اومیکرون، سویه جدید ویروس کرونا چند هفته پیش در حالی شناسایی شد که هیچ‌گونه داده‌ای درباره علائم ابتلا به آن و خطرات ناشی از آن وجود نداشت. اکنون اما داده‌های اولیه در مورد گونه جهش‌یافته کرونا که به درک بهتر از علائم و تاثیر آن کمک می‌کند به تدریج در حال انتشار است.
آنتونی فائوچی، مشاور پزشکی ارشد کاخ سفید گفته است که هرچند قضاوت درباره میزان خطر اومیکرون چند هفته طول خواهد کشید اما بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که این سویه از انواع پیشین ویروس کرونا خطرناک‌تر نیست.
وی حتی این احتمال را مطرح کرد که علائم ناشی از ابتلا به گونه اومیکرون از سویه‌های پیشین خفیف‌تر باشد. آنتونی فائوچی گفت: «اومیکرون تقریبا به طور حتم از دلتا خطرناک‌تر نیست.»
مشاور پزشکی ارشد جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «برخی نظرها حتی معطوف به این است که اومیکرون خطر کمتری دارد زیرا وقتی نتیجه برخی مطالعات گروهی انجام‌شده در آفریقای جنوبی را در نظر می‌گیرید پی می‌برید که نسبت بین موارد ابتلا و شمار بستری شده‌ها کمتر از دلتا است.»
آنتونی فائوچی در عین حال افزود که سویه اومیکرون «به وضوح بسیار واگیردار» است. سازمان جهانی بهداشت نیز هشدار داده است که گونه اومیکرون از ویروس کرونا احتمالا بیشتر شیوع پیدا خواهد کرد و سطح خطر ناشی از همه‌گیری آن در سطح جهان «بسیار بالا» است.
دانشمندان و کارشناسان بیماری‌های همه‌گیر داده‌هایی را که از آفریقای جنوبی درباره سویه اومیکرون گزارش می‌شود از نزدیک زیر نظر دارند.
شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی روز شنبه نتیجه پژوهشی را منتشر کرد که نشان می‌داد سویه اومیکرون نسبت به گونه‌های پیشین احتمالا منجر به علائم خفیف‌تری از بیماری «کووید ۱۹» می‌شود. با این حال این نهاد هشدار داد که هنوز برای تعیین میزان خطر مرگ و میر ناشی از ابتلا به سویه اومیکرون خیلی زود است زیرا تنها دو هفته از زمان شناسایی این سویه می‌گذرد.
در گزارش شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی وضعیت شیوع سویه اومیکرون در استان خائوتنگ که این گونه اولین بار در آنجا شناسایی شد بررسی شده است. در این گزارش آمده که پس از شناسایی سویه اومیکرون تعداد جوانانی که به دنبال ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان بستری شده‌اند افزایش یافته است.
با این حال این امر می‌تواند به سطح پائین واکسیناسیون در میان جوانان آفریقای جنوبی مرتبط باشد. در گزارش شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی آمده است که اکثر بیماران بستری‌شده نیازی به کپسول اکسیژن نداشتند.
«علائم خفیف کووید ۱۹ در میان مبتلایان به اومیکرون»
گزارش شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی همراستا با مشاهدات دکتر آنجلیک کوتزیه است. او پزشکی است که برای اولین بار به شیوع نوع جدید و جهش‌یافته‌ای از ویروس کرونا در آفریقای جنوبی مشکوک شد.
وی از ابتدا گفته بود که علائم ابتلا به سویه اومیکرون خفیف است و بیماران می‌توانند در خانه دوره بیماری خود را سپری کنند.
آنجلیک کوتزیه می‌گوید که روز ۱۸ نوامبر (۲۷ آبان) پس از مراجعه هفت بیمار مبتلا به کرونا متوجه شد که علائم آنها با علائم مبتلایان به سویه دلتا متفاوت است. او می‌گوید تاکنون حدود ۳۰ بیمار مبتلا به سویه اومیکرون را معاینه کرده که نشانه اصلی بیماری در میان آنها «خستگی» بوده است.
علائم ابتلا به اومیکرون چه تفاوتی با سویه‌های قبلی دارد؟
آنجلیک کوتزیه می‌گوید بیماران مبتلا به سویه اومیکرون علاوه بر «خستگی» از «سر درد»، «بدن درد» و خارش گلو رنج می‌برند.
به گفته وی بیماران مبتلا به سویه اومیکرون برخلاف مبتلایان به گونه دلتا تاکنون مشکل چشایی و بویایی نداشتند و با از دست دادن این دو حس خود روبرو نشدند.
