پیک مصرف برق تابستان ۱۴۰۳ بالغ بر ۷۹هزار و ۸۷۲ مگاوات بود که نسبت به پیک تابستان ۱۴۰۲ به‌میزان ۸.۷درصد رشد را نشان می‌داد، اگر به‌همین میزان در تابستان ۱۴۰۴ رشد مصرف پیک را شاهد باشیم، پیک مصرف برق تابستان آینده به ۸۶هزار و ۸۰۰ مگاوات می‌رسد.
به گزارش تسنیم، درحالی که زمستان پرچالشی را در تأمین سوخت نیروگاهی و برق مورد تقاضای شبکه شاهد بودیم و متخصصان دو صنعت برق و گاز کشور در روزها و شب‌های سرد زمستانی به‌طور شبانه‌روز در تلاش برای هرچه بیشتر تأمین پایدار برق و گاز بودند و این تلاش با شروع روزهای سرد اسفند‌ماه ادامه دارد؛ از هم‌اکنون زنگ خطر و هشدار خاموشی‌های تابستانه در 1404 به‌گوش می‌رسد.
در تابستان امسال، میزان ناترازی برق برای اولین بار به رقم بی‌سابقه 20 هزار مگاوات رسید؛ به‌این‌معنا که در لحظه پیک مصرف برق تابستان، میزان تقاضای برق نسبت به برق تزریق‌شده به شبکه سراسری، حدود 20 هزار مگاوات بیشتر بود که بخش زیادی از این فاصله با پیک‌سایی (جابه‌جایی بار) پوشش داده شد و البته خاموشی‌هایی نیز در بخش‌های صنعتی و خانگی رخ داد.
پیک مصرف برق تابستان 1403 بالغ بر 79 هزار و 872 مگاوات بود که نسبت به پیک 73 هزار و 463 مگاواتی تابستان 1402 به‌میزان 8.7 درصد رشد را نشان می‌داد، اگر به‌همین میزان در تابستان 1404 رشد مصرف پیک را شاهد باشیم، پیک مصرف برق تابستان آینده به 86 هزار و 800 مگاوات می‌رسد،
در این صورت میزان ناترازی برق نسبت به حداکثر ظرفیت عملی برق تابستان بیش از 24 هزار مگاوات خواهد بود.
احتمال تشدید ناترازی برق به‌خاطر کم‌بارشی امسال
در تأمین برق حدود 62هزارمگاواتی تابستان 1404، به‌میزان 6 تا 8 هزار مگاوات روی نیروگاه‌های برق‌آبی حساب شده است که کم‌بارشی سال آبی جاری می‌تواند کار دست صنعت برق دهد.
در سال آبی جاری (از ابتدای سال آبی تا 26 بهمن‌ماه) میزان بارش‌های کشور به 77.1 میلی‌متر رسید که در مقایسه با بارش‌ها در سال‌های نرمال افتی 42درصدی را نشان می‌دهد.
اگرچه هشدار کم‌بارشی برای عدم امکان استفاده حداکثری از ظرفیت برق‌آبی‌ها وجود دارد اما دو نکته امیدوارکننده هم در این زمینه می‌تواند مدنظر قرار گیرد؛
اول آنکه در سال آبی گذشته، جبران کم‌بارشی پاییز و زمستان، تا حدودی در فروردین و اردیبهشت صورت گرفت و امکان استفاده 8هزارمگاواتی از ظرفیت برق‌آبی‌ها در پیک تابستان 1403 میسر شد و نکته دوم امیدوارکننده برنامه ویژه وزارت نیرو در این خصوص است.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در این زمینه گفت: "یکی از برنامه‌های کوتاه‌مدت در نیروگاه‌های برق‌آبی استفاده از توان راکتیو است؛ از این ظرفیت می‌توانیم بیشتر استفاده کنیم در حالی که قبلاً از این ظرفیت‌ها استفاده نشده است."
اما یک نکته و ابهام در زمینه نیروگاه‌های برق‌آبی وجود دارد که در این زمینه باید شفاف‌سازی از سوی وزارت نیرو صورت گیرد؛ آیا برای تأمین حداکثری برق زمستان، ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی که با کم‌بارشی دچار افت قابل توجه بوده، در زمستان مورد استفاده قرار می‌گیرد و استفاده زمستانی احتمالی از حجم سدها برای تولید برق، به تشدید ناترازی برق تابستانه منجر می‌شود یا بر اساس برنامه‌های مدیریت‌شده قبلی از نیروگاه‌های برق‌آبی استفاده شده است؟
برنامه‌های ویژه برقی برای تابستان
مجموعه وزارت نیرو برای جلوگیری از بروز ناترازی 24 تا 25 هزار مگاواتی و جبران بخشی از کسری‌ها و کاهش فاصله بین تأمین و تقاضای برق، 14 مگاپروژه را تعریف کرده است.
مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر در این خصوص گفت: این 14 مگاپروژه شامل 6 طرح تولید و توسعه ظرفیت نیروگاهی، 2 طرح توسعه شبکه برق، 2 طرح تأمین مالی، 3 طرح مدیریت و بهینه‌سازی مصرف و یک طرح استفاده حداکثری از قابلیت‌های شبکه است که از هم‌اکنون مجریان هر طرح با آمادگی کامل برای اجرای آنها فعالیت خود را آغاز کرده‌اند تا تابستان سال آتی بدون کمترین مشکل از نظر تأمین برق پایدار سپری شود.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو نیز در خصوص برنامه‌های ویژه برقی برای تابستان اظهار داشت: باید بگویم ناترازی دو وجه تولید و مصرف دارد و ما در این رابطه در 3 سطح برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
وزیر نیرو ادامه داد: اول برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت برای عبور از تابستان آینده است و برنامه‌ریزی ما این ناترازی را بسیار کاهش می‌دهد که یک سمت آن تقاضا و سمت دیگر تولید است، به‌طوری که در سمت تولید چندین طرح بزرگ در کوتاه‌مدت تعریف کردیم که نخست تکمیل واحد‌های ناتمام و ساخت واحد‌های جدید استو جمع آنها 3600 مگاوات است.
علی‌آبادی افزود: طرح کوتاه‌مدت دیگر تعمیرات نیروگاهی است تا خروج اضطراری را کم کنیم، گرچه به‌خاطر زمستان هنوز نتوانستیم برخی واحد‌های بخار را از مدار خارج کنیم و به همین دلیل وقت کمی داریم تا تعمیرات این واحد‌ها را انجام دهیم.
وی ادامه داد: باید حدود 120 هزار مگاوات تعمیرات نیروگاهی انجام دهیم، چون برخی نیروگاه‌ها دو بار نیاز به تعمیر دارند، برخی واحد‌های نیروگاهی تعمیرات دوره‌ای و برخی دیگر به تعمیرات اساسی نیاز دارند.
وزیر نیرو گفت: اقدام دیگر این است که برخی واحد‌های قدیمی نیاز به ارتقاء کیفیت دارند که برای انجام این کار برنامه‌ریزی لازم انجام شده است.
وی با ابراز این‌که "به‌خاطر شرایط جوی از همه ظرفیت برخی نیروگاه‌ها استفاده نمی‌کنیم."، اضافه کرد: چون دمای ورودی توربین بالاست از حداکثر ظرفیت توربین نمی‌توانیم استفاده کنیم، به همین دلیل طرح‌هایی چون آب پاشیدن و سیستم‌های کنترل تراکمی برای خنک کردن توربین‌ها وجود دارد تا بهره‌وری را بیشتر کند که این شیوه در حال انجام است (استفاده از این روش در واحد‌های بخار و گازی مرسوم است).
علی‌آبادی گفت: طرح‌هایی درباره رفع محدودیت شبکه وجود دارد که تلاش می‌کنیم این ظرفیت‌ها را به‌کار گیریم مثل افزایش ارتفاع سد سیاه‌بیشه، چون آب بیشتری ذخیره می‌شود و می‌تواند تا 2 ساعت برق بیشتری تولید کند.
وزیر نیرو همچنین گفت: ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در دولت چهاردهم از 1300 مگاوات فراتر رفت و ما تلاش می‌کنیم نیروگاه‌های نیمه‌کاره را به‌سرعت تکمیل کنیم و تا پایان سال به بیش از 2 هزار مگاوات برسانیم.
علی‌آبادی اعلام کرد: تا اوج مصرف تابستان، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر از 3 هزار مگاوات عبور می‌کند و تا پایان تابستان به رقم 5 هزار مگاوات می‌رسد، همچنین افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر یکی دیگر از برنامه‌های وزارت نیرو است که قبلاً کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
علی‌آبادی افزود: در زمان حاضر هفته‌ای 20 مگاوات به ظرفیت تجدیدپذیر‌ها افزوده می‌شود و هم‌اکنون نیز ظرفیت تجدیدپذیر‌ها از 1700 مگاوات عبور کرده است و اجرای اهداف برنامه هفتم به همکاری و مشارکت مردم و دولت و تأمین مالی بستگی دارد.
وزیر نیرو ادامه داد: هم‌اکنون برای ساخت 35 هزار مگاوات در بخش تجدیدپذیر متقاضیان سرمایه‌گذاری ثبت‌نام کردند.