در سال 1400 به 77 هزار میلیارد تومان در 1401 افزایش یافته است، اما مالیات‌ها شامل مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم (شامل کالا و خدمات) از 270 هزار میلیارد تومان در سال جاری به 449 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
وی گفت: توزیع این افزایش پیش‌بینی درآمدهای مالیاتی به‌شکلی متوازن بین منابع مختلف مالیاتی انجام شده است. در بخش مالیات‌های مستقیم مالیات بر اشخاص حقوقی، مالیات بر اشخاص حقیقی و مالیات بر مشاغل همان افزایش حدود 60درصدی را در هرکدام از این موارد شاهد هستیم.
رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به این سؤال که "آیا رشد درآمدهای مالیاتی سبب فشار بیشتر به تولیدکنندگان و حقوق‌بگیران خواهد شد؟" گفت: اعتقاد داریم که بخش رسمی اقتصاد که به‌صورت منظم مالیاتی پرداخت می‌کند، نباید فشار بیشتری برای وصول مالیات متحمل شود.
وی افزود: در لایحه بودجه 1401 با وجود اینکه درآمدهای مالیاتی مالیاتی افزایش یافته، نرخ مالیات بر شرکت‌های تولیدی از 25 درصد به 20 درصد کاهش یافته است. تلاش ما بر این است که به‌تدریج نرخ مالیات بر تولید را کاهش دهیم. قصد داریم در بخش‌های دیگر مالیات به‌سراغ منابعی حرکت کنیم که فرار مالیات محسوب می‌شوند.
منظور با ابراز "می‌توانیم با برنامه‌های در نظر گرفته‌شده تور مالیاتی را گسترش دهیم و افزادی را که فعالیت اقتصادی دارند اما مؤدی نیستند به جمع مؤدیان اضافه کنیم"، گفت: با روش‌های شناسایی مؤدیان جدید که با استفاده از داده‌های در اختیار سازمان امور مالیاتی (به‌صورت سیستمی) و یا استفاده از واحدهای میدانی انجام خواهد شد، امیدوار هستیم در سال آینده افزایش قابل‌توجهی در تعداد مؤدیان رخ دهد.
وی اظهار کرد: در رسیدگی به پوزهای مورد استفاده توسط فعالان اقتصادی و همچنین درگاه‌های پرداخت به این نتیجه رسیدیم که بخش بزرگی از کسانی که از این ابزارها استفاده می‌کنند مؤدی مالیاتی نیستند. طی دو تا سه ماه گذشته با همکاری بانک مرکزی به‌سمت ساماندهی پوزها حرکت کردیم، در نتیجه این روند شاهد افزایش محسوس تعداد مؤدیان در کشور بودیم.
رئیس سازمان امور مالیاتی برنامه و بودجه تأکید کرد: در زمان حاضر با استفاده از روش‌های واحدیابی سیستمی که براساس بررسی پوزها و داده‌هایی که در چارچوب ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم (شامل بارنامه‌ها، بیمه‌نامه‌ها، اجاره‌نامه‌ها و اسناد مربوط به واردات و صادرات) به دست می‌آوریم، تلاش می‌کنیم افرادی را که فعالیت اقتصادی دارند اما تا الآن مؤدی مالیاتی نبودند شناسایی کنیم.
تحقق بیش از 80درصد درآمدهای مالیاتی در 9ماهه 1400
وی در خصوص تحقق درآمدهای مالیاتی در سال 1400 گفت: از 270 هزار میلیارد تومانی که در بودجه سال جاری به‌عنوان سهم مالیات تعیین شده بود، 220 هزار میلیارد تومان (81 درصد) تحقق پیدا کرده است و امیدوار هستیم تا پایان سال دقیقاً آنچه تکلیف شده است محقق شود.
افزایش سه‌درصدی نسبت مالیات به GDP تا پایان دولت سیزدهم
منظور در مورد سهم مالیات‌ها از تولید ناخالص داخلی در مقایسه با برنامه ششم توسعه گفت: براساس برنامه‌های تعیین‌شده ما باید یک افزایش 50درصدی را در نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی اعمال کنیم. در زمان حاضر این نسبت کم‌تر از هفت درصد است و ما پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان دولت این رقم به 10 درصد افزایش یابد.
وی اضافه کرد: به‌منظور تحقق این هدف چند برنامه مهم در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است. یکی از این برنامه‌ها کوشش مالیاتی است، به این معنا که ما از ظرفیت‌های قانونی موجود استفاده مؤثر کنیم تا بتوانیم مالیات‌ها را بهتر وصول کنیم، به‌عبارت دیگر تصور می‌کنیم که ظرفیت‌های قانون امکان وصول مالیات‌های بیشتری را به ما می‌دهد که تا امروز به آن توجه نشده است.
