خودروامروز: سیتروئن زانتیا را می توان از آن دست خودروهایی دانست که در زمان مناسبی وارد بازار خودرو کشورمان شده و به موقع نیز از آن خارج شد. هر چند بسیاری انتقاد می کنند که این خودرو با پایان تولیدش در سطح جهانی تازه به کشورمان راه یافت، اما با توجه به شرایط بازار انحصاری و فاقد تنوع ابتدای دهه 80، زانتیا یک گزینه کاملا مطلوب و مدرن محسوب می شد.
پس از ژیان، زانتیا تنها سیتروئن موفق و پرفروش بازار کشورمان محسوب می شود که به لطف توانایی های حرکتی قابل قبول و دینامیک، رانندگی لذتبخش توأم با سواری نرم و راحت، خاطرات خوبی از خود به جا گذاشت. با توجه به این که هم اکنون 7 سال از خروج آخرین زانتیا از خط تولید می گذرد، این پرسش در ذهن وجود دارد که آیا در شرایط فعلی بازار در میان گزینه های موجود، خرید یک دستگاه زانتیای کارکرده منطقی است؟
این دست دوم وسوسه انگیز
بازار خودروهای کارکرده، همواره رونق خوبی دارد چرا که در بیشتر موارد می توان با مبلغی معادل یک خودرو صفر کیلومتر، اتومبیل دست دوم به مراتب بهتر و مجهزتری را خریداری کرد. در میان لیست خودروهای کارکرده با توجه به بودجه موجود، برخی خودروها وسوسه انگیز و در عین حال خطرناک به نظر می رسند. وسوسه انگیز از آن جهت که پرستیژ و عملکرد فنی بسیار خوبی داشته و خطرناک از آن جهت که احتمال نهفته بودن هزینه های سنگین در آنها وجود دارد.
یک یاز این گزینه ها، سیتروئن زانتیاست؛ خودرویی که مدتی پس از تولیدش به حاشیه رانده شده و به علت دید منفی کاذبی که پیرامون استهلاک و مسئله ایمنی آن در تصادفات به وجود آمد، بازار دست دوم به آن روی چندان خوشی نشان نداد اما مدتی است که مجددا بازار خرید و فروش آن گرم شده و بازار مطلوبی دارد.
زانتیا به عنوان جانشین سیتروئن BX، در سال 1993 بر اساس پلتفرمی کاملا جدید وارد بازار شد؛ پلتفرمی که بعدها پایه و اساس پژو 406 را شکل داد. پیشرانه های 1.6 لیتری تا 3 لیتری 6 سیلندر با گیربکس های دستی و اتوماتیک برای آن قابل سفارش بود و در سال 1998 یک نوبت فیس لیفت با تغییرات قابل توجه در سازه اتاق و مجموعه فنی را تجربه کرد و تا پایان تولیدش در سال 2002، بالغ بر 1.8 میلیون دستگاه از آن به فروش رفته بود.
زانتیا در نسخه خاصی از خود موسوم به اکتیوا، پس از 2 دهه همچنان رکورددار تحمل شتاب جانبی در تست گوزن نشریه Teknikensvarid بوده و این رکورد همچنان توسط خودروهایی چون پورشه 911 و آئودی R8 نیز شکسته نشده است!
زانتیا در کشورمان
زانتیای موجود در بازار کشورمان از نوع فاز 2 (فیس لیفت پس از سال 98) با پیشرانه های 1.8 لیتری (XU7JPL4) و 2 لیتری (XU10J4R) مجهز به تعلیق هیدروپنوماتیک ساده و گیربکس پنج سرعته دستی است. سه سطح رفاهی ساده (X)، لوکس (SX) و سوپرلوکس برای زانتیا در نظر گرفته شد که موارد اختلاف در وجود ایربگ شاگرد و ایربگ های جانبی، ترمز ضد قفل و تزئینات چوبی کابین بود که مدل سوپرلوکس با 4 ایربگ تنها برای مدل 1800 عرضه شد.
