شامگاه روز سه‌شنبه در میانه ناترازی ایجاد شده در حوزه انرژی شرایط سختی در حوزه برق و تأمین آن رقم خورد. بخش بزرگی از شهرهای مختلف با دشواری تأمین برق روبه‌رو بود و البته دو وزارتخانه نفت و نیرو نیز همدیگر را به کم کاری در تأمین منابع سوخت نیروگاه‌ها متهم کردند.
بر اساس دستورالعمل‌های بالادستی، نیروگاه‌ها موظفند در فصول مختلف سال، بویژه در تابستان که فرصت مناسبی برای ذخیره‌سازی سوخت مایع فراهم است، سبد سوخت خود را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که در ماه‌های سرد سال، تأمین برق بدون چالش ادامه یابد.
با وجود افزایش بی‌سابقه مصرف گاز در دی و بهمن امسال که در برخی روزها رکورد ۶۸۱ میلیون مترمکعب در روز را ثبت کرد، شبکه گازرسانی کشور پایدار باقی ماند و گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها مطابق تکالیف بالادستی تحویل شد، افزون بر این، میانگین تحویل نفت‌گاز به نیروگاه‌ها ۵۵ درصد بالاتر از تعهدات ابلاغی در سال ۱۴۰۳ بوده است.
همچنین، طبق آمار رسمی، مقدار تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها در طول ماه بهمن ۸۶ میلیون لیتر در روز بوده که ۲۴ درصد بیشتر از سال گذشته است، این افزایش تأمین، بیانگر تعهد در پشتیبانی از تولید برق پایدار در کشور است.
روایت وزارت نیرو
حوالی ساعت ۲۱ توانیر در اطلاعیه‌ای آورد: «با توجه به سرمای هوا، افزایش مصرف گاز خانگی و محدودیت‌های ایجاد شده در روند تأمین و انتقال گاز به نیروگاه‌ها، به منظور حفظ پایداری شبکه، برق برخی مشترکان شهر تهران قطع شده است. تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها با کمک وزارت نفت در حال انجام است و حفظ روند کنونی برای تأمین برق مورد نیاز کشور نیازمند همکاری همه هموطنان است.»
روایت وزارت نفت
اما حوالی ظهر چهارشنبه وزارت نفت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که مدیریت وزارت نیرو مطلوب نبوده و دلیل خاموشی ارتباطی با تأمین سوخت ندارد. وزارت نفت دلیل اصلی خاموشی را عدم مدیریت درست مصرف سوخت در فصل تابستان بیان کرده و گفته بود در آن فصل نیروگاه‌ها باید نفت کوره یا مازوت می‌سوزاندند ولی این کار را نکردند و فشار به منابع دیگر سوخت آنها آمده است.
در اطلاعیه وزارت نفت آمده بود: «تأمین پایدار انرژی در کشور مستلزم مدیریت دقیق سبد سوخت از سوی نیروگاه‌ها است. این سبد شامل گاز طبیعی، نفت‌گاز و نفت‌کوره است که در مجموع به آن «سوخت معادل» گفته می‌شود.
برودت هوا و افزایش مصرف گاز
در بخش خانگی و تجاری
همچنین، مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره شرکت توانیر در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» عنوان کرد: با توجه به کاهش دمای ۱۰ درجه‌ای و ماندگاری و تداوم سرمای هوا و افزایش مصرف گاز خانگی، تجاری و صنایع خرد و محدودیت‌های ایجاد شده در روند تأمین و انتقال گاز به نیروگاه‌ها، به منظور حفظ پایداری شبکه برق کشور، ملزم به ایجاد محدودیت در شهر تهران شده‌ایم.
مصطفی رجبی مشهدی افزود: این خاموشی‌ها تنها برای تهران نبوده بلکه در دیگر نقاط کشور طبق برنامه و با اطلاع‌رسانی قبلی برنامه مدیریت مصرف در بخش خانگی کماکان در حال انجام است. به طوری که در اغلب شهرهای کشور مشترکان به میزان حدود ۲ ساعت قطعی برق دارند.