بررسی تراکنش‌های بانکی به‌منظور گسترش تور مالیاتی
رئیس سازمان امور مالیاتی با اشاره به اینکه این ظرفیت خالی به موضوع فرارهای مالیاتی بازمی‌گردد، گفت: برای شناسایی فرارهای مالیاتی برنامه‌هایی از جمله بررسی تراکنش‌های بانکی را دنبال می‌کنیم. فعالان اقتصادی برای انجام هرگونه فعالیت از نظام بانکی استفاده می‌کنند، در نتیجه با بررسی تراکنش‌های بانکی می‌توانیم افرادی را که تراکنش‌های بالا دارند و تا الآن مؤدی مالیاتی نبودند شناسایی کنیم.
وی در ادامه گفت: در دولت جدید یک رابطه نزدیکی بین سازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی به خصوص در بخش فناوری برقرار شده است. برهمین اساس اطلاعات تراکنش‌های بانکی به صورت منظم در اختیار ما قرار می‌گیرد و با بررسی این اطلاعات می‌توانیم مواردی که شامل فرارهای مالیاتی می‌شود را شناسایی کنیم.
ماجرای شناسایی فعال اقتصادی با 10هزار میلیارد تومان گردش مالی که پرونده مالیاتی ندارد
منظور با اشاره به صحبت‌های وزیر اقتصاد در خصوص افرادی که در بازار ارز فعالیت داشتند اما مؤدی مالیاتی نبودند، گفت: این آمارها را ما از بانک مرکزی دریافت کردیم. بانک مرکزی اطلاعات هفت‌هزار نفر را که فعالیت اقتصادی داشتند و عمدتاً در بازار ارز نیز دخالت می‌کردند به نظام مالیاتی معرفی کرد.
وی اظهار کرد: بررسی اطلاعات این افراد نشان داد که بیش از 60 درصد از آنها فاقد پرونده مالیاتی هستند و یکی از این فعالان در سال جاری 10هزار میلیارد تومان عملیات بانکی داشته است.
* 550 هزار خودرو لوکس مشمول مالیات شدند
رئیس کل سازمان امور مالیاتی درخصوص ساماندهی کارتخوان‌های بانکی گفت: قرار بود در چارچوب ماده 10 و 11 قانون پایانه‌های فروشگاهی بانک مرکزی کارتخوان‌های بانکی را ساماندهی کند که در دوره قبل این کار را انجام نداد، در حال حاضر تعامل خوبی با بانک مرکزی شروع کردیم. تمام اطلاعات حساب‌ها و صاحبان آنها روی سامانه مالیاتی وجود دارد و مردم و مودیان با مراجعه به سامانه MYTAX.GOV.IR با کد ملی وارد سامانه می‌شوند و خواهند دید چه دستگاه کارتخوان‌هایی به اسم آنها ثبت شده و یا آنکه کارتخوان‌ها را به پرونده مالیاتی خود متصل کنند. در صورتی که افراد پرونده مالیاتی ندارند، بایستی اطلاعات خود را وارد کرده و تشکیل پرونده بدهند.
معاون وزیر اقتصاد تأکید کرد: تا پایان دی ماه امسال اولین فرصت تعیین شده تا افراد وضعیت کارتخوان خود را تعیین تکلیف کنند.
وی تصریح کرد: در کشور 13 میلیون پوز وجود داشت که اطلاعات 9 میلیون پوز روی سامانه مالیاتی وجود دارد و 4 میلیون پوز در طرح ساماندهی به هر دلیلی قانون را رعایت نکرده‌اند و یا صاحبان آنها فوت شده، بنابراین غیرفعال شده‌اند.
منظور گفت: در صورتی که افراد تکلیف کارتخوان‌های تعیین نکنند، اعم از الصاق به پرونده مالیاتی، تشکیل پرونده مالیاتی جدید و یا درخواست غیرفعال کردن کارتخوان، سازمان امور مالیاتی از بانک مرکزی می‌خواهد که این کارتخوان‌ها غیرفعال شوند.
البته ساماندهی کارتخوان‌ها همزمان با راه‌اندازی سامانه مودیان که در حال طراحی و تکمیل است وارد فاز اجرایی شود.
رئیس سازمان امور مالیاتی در خاتمه با اشاره به رواج حساب‌های اجاره‌ای برای فرار از مالیات، از شناسایی 550 هزار خودروی لوکس خبر داد و گفت: این خودروها باید 5600 میلیارد تومان مالیات بپردازند.