سیب از جمله محصولات مهم باغی کشور است که مطابق آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی در سال 1392، در رتبه اول تولید قرار داده است. از این رو، مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی به تحلیل بازار سیب درختی در جهان و ایران پرداخته است.
طبق این گزارش، تولید سیب درختی در ایران سابقه طولانی دارد؛ وجود شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد این محصول موجب شده تا در بیشتر مناطق کشور از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، درخت سیب کاشته شود. ارقام خارجی سیب که با شرایط آب و هوایی ایران سازگار بوده و کشت می شوند عبارتند از: گلدن دلیشس، رد دلیشس، استارکینگ، گرانی اسمیت، جوناتان، اسپارتان، گراونشتاین، کاکس اورنج، مک اینتاش، رویال گالا، فوجی و... با توجه به قرائن موجود، ارقام سیب هایی که از قدیم الایام در ایران کشت می شده بسیار متنوع و فراوان است که گاهی در مناطق مختلف با اسم های محلی نامگذاری شده اند. ارقام محلی سیب را با توجه به زمان رسیدن به دو دسته تابستانه شامل سیب گلاب، قره یرپاق، اهریاشکی، مراغه، آلماسی، شفیع آبادی، قارپوزآلما، قندک و... و پاییزه و زمستانه شامل سیب عباسی مشهد، گلشاهی، اوغاز شیروان، روئین، زنوز، دریان، شمیرانی، سلطانی، خلخال و... تقسیم می کنند.
بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، میزان تولید سیب در کشور طی پنج سال 1388 -92، سالانه، به طور متوسط 1.7 درصد رشد داشته و از 2854 هزارتن در سال 1388 به 3050 هزارتن در سال 1392 رسیده است. طی این سال ها، تولید سیب در بین محصولات باغی، همواره رتبه اول را داشته است. اتخاذ سیاست های مختلف توسط دولت در طول سی سال گذشته از دو طریق افزایش سطح زیر کشت و افزایش عملکرد، منجر به افزایش بیش از 3 برابری تولید محصول در کشور شده است.
*میزان تولید سیب در کشور طی سال های 92-1388
|
سال |
1388 |
1389 |
1390 |
1391 |
1392 |
|
تولید (هزار تن) |
2854 |
2904 |
3113 |
3115 |
3050 |
در سال 1392، 19 درصد از کل میزان تولید محصولات باغی به سیب اختصاص داشته و استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و تهران به ترتیب با سهم تولید 14 ،26 و 11 درصد در مجموع بیش از نیمی از تولید محصول را به خود اختصاص داده اند. تولید سال مذکور 2 درصد نسبت به سال ماقبل آن کاهش نشان می دهد که دلیل اصلی آن کاهش عملکرد سیب در استان های پرتولید آذربایجان شرقی، زنجان و فارس در اثر سال آوری میوه است. در سال 1391، سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و فارس با سهم تولید 23، 13.8 و 13 درصد، در رتبه های اول تا سوم تولید قرار داشته اند. همچنین نقشه تولید شهرستانی محصول در سال 1391، گویای در صدر بودن شهرستان های ارومیه، سمیرم، دماوند و سلماس در تولید سیب در کشور است.
مقایسه میزان تولید سیب در کشور با تولید سیب تولیدکنندگان عمده جهان در سال 2014 میلادی (1392)، نشان می دهد که ایران با تولید 3050 هزارتن سیب در سال 1392، پس از چین، اتحادیه اروپا و آمریکا و در مقام چهارم تولید جهان قرار دارد. سهم ایران از تولید جهانی محصول 4.3 درصد است.