وی تأکید کرد: تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها توسط همکاران وزارت نفت در حال انجام است. اما با توجه به ماندگاری هوای سرد و یخبندان تا هفته آینده برای حفظ پایداری شبکه برق و تأمین برق مورد نیاز کشور نیازمند همکاری همه هموطنان و صرفه‌جویی در مصرف برق و گاز به میزان ۱۰ درصد هستیم.
رجبی مشهدی در پاسخ به وزارت نفت که اعلام کرده «خاموشی‌های سه‌شنبه شب به دلیل تأمین نشدن سوخت نیروگاه‌ها برای تأمین برق نبوده است»، گفت: به دلیل برودت هوا و افزایش گاز در بخش خانگی و تجاری سوخت گاز تحویلی به نیروگاه‌ها از ۲۰ بهمن ماه سال‌جاری کاهش جدی داشته که امکان جبران آن با سوخت مایع مقدور نبوده است. بنابراین با کاهش تولید برق و افزایش اوج مصرف برق شبانه، برای حفظ پایداری شبکه نیازمند اعمال محدودیت به برخی از مشترکان شدیم.
معاون توزیع شرکت نیرو نیز درباره خاموشی پریشب عنوان کرد: این قطعی برق به علت ورود موج سرما و کاهش دما، میزان مصرف گاز در مشترکان خانگی، تجاری و... افزایش پیدا کرد و با توجه به اینکه نیروگاه‌ها برای تولید برق از سوخت گاز و یا مایع استفاده می‌کنند، افزایش مصرف گاز در حوزه‌ها‌ی مختلف موجب شده تأمین سوخت در نیروگاه‌ها با اختلال مواجه شود. بنابراین به علت اینکه موفق به تأمین سوخت مورد نیاز آنها نشدیم با کاهش تولید برق مواجه شدیم و نهایتاً به جهت حفظ پایداری شبکه و امکان ایجاد برق پایدار در برخی مشترکان مجبور شدیم اعمال مدیریت کرده و برق برخی از مشترکان را قطع کنیم.
محسن ذبیحی اظهار کرد: قاعدتاً با همکاری مردم در کاهش مصرف گاز و برق بتوانیم تأمین برق پایدار را داشته باشیم. انتظار داریم با مشارکت مردم در پویش دو درجه دمای کمتر بتوانیم کاهش مصرف را شاهد باشیم.
مصرف بیش از 40 میلیون لیتری
نفت کوره توسط نیروگاه‌ها
در همین اثنا محسن پاک‌نژاد وزیر نفت روایت دیگری از علت قطعی برق اعلام کرد. وی در حاشیه نشست هفتگی هیأت دولت و در جمع خبرنگاران، درباره قطعی برق روز گذشته در برخی مناطق کشور اظهار کرد: «قطعی برق بویژه در شرق تهران ارتباطی به سوخت نیروگاه‌های حاشیه تهران و تأمین‌کننده برق تهران نداشته است.
نیروگاه‌هایی مانند پرند و دماوند و نیروگاه‌هایی که در حاشیه این شهر هستند و تهران را از نظر برق تأمین می‌کنند، به لحاظ سوخت در وضعیت کاملاً مناسبی بودند. شبکه به هم پیوسته برق سبب می‌شود در نقاطی فرکانس برق افزایش پیدا کند و سیستم‌های رولیاژ و رله‌ها به صورت اتوماتیک برق را قطع می‌کنند .در اردیبهشت ماه امسال زمانی که ما نبودیم، وزیر نفت وقت؛ آقای اوجی نامه‌ای را به چند مرجع در کشور ارسال و در آن به صراحت اعلام کرد که اگر نیروگاه‌ها از مردادماه روزانه بیش از ۴۰ میلیون لیتر نفت کوره استفاده نکنند، ما امکان تأمین سوخت نفت گاز را نداریم. این نامه‌ای صریح و درست از وزیر نفت وقت بوده است و براساس مصوباتی که نهاد‌های ذیربط دادند، بنا شد از ۱۰ مرداد ماه نیروگاه‌ها روزانه ۴۰ میلیون لیتر نفت کوره بسوزانند، اما این اتفاق رخ نداد.»
با توجه به روایت‌های دو وزارتخانه نیرو و نفت از قطعی برق در تهران، باید دید کدام روایت به واقعیت نزدیک تر است یا عوامل دیگری نیز در این ماجرا دخیل هستند.