با گشتی کوتاه در بازار، به سادگی می توان پی برد که محبوب ترین نسخه زانتیا، مدل 2 لیتری SX است که پرتیراژترین مدل آن نیز محسوب می شود. هم اکنون با در دست داشتن بودجه ای در حدود 25 الی 30 میلیون تومان می توان یک دستگاه زانتیای مدل 1386 به پایین در وضعیت قابل قبول فنی و ظاهری با کارکردی حدود 150 الی 200 هزار کیلومتر را خریداری کرد که مدل های پیش از این سال، مزیت ناچیز بودن درصد داخلی سازی را دارند و عمده قطعات آنها وارداتی است. ضمن آن که طیف رنگ های خاص زانتیا را در نمونه های متعلق به این سال ها می توان یافت.
با افزایش بودجه تا مرز 50 میلیون تومان و حتی بیشتر، می توانید سراغ زانتیاهای مدل بالا رفته و حتی نمونه کم کارکرد آخرین سال تولید یعنی مدل 89 را خریداری کنید. در برخی موارد نیز حتی مشاهده می شود که نمونه های کم کارکرد به اصطلاح بی رنگ مدل پایین نیز با قیمت های غیرعادی آگهی می شود.
آیا زانتیا انتخابی پردردسر است؟
با یک نگاه به لیست مشکلات احتمالی یک زانتیای کارکرده و هزینه مورد نیاز برای رفع آنها، می توان گفت زانتیا در شرایط فعلی کشورمان خودرویی پر دردسر است اما این دردسرها با رعایت چند نکته کمرنگ می شود.
نخستین مشکل، یافتن یک زانتیای حقیقتا سالم است. زانتیا به لطف قابلیت های حرکتی فراتر از کلاس خود و مجموعه فنی متفاوتش با سایر خودروها، در بیشتر موارد دارای کارکردی بالاست و توسط مالکان پیشین تحت فشار قرار گرفته و البته تصادفاتی را هم تجربه کرده است. قیمت بالای لوازم اصلی و کمبود تعمیرکار مسلط بر مجموعه فنی این خودرو موجب شده تا بسیاری از زانتیاها از نظر فنی در شرایط مطلوبی نباشند، بنابراین در خرید یک زانتیای کارکرده حتما کارشناس همراه شما باشد.
سیستم هیدروپنوماتیک زانتیا که مجموعه تعلیق، ترمز و فرمان این خودرو را راه اندازی می کند، خاص ترین و البته حساس ترین بخش این خودرو است که در صورت سرویس منظم، دردسر خاصی ایجاد نکرده و رانندگی لذتبخشی را نیز به شما هدیه می کند اما در صورت عدم رسیدگی می تواند تبدیل به ناخوشایندترین بخش این خودرو شود.
روغن مینرال موسوم به LHM سیستم هیدروپنوماتیک زانتیا که هم اکنون هر بطری توتال آن حدود 35 هزار تومان قیمت دارد، حدودا پس از 2 سال یا 60 هزار کیلومتر باید تعویض شود. با توجه به نبود پاک کننده هیدرولیکی توتال در بازار، توصیه می شود که LHM حتی در کیلومتر پایین تری عوض شود. تعویض LHM کاری ساده بوده و توصیه می شود منبع و فیلترهای آن را هنگام تخلیه با نفت یا بنزین شستشو دهید. مجموعه شلنگ های هیدرولیک منبع LHM نیز از دیگر قسمت هایی است که متاسفانه بسیاری از مکانیک ها با نصب بست های پیچ مهره دار شلنگ گاز به آن صدمه می زنند.
بنابراین پس از خرید خودرو در صورت مشاهده بست های شلنگ گازی (بست مهره دار) بلافاصله آنها را باز کرده و با بست اصلی جایگزین کنید. مجموعه شلنگ پنج شاخه نیز در صورت خشک بودن، غیر اصلی بودن یا پیوندزدگی با شلنگ های دیگر توسط مکانیک ها (!) بهتر است هر چه سریع تر با نوع اصلی با قیمت حدودی 500 هزار تومان جایگزین شود.
