معاون وزیر خارجه می‌گوید اتحادیه اروپا در عملیاتی کردن طریق سازوکار ویژه انتظارات ایران را برآورده نکرده است. خبرگزاری فارس هم می‌گوید اتحادیه اروپا، در حال وقت‌کشی است و اقدام متقابل ایران ضروری است.
اتحادیه اروپا به ایران وعده داده که علی‌رغم تحریم‌های آمریکا به همکاری اقتصادی با ایران ادامه دهد. در جریان نشست وزیران خارجه کشورهای طرف قرارداد هسته‌ای با ایران بدون آمریکا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، طرف‌های اروپایی وعده دادند مکانیزم ویژه‌ای برای تسهیل تجارت با ایران و شرکت‌های اروپایی ایجاد کنند.
قرارشد این سازوکار پیشنهادی ویژه (SPV) هم‌زمان با اعلام دور دوم تحریم‌ها علیه ایران از سوی آمریما عملیاتی شود. این تحریم‌ها که بیش از ۷۰۰ فرد و شرکت ایرانی را هدف گرفته هفته گذشته به اجرا گذاشته شد، اما هنوز از اقدامات عملی اتحادیه اروپا بر علیه این تحریم‌ها و برای هدف روابط اقتصادی خود با ایران خبری در دست نیست.
عباس عراقچی معاون وزیر امورخارجه ایران می‌گوید، اراده سیاسی کشورهای اروپایی برای اینکه درمقابله با تحریم‌های آمریکا به ایران کمک کنند امری واضح و روشن است.
عراقچی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفته اروپایی‌ها مصمم به ادامه برجام هستند، (می‌خواهند) با تهران همکاری داشته باشند و برای تحقق آن سازوکار ویژه مالی تدارک دیده‌اند که البته پیچیدگی‌ها و ابعاد حقوقی زیادی دارد.
با این‌حال معاون وزیر امور خارجه اعتقاد دارد "به دلیل سیطره‌ای که دلار و سیستم مالی آمریکا برنهادهای اروپایی دارد، ایجاد مکانیزمی که با این سیطره دلار سروکار نداشته باشد و آمریکایی‌ها نتوانند آن را در چنبره تحریم‌های خود قرار بدهند کار آسانی نیست، با این حال بر روی آن کار می‌کنند".
راقچی در ارتباط با روند کارشناسی برای علمیاتی کردن سازوکار ویژه مالی گفت: «چهارشنبه ۱۶ آبان ماه کارشناسان ما در وین با کارشناسان سه کشور(فرانسه، انگلیس و آلمان) و اتحادیه اروپا جلسه داشتند. این رایزنی‌ها در ادامه جلساتی است که در گذشته داشتیم و در این نشست ابعاد مختلف این سازوکار (SPV) بررسی شد».
عراقچی افزود: «سازوکار ویژه مالی اروپا از نظر فنی، مالی و حقوق جزئیاتی دارد که رسیدن به آنها زمان بر است.»
معاون وزیر امور خارجه ایران در عین‌حال گفت «لازم است سازوکار مشابه SPV در ایران هم فراهم شود تا بتواند با اروپایی‌ها تعامل داشته باشیم. امیدوار هستیم در آینده بسیار نزدیک این سازوکار اعلام و در اروپا رسما ثبت شود و بعد از آن به تدریج عملیاتی خواهد شد.»
با این‌حال عراقچی اذعان کرده که اتحادیه اروپا انتظارت ایران را برآورده نکرده است. او گفته است: «اینکه اروپایی‌ها بسیار آهسته‌تر از تصور ما حرکت کردند یک واقعیت است. همچنین اینکه مواضع سیاسی آنها بسیار خوب بوده هم یک واقعیت است و موضوع دیگر به این بازمی‌گردد که هنوز به راهکارهای عملیاتی نرسیده‌اند و انتظارات ما را برآورده نکرده‌اند.»
معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین تاکید کرد «باتوجه به اینکه این سازوکار پیچیدگی‌های بسیاری دارد هنوز تاریخی برای آن اعلام نشده و فعلا روی آن کار می‌شود، امیدواریم به زودی این برنامه انجام شود.»
"اتحادیه اروپا وقت‌کشی می‌کند"
خبرگزاری "فارس" بر خلاف عباس عراقچی زیاد به اقدامات اروپایی‌ها برای حفظ روابط اقتصادی با ایران خوش‌بین نیست و نوشته است نگاهی به روند اقدامات اتحادیه اروپا در رابطه با تضمین منافع اقتصادی ایران پس از خروج امریکا از برجام به خوبی نشان می‌دهد که این اتحادیه، در حال وقت‌کشی است و ضرورت دارد ایران اقدام متقابل صورت دهد.
این خبرگزاری در یادداشتی "سازوکار ویژه اتحادیه اروپا" برای مقابله با تحریم‌های آمریکا را بسیار ضعیف توصیف کرده و دلایلی نیز برای آن می‌شمارد، از جمله این که شرکت‌های بزرگ نفتی اتحادیه اروپا وارد این سازوکار نمی‌شوند و یا اینکه هیچ کشور اروپایی میزبانی این سازوکار را قبول نکرده است.
به اعتقاد خبرگزاری فارس، این مسائل نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا در حال وقت‌کشی است و این موضوع، دو حالت بیشتر ندارد: یا اتحادیه اروپا نمی‌تواند منافع اقتصادی ایران را حفظ نماید، یا اینکه این اتحادیه نمی‌خواهد منافع ایران را حفظ نماید.
خبرگزاری فارس سپس نتیجه می‌گیرد «در صورتی که اتحادیه اروپا "نتواند" منافع ایران را در سطحی که باید حفظ نماید، دولت در یک اقدام متقابل باید تعهدات ایران در برجام را تعدیل نماید. اما در صورتی که اروپا "نخواهد" منافع اقتصادی ایران را حفظ نماید، تعدیل تعهدات ایران در برجام پاسخ کافی نخواهد بود. پاسخ مناسب نسبت به این شرایط این است که ایران از برجام خارج شود.»