اعتماد- اين روزها بازار خودرو شرايط خاصي را پشت سر مي‌گذارد و با وجود اينكه مجلسي‌ها رسما اعلام كرده‌اند كه كارخانه‌ها حق افزايش قيمت را ندارند و خبري هم از تعيين تكليف قيمت‌گذاري خودرو از سوي نهادهاي نظارتي همچون شوراي رقابت نيست، اما بازار خودرو گوي سبقت را از همه بازارها گرفته و در بازار صفر كيلومترها رونق افزايش قيمت بيشتر از رونق خريد و فروش است. در همين حال مجلسي‌ها قصد دارند در جلسه روز سه‌شنبه‌شان با خودروسازان و وزير صنعت، معدن و تجارت مجوز افزايش چند درصدي را نيز از داخلي‌سازها بگيرند و براي حمايت از توليد داخل و افزايش سهم داخلي‌ها در فروش از آنها بخواهند تا قيمت‌هاي خود را در سطح پيشين حفظ كنند؛ شرايطي كه موجب شده تا خريداران واقعي بازار و البته فروشندگاني كه به دنبال خريد خودروي نو هستند مستاصل بين خريد و فروش بمانند و ندانند كه بايد وارد فضاي موجود شوند يا همچنان چشم انتظار اتفاقاتي باشند كه در انتظار بازار خودرو است. بر همين اساس در گفت‌وگو با فربد‌زاوه، كارشناس و فعال بازار خودرو بر آن شديم تا به اين سوال پاسخ دهيم كه در شرايط فعلي خودرو بخريم يا نخريم؟
بازار خودرو تا پايان سال به چه سمت و سويي مي‌رود؟
سوال سختي است.
دقيقا، در شرايط حاضر كساني كه قصد تعويض خودروي خود را دارند مستاصل هستند كه در شرايط حاضر بهتر است خودروي خود را بفروشند و منتظر شرايط براي خريد خودروي نو باشند يا فعلا براي هر نوع تصميم‌گيري دست نگه دارند؟
در شرايط فعلي شايد بهترين پيشنهاد براي اين گروه تعويض خودروي دست دوم با خودروي دست دوم ديگر و احسن است كه حداقل افت قيمت خود را كرده و در شرايط بهتري نسبت به بازار صفرها قرار دارد.
ولي همين شرايط باعث شده تا بازار دست دوم‌ها از رونق خوبي برخوردار نباشد و كمتر تمايلي به اين بازار وجود داشته باشد مخصوصا اينكه بازار صفر كيلومترها به خاطر فروش شرايطي نيز كمي شلوغ‌تر است.
بله، اما شرايط فروش خيلي خاصي از سوي خودروسازان ارايه نشده است و بعيد به نظر مي‌رسد كه با توجه به شرايط بازار خودرو از سوي خودروسازان شرايط جديدي اعلام شود. مخصوصا براي ٦ ماهه نخست سال جاري ارايه شرايط فروش از سوي خودروسازان كمي بعيد است وبراي ٦ ماه دوم سال نيز به نتيجه‌اي كه برجام در پيش رو خواهد داشت باز مي‌گردد. البته در ٦ ماه دوم سال چنانچه اتحاديه اروپا طرح پوشش مطرح شده‌اش را اجرا و شركت‌هاي خود را پوشش دهد و از سوي ديگر دولت ارز ٤٢٠٠ توماني در اختيار صنعت قرار دهد مي‌توان حتي به شكست قيمت‌ها و كاهش چشمگير آن در بازار خودرو نيز اميدوار بود. در حقيقت حبابي كه براي خريد خودروهاي صفر كيلومتر ايجاد شده از بين رفته و قيمت‌ها در بازار منطقي مي‌شود.
فكر مي‌كنيد چرا بازار صفر كيلومترها آنقدر خاص شده و هر روز با قيمت‌هاي جديد مواجه شده‌ايم؟
دليل اصلي افزايش قيمت صفركيلومترها به خاطر رفتار مردمي است كه با توجه به شرايط فعلي حاكم بر بازار خودرو به طمع سود بيشتر به دنبال خريد اين خودروها هستند و موجب شده با افزايش تقاضاي خريد صفر كيلومترها، اين خودروها بازار بي‌ثبات و رو به رشدي پيدا كنند.
علت اينكه بازار خودرو آنقدر مورد توجه مردم قرار گرفته است، چيست؟
در حال حاضر خودرو در بازار سرمايه‌گذاري از نظر مردم جاي بازار ارز و مسكن را گرفته است. چرا كه خودرو نسبت به ملك سهل‌المعامله‌تر است و همچنين از ميزان سرمايه كمتري نيز برخوردار است. يك خودرو صفر كيلومتر را مي‌توان با ٣٠ ميليون تومان هم خريد اما براي ورود به بازار مسكن حداقل بايد ٤٠٠ ميليون تومان سرمايه در اختيار داشته باشيد به اين جهت خودرو به راحتي جايگزين سرمايه‌گذاري در بازار ملك شده است. به همين دليل سرمايه هاي خرد در غياب بازار مسكن و ارز و حتي طلا وارد بازار خودرو شده‌اند.
همان‌طور كه ذكر شد اگر اتحاديه اروپا طرح پوشش خود را اجرا كند و ارز دولتي از سوي دولت تامين شود مي‌توان به شكست قيمت خودرو نسبت به قيمت‌هاي امروز اميدوار بود.
