ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اولین موضع‌‌‌گیری مثبت آمریکا درباره مذاکرات جاری در وین گفت «تاکنون پیشرفت‌‌‌هایی در مذاکرات طی هفته اخیر حاصل شده است.» البته همزمان وی خواستار خویشتن‌‌‌داری ایران در فعالیت‌های هستهایاش شد.
از سوی دیگر میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین گفت که «شانس دستیابی به توافق» در وین بسیار بالاست. همچنین اولیانوف در بخشی از این گفتوگو با ادعای اینکه روسیه و چین، ایران را متقاعد کردند که برخی خواسته‌‌‌هایش را کنار بگذارد، ازجمله اینکه مذاکرات تنها روی موضوع تحریم‌ها متمرکز باشد، نه مسائل هستهای گفت: «در نهایت نیز مذاکره‌کنندگان پذیرفتند که رایزنی‌‌‌ها را بر مبنای پیش‌‌‌نویسی که در شش دور مذاکره قبلی به دست آمده بود، آغاز کنند.»
اذعان آمریکا به پیشرفت مذاکرات
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری کوتاه گفت: «در آخرین دور مذاکرات برخی پیشرفت‌‌‌ها حاصل شده ولی هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا تهران با یک رویکرد سازنده‌‌‌تر به میز مذاکره بازگشته است یا نه. ما در حال ارزیابی و بررسی هستیم.» به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، پرایس در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که ایران باید در زمینه برنامه هستهایاش خویشتن‌‌‌داری و در وین از خود فوریت نشان دهد.
نشست باقری با مورا و نمایندگان اروپا
نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام عصر دوشنبه به وقت وین در هتل کوبورگ آغاز شد. روز گذشته علی باقری رئیس هیات مذاکرهکننده ایران و انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا دیدار کردند. همچنین رئیس تیم مذاکرهکننده کشورمان با معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان سه کشور اروپایی عضو برجام دیدار کرد. به گزارش «ایسنا»، روز سه‌‌‌شنبه نیز گفت‌‌‌وگوهای دو وچندجانبه با تمرکز بر موضوع رفع تحریم برگزار شد. همچنین کارگروه مرتبط با موضوعات هستهای نیز تشکیل جلسه داد.
شانس توافق بالاست
همزمان میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی نوشت: «روز سه‌‌‌شنبه در جریان مذاکرات وین بر سر برجام در قالب کارگروه مسائل هستهای نشستی مفید برگزار شد. شاهد پیشرفت بی‌‌‌چون و چرایی بوده‌‌‌ایم. مساله رفع تحریم‌ها در محیط غیررسمی به‌‌‌طور فعال مورد گفتوگو قرار می‌گیرد.» به گزارش «ایسنا»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی با تاکید بر اینکه «اکنون زمان تهدید ایران به اعمال فشار بیشتر نیست» گفت: «شانس دستیابی به توافق در وین بسیار بالاست.»وی که با نشریه فارین پالیسی گفتوگو می‌کرد، افزود: «نمی توانم حصول توافق (در‌مذاکرات وین) را تضمین کنم اما شانس دستیابی به آن بسیار، بسیار زیاد است. من در این مرحله نسبتا خوش‌بین هستم و هیچ دلیل عینی برای شک و تردید نمی‌بینم.»
اولیانوف همچنین گفت: «من بر این باورم که شانس حصول توافق بسیار بالاست، چراکه پیش‌نیاز اصلی موفقیت (مذاکرات) وجود دارد. تمامی کشورها، همه شرکت‌کنندگان، از جمله ایران و ایالات متحده به دنبال احیای توافق هستهای هستند.»
اکنون زمان تهدید ایران نیست
نماینده روسیه در مذاکرات وین در پاسخ به برخی ادعاها مبنی بر وقت‌کشی ایران در مذاکرات به منظور توسعه برنامه هستهایاش نیز توضیح داد: «اکنون زمان تهدید ایران به اعمال فشار بیشتر نیست. حتی اگر ایرانی‌ها حجم قابل‌توجهی مواد هستهای تولید کنند، خب چه می‌شود. این مواد بدون کلاهک قابل استفاده نیست و ایران نیز چنین کلاهکی ندارد.»
نقش مسکو و پکن در انعطاف تهران
اولیانوف در بخش دیگری از این مصاحبه با ادعای اینکه روسیه و چین، ایران را متقاعد کردند که برخی خواسته‌‌‌هایش را کنار بگذارد، ازجمله اینکه مذاکرات تنها روی موضوع تحریم‌ها متمرکز باشد، نه مسائل هستهای گفت: «در نهایت مذاکره‌کنندگان پذیرفتند که رایزنی‌‌‌ها را بر مبنای پیش‌‌‌نویسی که در۶ دور مذاکره قبلی به دست آمده بود، آغاز کنند.»
