طرح هدفمندی یارانهها با قانون مجلس شورای اسلامی به اجرا درآمد و از ابتدا بنا بود منابع حاصل از آن در سه محور جداگانه مورد استفاده قرار گیرند قانون به دولت اجازه داده بود حداکثر 50 درصد از منابع به دست آمده از محل اجرای این طرح را به پرداخت نقدی به اقشار مردم به منظور بوجود آمدن یک نوع کمک اقتصادی برای کاهش فشارها اختصاص دهد. قانون مجلس همچنین مقرر کرده بود 30 درصد از منابع حاصل از این طرح به بنگاههای تولیدی و 20 درصد باقیمانده به هزینههای اجرایی دولت اختصاص یابد.
اما این روزها با گذشت حدود سه سال از آغاز اجرایی شدن این طرح به گفته ترکان مشاور ویژه رییس جمهور میتوان اعلام کرد تنها بخش پرداختهای نقدی مورد نظر دولت قرار گرفته و دیگر مسائل بدون توجه باقی ماندند.
طبق اعلام وی، تنها 52 درصد از پرداختهای نقدی تاکنون از منابع هدفمندی یارانهها صورت گرفته و مابقی 48 درصد از منابع و راههای مختلف به دست آمده که درصد زیادی از آنها از نظر قانونی با ابهام روبرو بودند.
طبق اعلام رسمی مقامات دولت برای تامین یارانه نقدی ماهانه واریزی به حساب سرپرستان خانوار باید 3500 میلیارد تومان در نظر گرفته شود. این درحالی است که تیم اقتصادی دولت روحانی بارها تاکید کردند منابع حاصل از هدفمندی یارانهها بسیار پایینتر از این مبلغ است و طبق آخرین اظهارنظرهای آنها درآمد دولت از محل اجرای این طرح ماهانه 1800 میلیارد تومان میشود و قوه مجریه مجبور است برای تامین منابع از بخشهای مختلف کمک بخواهد.
به این ترتیب و با گذشت 32 مرحله از پرداختهای نقدی و با احتساب پرداخت نقدی صورت گرفته در روزهای ابتدایی طرح موسوم به یارانه نان و همچنان مبلغ عیدانه اسفند ماه 91 دولت تاکنون مبلغی بالغ بر 126 هزار میلیارد تومان به حساب سرپرستان خانوار واریز کرده است.
صرف نظر از چگونگی تامین شدن منابع پرداختی تا این ماه به نظر میرسد دولت روحانی برای پرداخت یارانه نقدی در طول ماههای پیش روی مشکلات بسیاری در پیش داشته باشد.چون از یک سو طرح مجلس برای افزایش 38 درصدی قیمت حاملهای انرژی به دلیل فشار بالای اقتصادی بر اقشار مختلف مردم فعلا به تعویق افتاده و از سوی دیگر طرح حذف دهکهای پر درآمد از دریافت نقدی نیز با توجه به محدودیت بانکهای اطلاعاتی و نیاز به بررسی و مطالعات چندین ماهه در حال حاضر عملیاتی نیست و این مسئله این سوال را بوجود میآورد که دولت روحانی در طول ماههای آینده باید چگونه منابع این طرح بزرگ را به دست بیاورد.
با این تفاسیر شاید یکی از عاقلانهترین راهها در میان گذاشتن حقیقت این موضوع با مردم باشد که این میتواند از طرف رییس جمهوری مستقیما با اقشار مختلف مردم مطرح شود. به این ترتیب دولت در صورتی که بتواند افکار عمومی را تا حدی قانع کند و به نوعی در بین اقشار مختلف جامعه توجیه مناسب را بوجود آورد شاید متوقف شدن طرح هدفمندی یارانهها به مدت چند ماه قابل اجرا باشد تا به این ترتیب دولت هم از زیر فشار سنگین تامین منابع برای پرداخت یارانه در طول چند ماه باقیمانده تا پایان سال خارج شود و هم از سوی دیگر در طول این چند ماه فرصت بیشتری برای بررسیهای دقیق داشته باشد تا پیگیری این طرح بزرگ که بسیاری از آن به عنوان جراحی اقتصاد ایران نام میبرند به صورت حساب شده و تحت مدیریت دقیق تیم اقتصادی دولت یازدهم ادامه پیدا کند.
هر چند مطرح شدن این موضوع شاید از طرف تیم دولت به دلیل ترس از ایجاد ناامیدی و سرخوردگی در بین مردم چندان مورد پسند نباشد اما به نظر میرسد در شرایطی که اقتصاد ایران از کسری بودجه شدید رنج میبرد و این کسری در هدفمندی یارانهها نیز به شدت به چشم میآید متوقف کردن چند ماهه این موضوع برای بررسیهای بیشتر نیز میتواند به عنوان یکی از راه حلهای مدنظر دولت یازدهم مورد ارزیابی و سنجش باشد.