شلنگ های غیر اصلی به دلیل کیفیت پایین، توسط LHM از درون ذوب شده و در نتیجه لایه ای از آلودگی درون کل سیستم هیدروپنوماتیک و شیرهای آن می نشیند. توصیه می شود هر 6 گوی سیستم تعلیق را به صورت یکجا تعویض کنید تا سیستم به صورت استاندارد و صحیح کار کند. فشار نرمال گوی های تعلیق در محور جلو 55 و در محور عقب 35 بار است که نوع IFHS تولید 2017 آن حدودا 85 الی 100 هزار تومان قیمت دارد. نکته مهم، غافل نشدن از گوی های انباره، خصوصا گوی انباره 50 بار محور عقب است که بسیاری از مکانیک ها آن را جدی نگرفته و تعویض آن را ضروری نمی دانند اما این گوی تاثیر مهمی در عملکرد ترمزها دارد.
وجود نشتی در پمپ هیدرولیک، مسلما به آلترناتور و کلکتورهای آن خسارت می زند و تعویض اورینگ ها و کاسه نمد پمپ به همراه سرویس کامل آن (نظیر تعویض ساچمه ها) هزینه حدودی 250 هزار تومانی دارد.
استفاده از کولانت های سنتزی قرمز، تاثیر مطلوبی روی عملکرد سیستم خنک کننده گذاشته و توصیه می شود که بررسی کنید مالک پیشین یونیت فن پژویی روی خودرو نصب نکرده باشد و در صورت مشاهده بلافاصله یونیت را با نوع اصلی زانتیایی (با قیمت حدودی 75 هزار تومان) جایگزین کنید. دیسک و صفحه های موجود در بازار برای زانتیا با قیمت حدودی 400 الی 600 هزار تومان، کارایی قابل قبولی دارند اما از نوع اصلی نیستند که با توجه به نایابی دیسک و صفحه اصلی و قیمت فضایی آن، جایگزین های قابل قبولی محسوب می شوند.
هر دست لنت های اصلی در بسته بندی پژو سیتروئن و لیبل سایپا برای جلو حدود 140 و در عقب 130 هزار تومان قیمت داشته و تسمه دینام اصلی دایکو 75 هزار تومان قیمت دارد که به همراه هرزگرد و سفت کن های اصلی هزینه حدودی 200 هزار تومانی را به همراه خواهد داشت، هزینه ای مشابه قیمت کیت تایم اصلی. دسته موتورها هم عموما نیاز به تعویض دارند که قیمت مجموعه 3 عددی آنها حدود 80 هزار تومان است. در خصوص فیلتر تهویه کابین نیز توصیه می شود حتما از نوع اصلی آن با قیمت حدودی 40 هزار تومان استفاده کنید اما باقی فیلترها با برند سرکان کارایی مطلوبی دارند.
جمع بندی
با یک نگاه به لیست هزینه های حدودی قطعات مصرفی زانتیا که پس از خرید به تعویض نیاز دارند و در نظر گرفتن اجرت سرویس ها می توان گفت که یک زانتیای کاملا سالم از نظر فنی، پس از خرید هزینه ای 3 الی 4 میلیون تومانی را به همراه خواهد داشت. در صورتی که تمامی لوازم از نوع اصلی و یا غیر اصلی مرغوب باشد، هزینه ای که تقریبا هر خودروی دست دوم دیگر و حتی گاهی صفر کیلومتر وطنی (!) پتانسیل آن را دارد که به شما تحمیل کند.
بنابراین نمی توان چندان آن را پر دردسر دانست اما در نظر داشته باشید با توجه به فراوان بودن قطعات غیر اصلی و البته کمبود مکانیک مسلط به زانتیا خصوصا در شهرستان ها، دردسر سرویس و تعمیرات زانتیا خصوصا در هنگام بروز خرابی های جدی و یا وقوع تصادف نسبت به سایر هم رده های خود بیشتر است.
بنابراین اگر برای شما ارزش دارد که با قیمتی معادل یک دستگاه 206 صفر کیلومتر، سواری زانتیا (که نرمی و تعادل آن گاهی در خودروهای چند صد میلیونی بازار مشاهده نمی شود) را تجربه کنید، بدون شک خرید یک دستگاه زانتیای دست دوم و هزینه های صورت گرفته برای آن ارزش خواهد داشت و در غیر این صورت در قیاس با خودروهای دست دوم بی آزارتری چون هیوندای ورنا و تندر 90، پردردسر خواهد بود.
