تعهدات معوق خودروسازان سرعت اجرای طرح‌های فروش‌های فوق‌العاده را به‌شدت کم کرده تا جایی که در دومین ماه از فصل تابستان 1400 تنها یک طرح فروش فوق‌العاده برگزار شد.
بر اساس مقررات وزارت صمت، شرکت‌های خودروساز بر اساس مازاد بر تعهدات خود می‌توانند اقدام به برگزاری فروش فوق‌العاده کنند.به این معنا که چنانچه تعهدات معوق افزایش یابد و شرکت‌های خودروساز قادر به تحویل خودروهای پیش فروش شده نباشند، آنگاه بنابر مقررات جاری به طور اتوماتیک اجازه اجرای طرح فروش فوق‌العاده تا زمان به‌روزرسانی تعهدات معوق از آنها سلب می‌شود.همان طور که عنوان شد ایران خودرو در مرداد امسال تنها یک فروش فوق‌العاده برگزار کرد و دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا هیچ طرح فروش فوق‌العاده‌ای را در بازه زمانی ذکر شده در دستور کار نداشت.
البته ایران خودرویی‌ها نیز این طرح فروش فوق‌العاده را با حداقل محصول برگزار کردند.در طرح فروش فوق‌العاده این خودروساز تنها پژو پارس در دو مدل بنزینی و با موتور TU5 عرضه شد. با توجه به قانون حاکم بر طرح فروش فوق‌العاده به نظر می‌رسد این خودروساز نیز تنها در این محصول پرتیراژ خود با تعهد معوق روبه رو نبوده است و به دلیل انباشت تعهدات معوق در سایر محصولات خود اجازه عرضه آنها در فروش فوق‌العاده خود را نداشته است.
اما سوال اینجاست که چه زمانی قفل اجرای طرح فروش فوق‌العاده باز خواهد شد؟
با توجه به انباشت حول و حوش 140 هزار دستگاه خودروی ناقص در پارکینگ شرکت‌های خودروساز به نظر می‌رسد از سر‌گیری اجرای طرح‌های فروش فوق‌العاده به نوعی به تکمیل و عرضه خودروهای ناقص گره خورده است. اما خودروسازان برای تکمیل محصولات زمین‌گیر شده در کف پارکینگ‌های خود با چالش‌های متعددی روبه رو هستند.
در حال حاضر حجم بدهی خودروسازان به شرکت‌های قطعه‌ساز عددی حول و حوش 60 هزار میلیارد تومان است.از این مبلغ، 10 هزار میلیارد تومان تعهدات سر رسیده شده است که خودروسازان موظف بوده‌اند در بازه زمانی 120 روزه به قطعه‌سازان پرداخت کنند. شرکت‌های خودروساز به دلیل چالش نقدینگی توان چندانی برای پرداخت بدهی خود به قطعه‌سازان را ندارند و همین مساله سبب شده تا این شرکت‌ها نیز امکان تزریق به موقع قطعات را به خطوط تولید خودروسازان نداشته باشند.
البته این همه ماجرا نیست زیرا در حال حاضر دو خودروساز بزرگ کشور همانند خودروسازان بین‌المللی با بحران تامین ریزتراشه‌ها نیز روبه رو هستند.
با توجه به این بحران جهانی با فرض پرداخت بخشی از بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان و هموار شدن مسیر عرضه قطعات باز هم شرکت‌های خودروساز برای تکمیل بخشی از خودروهای ناقص خود و همچنین تداوم تولید با مشکل روبه رو هستند.
بر این اساس افق اجرای طرح‌های فروش فوق‌العاده شرکت‌های خودروساز همچنان مه آلود به نظر می‌رسد.کنار رفتن ابرهای تیره از افق عرضه خودروسازان به نوعی به حل بحران جهانی ریزش تراشه‌ها و تزریق نقدینگی از سوی خودروسازان به قطعه‌سازان گره خورده است.