ضرب‌‌‌الاجل‌‌‌های ساختگی تعیین نکنیم
همچنین میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین درباره فضاسازی‌‌‌های اخیر مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه زمان در مذاکرات وین در حال از دست رفتن است و رایزنی‌‌‌ها باید هرچه زودتر به نتیجه برسد گفت: «این احساس فوریت کمی اغراق‌‌‌آمیز است. بله، فوریت وجود دارد اما اجازه دهید کمی محتاط باشیم. بیایید ضرب‌‌‌الاجل‌‌‌های مصنوعی و ساختگی تعیین نکنیم.»
مرندی: ضرب‌‌‌الاجل‌‌‌ها ارزشی برای ما ندارد
این در حالی است که اخیرا محمد مرندی، مشاور تیم مذاکرهکننده نیز در گفت‌وگویی در ارتباط با ضرب‌‌‌الاجل‌‌‌های تعیین‌‌‌شده از سوی طرفین گفته بود: «ضرب‌‌‌الاجل طرف مقابل ارزشی برای ما ندارد چرا که حتی اگر به فرض طرف مقابل از برجام خارج شده و مکانیزم ماشه اجرا و چند قطعنامه علیه ایران احیا شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مگر در حال حاضر فشار حداکثری علیه ایران وجود ندارد؟ به تعبیر دیگر، مگر کاری بوده که آنها علیه ایران انجام نداده باشند.» به گفته مرندی «غربی‌‌‌ها تمام اهرم‌‌‌های خود را علیه کشورمان به کار گرفته‌‌‌اند و در واقع اهرم جدیدی ندارند، این در حالی است که ایران اهرم‌‌‌هایی از جمله پیشرفت در برنامه هستهای خود و سایر اقدامات را دارد.» در این رابطه مقامات تروئیکای اروپایی ضمن طرح این مساله که «ضرب‌‌‌الاجل ساختگی» برای مذاکرات تعیین نمی‌‌‌کنند، مدعی شدند که تنها «چند هفته» برای رسیدن به توافق باقی مانده است.
پذیرش موارد جدید ایران توسط غرب
محمد مرندی، مشاور تیم مذاکرهکننده در خصوص روند مذاکرات صورت گرفته، با بیان اینکه در مذاکرات گذشته یکسری اسناد مورد بحث وجود داشت که نهایی نبوده و در عین حال پر اختلاف بودند، گفت: «تیم جدید مذاکرهکننده علاوه بر مواردی که از مذاکرات ۲۰ژوئن بود موارد دیگری را نیز به آنها اضافه کرد که در واقع ضعف‌‌‌های موجود را در اسناد قبلی پوشش داده و جبران کند.» به گزارش خبرگزاری فارس، وی ادامه داد: «غربی‌‌‌ها موارد جدید را قبول نداشته و معتقد بودند که طرف ایرانی قصد دارد مواردی که مورد توافق بوده را تغییر دهد اما ایران معتقد بود اگر موضوعات جدید مطرح شده اضافه نشوند حقوق ما بر اساس برجام حفظ نشده و در واقع نقض برجام محسوب می‌شود.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه توضیح داد: «نماینده اتحادیه اروپا بعد از مذاکرات اعلام کرد که توافق شده که اسناد ۲۰ژوئن ملاک باشد اما در نهایت بر اساس خواسته‌‌‌های ایران توافق شد که ملاک اسناد جدید یعنی (ترکیبی از اسنادی از دل اسناد ۲۰ ژوئن و اسناد جدید ارائه شده از سوی ایران) باشد که این را می‌توان یک موفقیت برای ایران محسوب کرد.» مرندی با بیان این نکته که «با توجه به موارد ذکر شده هنوز اختلافات حل نشده و صرفا یکسری از موضوعاتی که در مذاکرات قبلی از دسترس خارج شده بود به میز مذاکره بازگشته است» گفت: «همین که غربی‌‌‌ها مجبور شده یا به هر دلیلی انعطاف داشته‌‌‌اند که موارد جدید مطرح شده از سوی ایران مورد بحث قرار گیرد، اتفاق خوبی است.» مرندی تاکید کرد اگر طرف مقابل رفتار معقولانه‌‌‌ای داشته باشد می‌توان به مذاکرات امیدوار بود. مشاور تیم مذاکرهکننده با بیان این نکته تصریح کرد: «طبیعتا انتظار دولت جدید ایران از مذاکرات بیش از دولت قبلی است.»
