در آستانه نشست مشورتی اوپک نشانهای از توافق میان ایران و عربستان سعودی بر سر میزان صادرات نفت ندیده نمیشود. وزیر نفت تاکید کرده که این کشور حاضر به کاهش تولید نفت خود نیست.
در حاشیه پانزدهمین نشست مجمع بینالمللی انرژی که در روزهای 26 تا 28 سپتامبر در الجزایر برگزار میشود قرار است که اعضای اوپک نیز در یک نشست مشورتی گرد آیند تا درباره تثبیت تولید نفت رایزنی کنند.
هدف از این نشست دستیابی به مکانیزمهایی برای ایجاد ثبات در بازار نفت خام و جلوگیری از صادرات بیش از حد است، تا شاید بتوان از این طریق بهطور جدی بر بهای نفت نیز تاثیر نهاد. تخاصم سیاسی ایران و عربستان سعودی آشکارا خود را عرصه اقتصادی و رقابتهای نفتی نیز نشان میدهد و سبب ایجاد مشکلات متعددی شده است. ایران مصمم است که در شرایط پسابرجام تولید و صادرات نفت خام خود را افزایش دهد و از این طریق کمبود سالهای گذشته را جبران کند. مقامات کشورمان میگویند در این راه از کاهش بهای نفت ترسی ندارند.
ایران عربستان سعودی را متهم میکند که به بهانه مقابله با عرضه "نفت شیل" به بازار دست به افزایش صادرات خود زده و بدین نحو از سال ۲۰۱۴ تا کنون، صادرکنندگان نفت شاهد افت قیمت نفت خام بودهاند. عربستان در این فاصله تولید خود را از هشت میلیون بشکه در روز به ده و نیم بشکه (حتی بیشتر) رسانده و ادامه این افزایش تولید تا سپتامبر ۲۰۱۶ سبب خسارتی بالغ به ۵۰۰ میلیارد دلار به کشورهای عضو اوپک شده است. به باور کارشناسان نفتی عربستان، برای تولید هر بشکه نفت شیل باید حدود ۶۰ دلار هزینه شود. در صورتی که بهای نفت اوپک زیر ۵۰ دلار نگاه داشته شود تولیدکنندگان نفت شیل قادر به رقابت نبوده و از بازار خارج میشوند.
به گزارش روزنامه "هندلزبلات" عربستان سعودی بهرغم ارزیابی فوق پذیرفته که تولید خود را از ۷/ ۱۰ میلیون بشکه در روز به ۲/ ۱۰ میلیون بشکه کاهش دهد در مقابل کشورمان نیز باید به فریز نفتی تن داده و سقف تولید نفت خود را 3.7 میلیون بشکه در روز نگاه دارد. پیشنهادی که ایران اکیداً با آن مخالفت میورزد.
وزارت نفت ایران خواهان بازگشت به دوران پیش از تحریمهای اقتصادی است و سهم خود را در اوپک حدود ۱۳ درصد میداند. با توجه به شرایط موجود این به معنای تولید ۴/ ۴ میلیون بشکه در روز است، یعنی ۷۰۰ هزار بشکه نفت بیش از تولید کنونی اوپک.
آمادگی روسیه برای مذاکره با اوپک
روسیه اعلام کرده گرچه در نشست مشورتی روز چهارشنبه اوپک در الجزیره، پایتخت الجزایر حضور ندارد، اما با اعضای اوپک گفتوگو خواهد کرد.
الکساندر نواک، وزیر نفت روسیه گفت در صورتی که پیشنهادی برای برپایی نشستی مشترک میان اعضای اوپک و دیگر تولیدکنندگان نفت صورت گیرد، روسیه آماده همکاری است.
روسیه که عضو اوپک نیست اعلام کرده در مورد فریز نفت در موارد مشخصی حاضر به پذیرش استثناهایی است. وزیر نفت روسیه در این میان به ایران، نیجریه و لیبی اشاره و تاکید کرده است: « تثبیت تولید نفت البته موضوعی است که به اعضای اوپک مربوط میشود و آنان خود باید راهحلی برای آن بیابند.»
اعضای اوپک حدود یک سوم نفت صادراتی جهان را تامین میکنند و حدود یک چهارم از ذخیرههای شناختهشده نفت را در اختیار دارند.
بهای نفت در حال حاضر حدود ۴۵ تا ۴۶ دلار است. پیشتر بهای نفت خام به زیر ۳۰ دلار نیز رسیده بود.
به نظر مانوئل فروندل، کارشناس انرژی در شهر اسن آلمان، عربستان سعودی قادر به ادامه تولید بالای نفت نیست، زیرا که از این طریق ذخیرههای نفتی خود را از دست خواهد داد. به نظر این کارشناس امکان توافقی نیمبند پس از نشست مشورتی میان اعضای اوپک وجود دارد که این توافق میتواند احتمالاً سبب افزایش محدود بهای نفت خام شود.