بر اساس آمار رسمی اعلامی از سوی مقامات محلی در حوزه نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در استانبول، تقریباً ۴۰۰ ایرانی زندانی که حدود ۲۰ نفر از آنها از جامعه زنان هستند، وجود دارد. در حوزه نمایندگی ارزروم نیز تعداد زندانیان ثبت شده حدود ۴۳۰ نفر است؛ اما آمار غیررسمی و اظهارات مراجعان اعم از بستگان ایرانیانِ دربند یا ایرانیان تازه آزاد شده، از تعداد بیشتری حکایت دارد.
اغلب ایرانیان زندانی در کشور ترکیه به اتهام مواد مخدر و سرقت در زندان بهسر میبرند و برخی نیز بنا بر ادعای خود یا خانوادههای آنها کاملاً بی گناه هستند و یا به اتهامات واهی گرفتار شدهاند که از جمله این افراد میتوان به برخی رانندگان کامیون اشاره کرد که بهدلیل حمل مواد مخدر زندانی شدهاند؛ اما مدعی هستند که از جاسازی مواد مخدر در بار یا بدنه خودرو خود، آگاه نبودهاند و برخی افراد نیز بهطور ناآگاهانه در دام سودجویان افتادهاند.
درخواست سرکنسولگریهای جمهوری اسلامی ایران برای دسترسی کنسولی به زندانیان ایرانی، معمولاً با پاسخهای منفی دادستانهای ترکیه و ارجاع موضوع به مجاری دیپلماتیک مواجه میشود که بهمعنای انجام یک فرایند طولانی رفت و برگشتی از نوع سنتی است. انجام این فرایند، بسیار زمانبر بوده و در عمل، با گذشت زمان و احتمالاً آزادی زندانیان ایرانی، درخواست دسترسیِ کنسولی و رفع مشکلات آنان، بیاثر خواهد بود. بهعبارت دیگر؛ عدم توجه دولت ترکیه به درخواست سرکنسولگرهای جمهوری اسلامی ایران سبب میشود تا حق بسیاری از ایرانیان که بهطور غیرعادلانه در زندانهای ترکیه به سرمیبرند، تضییع شود.اکثر زندانیان ایرانی در زندانهای این کشور از طبقات پایین جامعه و قشر نیازمند هستند که گاه برای رفع نیازهای خود در زندانهای ترکیه، مجبور به کارگری، شستن ظروف و پوشاک برای سایر زندانیان میشوند.
اکثر زندانیان ایرانی در زندانهای این کشور از طبقات پایین جامعه و قشر نیازمند هستند که گاه برای رفع نیازهای خود در زندانهای ترکیه، مجبور به کارگری، شستن ظروف و پوشاک برای سایر زندانیان میشوند.
زندانهای ترکیه، فاقد بودجه جداگانه برای امورات شخصی و درمانی زندانیان است و زندانیان حتی برای تهیه مایحتاج اولیه معیشتی مانند آب نوشیدنی و یا ارسال نمابر و… ملزم به پرداخت هزینه هستند؛ بههمین دلیل ایرانیان زندانی در زندانهای ترکیه تقاضاهای خود را همراه نسخه دارو، عینک و… به سرکنسولگری جمهوی اسلامی ایران ارسال میکنند.
در کنار تبلیغات همهجانبه برای جذب سرمایه ایرانیان در پوشش اخذ اقامت و یا مهاجرت به ترکیه، بسیاری از معضلات مهاجرت به ترکیه که به مواردی از آنها اشاره شد، هیچگاه منعکس نمیشود و همین موضوع سبب میشود تا افرادی که به قصد مهاجرت راهی ترکیه میشوند، نسبت به آسیبها و مشکلاتی که ممکن است برای آنها رقم بخورد، آگاهی نداشته باشند و همین عدم آگاهی میتواند خسارات جبران ناپذیری همچون زندانی شدن در زندانهای مخوف ترکیه یا مرگ در کوهستان را بههمراه داشته باشد.ش