از سوی دیگر بیماران مبتلا به گونه اومیکرون تاکنون برخلاف سویه‌های قبلی ویروس کرونا تجربه کاهش سطح اکسیژن در خون را نیز نداشتند.
اومیکرون چگونه شناسایی شد؟
آنجلیک کوتزیه درباره نحوه شناسایی سویه اومیکرون می‌گوید که به خوبی به یاد می‌آورد که در روز ۱۸ نوامبر بیماری به او مراجعه کرد که مشکل اصلی خود را «خستگی شدید» طی دو روز گذشته، «بدن درد» و «سردرد» عنوان می‌کرد.
وی می‌گوید: «علائمی که مطرح می‌شدند بسیار مشابه یک عفونت ویروسی عادی بودند. از آنجایی که طی ۸ تا ۱۰ هفته قبل از آن شاهد بیماری کووید ۱۹ نبودیم تصمیم گرفتیم که از بیمار تست بگیریم.»
آنجلیک کوتزیه می‌افزاید که در همان روز تعداد بیشتری از بیماران با علائم مشابه به او مراجعه کردند و وی دریافت که «عامل دیگری در کار است.»
این پزشک پس از آن هر روز بین دو تا سه بیمار مبتلا به سویه اومیکرون را معاینه کرده است. او می‌گوید: «در موج سوم بیماران زیادی معاینه کرده بودم که مبتلا به سویه دلتا بودند و این [رویداد] با چشم‌انداز بالینی موجود همخوانی نداشت.»
آنجلیک کوتزیه در همین راستا مقامات پزشکی کشورش را در جریان احتمال شیوع گونه جدیدی از ویروس کرونا و مشاهدات بالینی‌اش گذاشت.
او می‌گوید: «اکثر بیماران علائم بسیار بسیار خفیفی داشتند و هیچ کدام از آنها تاکنون بستری نشده‌اند. ما توانستیم به حال این بیماران در خانه رسیدگی کنیم.»
مبتلایان به اومیکرون چه کسانی بودند؟
آنجلیک کوتزیه بنا به تجربه خود طی یک ماه اخیر می‌گوید که اکثر مبتلایان به سویه اومیکرون افراد ۴۰ ساله یا جوانتر بودند. وی می‌افزاید که به نیمی از افرادی که با علائمی مشابه ابتلا به اومیکرون به او مراجعه کرده‌اند واکسن کرونا تزریق نشده بود.
او در عین حال هشدار می‌دهد که عوارض گونه اومیکرون از ویروس کرونا در افراد مسن نامشخص است.
چرا سویه اومیکرون نگران‌کننده است؟
تاکنون موارد زیادی از شناسایی سویه اومیکرون در سطح جهان گزارش نشده اما آنچه دانشمندان را نگران کرده سرعت شیوع سویه اومیکرون است. اولین مورد از ابتلا به اومیکرون اواسط نوامبر شناسایی شد و اکنون با گذشت یک ماه از آن زمان تقریبا سه چهارم موارد ابتلا به کرونا در آفریقای جنوبی ناشی از انتقال سویه اومیکرون بوده است.
پرسش اصلی پیرامون سویه اومیکرون شمار بالای جهش‌های مشاهده شده در مقایسه با سویه‌های قبلی است. بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشت برخی از این جهش‌ها «مایه نگرانی» است. دلیل اصلی نگرانی این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد احتمال افزایش سطح واگیردار بودن ویروس است.
دانشمندان اهل آفریقای جنوبی گفته‌اند که بیش از ۳۰ مورد جهش در سطح پروتئین اسپایک بر روی سویه اومیکرون مشاهده شده است. پروتئین اسپایک بر روی سطح ویروس قرار دارد و با چسبیدن به سلول‌های بدن به داخل آنها نفوذ می‌کند. به این ترتیب تعداد جهش‌های مشاهده‌شده در سویه اومیکرون از شمار جهش‌های گونه دلتا بیشتر است.
کارشناسان بیماری‌های همه‌گیر نگران هستند که تعداد زیاد جهش‌ها بر روی پروتئین اسپایک منجر به افزایش میزان واگیردار بودن ویروس شود. از سوی دیگری این نگرانی نیز وجود دارد که سویه جدید کرونا در برابر داروها، تست‌ها و واکسن‌هایی که اکنون در بازار موجود است مقاوم باشد.
در گزارش سازمان جهانی بهداشت آمده است که شماری از جهش‌های مشاهده شده در سویه اومیکرون می‌تواند منجر به مقاومت آن در مقابل مصونیت ایجاد شده در برابر بیماری «کووید ۱۹» شود.