پیشرفت‌‌‌های فنی
همچنین پیش‌تر سه کشور اروپایی در بیانیهای از حصول پیشرفت‌‌‌های فنی در مذاکرات وین خبر داده بودند. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، فرانسه، آلمان و انگلیس روز سه‌‌‌شنبه در بیانیهای اعلام کردند که پیشرفت‌‌‌های فنی در دور پیشین مذاکرات حاصل شده است و طرفین موظف هستند که تمرکز کامل‌‌‌شان را به مسائل برجسته علی‌‌‌الخصوص (تهدیدهای) هستهای و تحریم‌ها معطوف کنند. در این بیانیه آمده است: «ما شفاف ساخته‌‌‌ایم که داریم به نقطه‌‌‌ای نزدیک می‌‌‌شویم که تشدید برنامه هستهای ایران، به‌‌‌طور کامل برجام را پوچ می‌کند.» تروئیکای اروپایی در ادامه گفتند: «مذاکرات ضروری است. تیم‌‌‌های‌‌‌مان فوری و با حسن نیت جهت حصول توافق کار می‌کنند.»
مقام روسی: می‌توانیم برجام را احیا کنیم
از دیگر سو دمیتری پولیانسکی، معاون نماینده روسیه در سازمان ملل نیز در بخشی از یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که آیا با اینکه موانع و درخواست‌‌‌ها درباره برجام هر روزه بیشتر می‌شود موافق است یا نه و آیا احتمال توافق در سال میلادی جاری وجود دارد یا نه، گفت: «من قویا باور دارم می‌توانیم برجام را احیا کنیم. امسال سال سختی داشتیم. اول که منتظر دولت بایدن بودیم. روندی طولانی به مدت پنج ماه بود. بعد هم که در ایران انتخابات برگزار شد و تیم جدیدی[برای مذاکره] در ایران شکل گرفت.»
پولیانسکی در ادامه گفت: «حالا تیم ایران به آن‌‌‌جا[وین] بازگشته است و زمان مذاکرات هدفمند و اساسی فرارسیده است. تا جایی که من اطلاع دارم، مذاکرات ادامه دارد. تا روز دوشنبه دور هشتم مذاکرات برجامی شروع شد.» این مقام روسی با اشاره به اینکه ما یک تیم خیلی خوب و حرفه‌‌‌ای در وین داریم که دوست خوبم میخائیل اولیانوف سرپرستی آن را بر عهده دارد، گفت: «من به مهارت‌‌‌های دیپلماتیک آنها اطمینان دارم و با وجود اینکه می‌‌‌دانم کار و مسیر آسانی نیست، بسیار خوش‌بینم. من فکر می‌‌‌کنم ما تمامی شرایط لازم را برای موقعیتی داریم که زمان زیادی منتظرش بوده‌‌‌ایم، موقعیتی که می‌توانیم در آن اعلام کنیم برجام به مسیر اصلی‌‌‌اش بازگشته و می‌تواند به پایان دادن به تنش‌‌‌ها در منطقه کمک کند.»
عبور از موانع
این دیپلمات روسی در پاسخ به اینکه درخواست‌‌‌ها در مذاکرات رو به افزایش است و آیا می‌توان در مدتی کوتاه از موانعی این چنینی رد شد یا نه، گفت: «کار ما به عنوان دیپلمات این است که درخواست‌‌‌هایی را مطرح کرده و آنها را [با درخواست‌‌‌ها و شرایط دیگر] تطبیق دهیم و بعد به تفاهمی مشخص برسیم و مصالحه کنیم. به همین دلیل است که هیچ چیز غیرمعمولی درباره بیان درخواست‌‌‌ها از سوی طرفین در مذاکرات وجود ندارد. مذاکره برای همین است. بنابراین، من مطمئنم همکارانم در وین، نه تنها همکاران روس من، بلکه بقیه هم به خوبی اوضاع را تحت کنترل دارند و نمی‌‌‌گذارند از دستشان خارج شود.»
نقش مذاکرات در سیاست خارجی روسیه
همچنین روز گذشته وزارت امورخارجه روسیه مشارکت این کشور در مذاکرات وین را از نتایج مهم سیاست خارجی مسکو در سال ٢٠٢١ برشمرد. به گزارش «ایسنا»، وزارت امورخارجه روسیه در بیانیهای مهم‌ترین نتایج سیاست خارجی مسکو در سال ٢٠٢١ را منتشر کرد و بنابر گزارش وب‌سایت وزارت امورخارجه روسیه، مشارکت مسکو در مذاکرات وین برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و حل‌وفصل موضوع هستهای ایران از جمله رویدادهای مهم در عرصه سیاست خارجی روسیه در سال ٢٠٢١ بوده است. در این بیانیه نقش روسیه در این مذاکرات مهم ارزیابی شده است.