کشاورزان فرانسوی این هفته در برابر چند پالایشگاه و پمپ بنزین گرد آمدند تا به سیاستهای ناسازگار دولت این کشور در واردات، توسعه و استفاده از روغن پالم اعراض کنند. آنها میگویند واردات دولت با استانداردهای فرانسه و اروپا هماهنگ نیست.
دولت فرانسه به تازگی اجازه واردات 300 هزار تن روغن پالم را داده است و کشاورزان و مدافعان محیط زیست مدعی اند این حرکت به جنگلزدایی در جنوب شرقی آسیا دامن میزند. وبسایت فرانسوی کاپیتال در گزارشی با طرح این مسأله به چند نکته اساسی در مورد این محصول جنجالی پرداخته است.
1- خطر سلامت
از روغن نخل به ویژه به خاطر عوارض زیانبارش بر مصرفکننده انتقاد میشود. نخستین مشکل اینجاست که به سختی میتوان از آن اجتناب کرد چون در انواع بیسکوئیتها و کلوچهها، سس مایونز و غذاهای آماده موجود است. چرا که عنصر اصلی روغن پالم، اسید پالمیتیک است که باعث رسوب کردن چربی در رگها میشود که خود خطر بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد.
2- صنعت و استثمار کارگران
سازمان عفو بینالملل میگوید در فٰرآیند تولید روغن نخل حقوق کارگران و افراد محلی رعایت نمیشود. سابین گارنیه، افسر تجارت و حقوق بشر این سازمان در فرانسه میگوید: «کارگران این مزارع معمولا در فصل برداشت کار روزانه بسیار زیادی دارند و وقتی نمیتوانند برداشت هر روز را تمام کنند باقی مانده کار به روز بعد افزوده میشود. حقوق آنها کمتر از حداقل قانونی است اگر هم شکایت کنند تهدید میشوند که بیکار خواهند شد.»
3- تهدید زیستمحیطی
بنیاد جهانی طبیعت اعلام کرده است که ۱۲ میلیون هکتار زمین در جهان زیر کشت درختان ویژه روغن نخل است، زمینی به اندازه یک سوم مساحت آلمان. مالزی و اندونزی به تنهایی ۸۵ درصد از تولید جهانی روغن نخل را تأمین میکنند. براساس گزارش صلحسبز، اندونزی یکی از سریعترین جنگلزداییهای جهان را دارد.
هر پانزده ثانیه در اندونزی، سطحی به اندازه یک زمین فوتبال از جنگل از بین میرود و عمده این کار برای کشت نخل و تهیه روغن نخل صورت میگیرد. و بدتر آنکه این جنگلزدایی تغییرات آب و هوایی زمین را هرچه وخیمتر میکند. چراکه کاشت این درختان در زمینهای خاکهای مرطوب و سرشار از کربن این مناطق به انتشار هر چه بیشتر گازکربنیک میانجامد. ۹۰ درصد از جنگلهای اندونزی، مالزی، برونئی و سوماترا در دو قرن گذشته و عمدتا برای تولید روغن نخل از بین رفته است.
فواید
1- یک تولید طبیعی ارزان و کارآمد
اتحادیه اروپایی روغن نخل میگوید مهمترین کیفیت روغن نخل آن است که این محصول سودآور است. چراکه کشت گیاه و بنابراین خرید روغن آن ارزانتر است.
در مقایسه با درختان یا بوتههای دیگر دانههای روغنی، زمین کمتری هم برای کاشتن درختان آن لازم است. به این ترتیب فقط ۶ درصد از تمامی زمینهای جهان زیر کشت درختان روغن نخل است که ۳۲ درصد کل روغنها و چربیها را تولید میکند.
نشریه اکسپرس مینویسد این روغن برای آشپزی نسبت به حرارت مقاومت بسیار خوبی دارد و فقط در دمای ۲۴۰ سانتیگراد کیفیت آن افت میکند. دمای ذوب آن ۴۰ درجه سانتیگراد است و بنابراین نیازی به هیدروژنه کردن ندارد؛ فرایندی که باعث میشود دیگر اسیدهای چرب موجود در دیگر روغنهای گیاهی به اسیدهای اشباع شده تبدیل شوند. همچنین روغن نخل در مقابل اکسیداسیون مقاوم است و نگهداری آن به همین دلیل دشوار نیست.
2- دشواری یافتن جایگزین
حذف روغن نخل از رژیم غذایی دشوار به نظر میرسد. نشریه لو پارتیکولیه مینویسد: «تغییر دادن دستور تهیه بسیاری از خوراکیهایی که با این روغن تولید میشوند غیرممکن است. این روغن جامد است که به بیسکوئیتها و کیکها بافت نرم، کرمی یا ترد میدهد.»
نشریه نشنال جئوگرافیک هم نتیجه میگیرد: «اکنون بسیار دشوار بتوان دیگر روغنها را به میزان کافی تولید کرد که پاسخگوی نیاز بازار باشند.» به خصوص به این خاطر که جایگزین کردن روغن نخل با دیگر روغنها بسیار هزینهبر خواهد بود.
همچنین برای تولید روغنی که از یک هکتار زمین زیر کشت نخل به دست میآید باید ۸ هکتار آفتابگردان یا ۱۰ هکتار سویا کاشت!
3- گسترش تولید روغن نخل به شکل پایدار
آراسپیاو مخفف نام «میزگرد روغن نخل پایدار» است. این سازمان که تولید روغن نخل پایدار را تأیید و ترویج میکند از سازمانها، صنایع و انجمنهای بسیار تشکیل شده است.
این سازمان تضمین میکند که تولید روغن نخل به جنگلزدایی نیانجامد و نیز حق و حقوق اساسی افراد بومی در گیر در پروسه تولید حفظ شود.
شرکتهای بسیار بزرگی عضو این سازمان هستند و برخی از آنها تلاش کردهاند اقداماتی را در راستای حفظ محیط زیست نیز انجام دهند. اما منتقدان این سازمان معتقدند که این میزگرد روغن نخل پایدار یک دروغ بزرگ است برای فریب دادن مصرفکنندگان.