تصور مي‌كنيد اين شرايط در بازار خودرو حداقل دو الي سه ماه ديگر ادامه خواهد يافت؟
قطعا، اما نكته‌اي كه وجود دارد عدم تبعيت رفتار خريد مردم با اين پيش‌بيني‌هاست. مردم در شرايط فعلي اصلا به پيش‌بيني‌ها و توصيه‌ها توجه نمي‌كنند و تنها در مواجهه با كارشناسان به دنبال اين پرسش هستند كه چه نوع خودرو براي سرمايه‌گذاري خريداري كنند و اصلا به اين موضوع كه ممكن است شرايط بازار در آينده تغيير كند توجه نمي‌كنند.
روند هيجاني بازار روند خوبي نيست وهنوز كسي به دنبال مديريت اين بازار نيست وحتي اعتماد متقابل نيز وجود ندارد و با وجودتكرارهاي مكرر در مورد قيمت‌هاي كاذب فعلي در بازار باز هم مردم تمايل به خريد خودروهايي دارند كه با شرايط فعلي از روند رو به رشد بيشتري برخوردار هستند.
برداشت من از صحبت‌هاي شما اين بود كه الان زمان گرم شدن بازار خودروهاي دست دوم است و كساني در شرايط حاضر سود مي‌كنند كه نيازشان را از بازار خودروهاي دست دوم تامين كنند؟
اين روزها به جهت نگاهي كه برخي متقاضيان خريد خودرو براي نوسازي خودروهاي خود و حفظ آنها حداقل براي سه الي چهار سال آينده دارند، بازار خودروهاي دست دوم از تنوع و تعدد بيشتري برخوردار است و تقاضاي اضافي براي فروش در اين بازار شكل گرفته است، در عين حال نمي‌توان توقع داشت كه همزمان با افزايش قيمت خودرو در بازار خودروهاي دست دوم قيمت‌ها ثابت بماند و رشد قيمتي نداشته باشد. اين افزايش قيمت در اين بازار با روالي كندتر وجود دارد.
پس نبايد از هم‌اكنون توقع پيش‌بيني دقيق براي بازار بلندمدت خودرو را داشت.
دقيقا تصور من اين است كه حداقل نمي‌توان براي شش ماه دوم سال پيش‌بيني دقيقي كرد چون تعداد متغيرهاي موثر در بازار خودرو به قدري زياد است كه ضريب دقت پيش‌بيني خيلي پايين است و نمي‌توان تصوير روشني از آينده بازار ارايه داد. شايد با اين متغيرها حتي دولت به سمت حمايت‌هاي خاص‌تر از بازار خودرو بيايد و ميزان واردات را به ميزان قابل توجهي كاهش دهد و تعرفه‌هاي سي‌كي‌دي را بالاتر ببرد تا جلوي فعاليت‌هاي ارز بر به ميزان قابل توجهي گرفته شود و حتي تعرفه‌ها را مجددا بازنگري كند تا با فشار بيشتري از خودروسازان داخلي بخواهد كه با افزايش كيفيت به سمت افزايش توليد داخل و سهم بيشتر در بازار پيش بروند.
مجموعه اينها باز هم به تغيير و تحولات مختلف بازمي‌گردد و نمي‌توان به همين پيش‌بيني‌ها هم اميدوار بود. زماني برنامه‌ريزي‌هاي چندين ساله بلندمدت خوانده مي‌شد اما در شرايط فعلي و متغيرهاي مختلف موجود به سمتي پيش رفته‌ايم كه حتي برنامه‌هاي دو الي سه ماهه بلندمدت خوانده مي‌شود. به هر حال بازار جهت‌گيري مثبتي ندارد وهمچنان بر محور گراني پيش مي‌رود.
خب با اين روال مي‌توان به توان خودروسازان داخلي تكيه كرد و اميدوار بود كه اگر روزي دولت به اين جمع‌بندي برسد كه بخواهد جلوي واردات را گرفته و بر توان داخلي‌سازها تكيه كند، خودروسازان داخلي بتوانند پاسخگوي حجم توليد مورد نياز باشند؟
بعيد به نظر مي‌رسد، چرا كه در حال حاضرهم توليد‌كننده‌هاي داخلي وابستگي خاص به واردات قطعاتي دارند كه در داخل كشور توليد نمي‌شود و حتي پر تيراژترين خودروي ساخت داخل نيز هم‌اكنون با ١٥ درصد وابستگي به واردات توليد مي‌شود. حتي اگر بخواهيم همين ١٥ درصد را نيز ناديده بگيريم در بقيه موارد با توجه به اينكه توليد برخي خودروها به صورت سرهم كردن قطعات و مونتاژ صورت مي‌گيرد در نهايت ميزان سهم ساخت داخل به حدود ٤٠ تا ٦٠ درصد مي‌رسد. البته در دنيا خيلي غيرمعقول نيست كه بخشي از توليد از طريق واردات تامين شود و اين روال فعاليت را اقتصادي‌تر مي‌كند.
پرتيراژ‌ها منظورتان ٢٠٦ و تندر است؟
بله، حتي پرايد نيز بخشي از قطعاتش وارداتي است و از داخل تامين نمي‌شود.
كدام قطعات؟
ايربگ، اي‌سي‌يو و...
در حال حاضر خودرو در بازار سرمايه‌گذاري از نظر مردم جاي بازار ارز و مسكن را گرفته است. چرا كه خودرو نسبت به ملك سهل‌المعامله‌تر است و همچنين از ميزان سرمايه كمتري نيز برخوردار است. يك خودرو صفر كيلومتر را مي‌توان با ٣٠ ميليون تومان هم خريد اما براي ورود به بازار مسكن حداقل بايد ٤٠٠ ميليون تومان سرمايه در اختيار داشته باشيد به اين جهت خودرو به راحتي جايگزين سرمايه‌گذاري در بازار ملك شده است.