دونالد ترامپ از اوپک خواسته است تولید نفت خود را افزایش دهد اما اوپک دستور کار بسیار متفاوتی نسبت به رئیس جمهور آمریکا دارد و قرار نیست آنچه را که او می‌خواهد، انجام دهد.
یکی از اولین دستورهای تجاری ترامپ پس از موج اولیه دستورات اجرایی او، درخواست از اوپک برای افزایش تولید نفت بود تا قیمت‌ها کاهش پیدا کند. ترامپ وعده انرژی ارزان را به آمریکایی‌ها داد و قول داد که به سرعت به جنگ اوکراین پایان دهد که چنین اتفاقی از نظر او، قیمت‌های نفت را کاهش می‌دهد. فقط اوپک باید موافقت می‌کرد و این کار را نکرد. این می‌تواند اولین راستی آزمایی ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری او باشد.
ترامپ در سخنرانی خود در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس، گفت: از اینکه تولیدکنندگان اوپک قبل از انتخابات نوامبر آمریکا، به قیمت نفت اهمیت نداده‌اند، متعجب است. او گفت: شما باید قیمت نفت را پایین بیاورید. این کار به آن جنگ (جنگ اوکراین) پایان خواهد داد. شما می‌توانید آن جنگ را پایان دهید.
این استدلال ترامپ به اندازه این استدلال که تحریم‌ها موثر واقع شده‌اند و اقتصاد روسیه در حال فروپاشی است، مشکوک است. به‌روزرسانی گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۴ درباره اقتصادهای بزرگ، نشان می‌دهد که روسیه در زمره کشورهای پردرآمد قرار گرفته است.
با این حال، ایده ترامپ برای وادار کردن اوپک به باز کردن شیرهای نفت و کمک به او برای تحقق وعده انتخاباتی انرژی ارزان، مشکلات بزرگتری دارد. نخست اینکه، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی ممکن است دوست ترامپ باشد، اما او اولویت‌های خودش را دارد و تامین مالی برنامه اقتصادی «چشم انداز ۲۰۳۰»، اولویت شماره یک او در این فهرست است. اما ولیعهد عربستان برای چنین هدفی، به قیمت بالاتر نفت و ادامه همکاری با روسیه نیاز دارد.
ترامپ با یک مشکل داخلی هم روبرو است: قیمت‌های پایین نفت، چیزی نیست که تولیدکنندگان نفت آمریکا بخواهند بشنوند یا ببینند. در واقع، شرکت‌های نفت آمریکایی، قیمت‌ها را در همین سطحی که هستند دوست دارند و از دیدن بالاتر رفتن آنها بدشان نمی‌آید. به عبارت دیگر، اهداف ترامپ برای انرژی ارزان‌تر و تولید بیشتر نفت و گاز آمریکا، در تضاد مستقیم و کاملا شدید با اولویت‌های اوپک است. دوستی با ولیعهد عربستان کمکی نمی‌کند، زیرا اوپک به سیاست اهمیت نمی‌دهد، بلکه اوپک به بازار نفت اهمیت می‌دهد.
مسئله مهم‌تر از درخواست ترامپ برای اوپک
آمنه بکر، رئیس بخش انرژی خاورمیانه و تحقیقات اوپک در شرکت «کپلر»، به تازگی، در تحلیلی برای پایگاه خبری «سمافور»، وضعیت ترامپ و اوپک را تشریح کرد و گفت: اوپک به درخواست‌های ترامپ برای تولید بیشتر نفت پاسخ نداده و بعید است که هرگز پاسخ مثبتی به این موضوع بدهد، زیرا «در هسته‌اش، بر مدیریت بازار متمرکز است، نه موضع‌گیری سیاسی و این شامل حفظ محکم روسیه در داخل این اتحاد برای حفظ حداکثر نفوذ بر عرضه جهانی می‌شود».
مطمئنا این حرفی نیست که رئیس جمهور آمریکا از شنیدن آن خوشحال شود، اما بیش از یک دلیل برای رفتار اوپک وجود دارد. به گفته بکر، علاوه بر اهمیت روسیه برای نفوذ این گروه گسترده بر بازارهای جهانی نفت، موضوع حفظ انسجام و وحدت داخلی نیز وجود دارد. کشورهای عضو نسبت به هر اقدامی که می‌تواند به عنوان کرنش در برابر ترامپ تعبیر شود، محتاط هستند، به خصوص اگر خطر شکاف‌های داخلی یا تهدید شدن استقلال این گروه و از دست دادن اعضایش، در میان باشد.
به عبارت دیگر، اوپک دستور کار بسیار متفاوتی با ترامپ دارد و قرار نیست آنچه را که می‌خواهد انجام دهد، فقط به این دلیل که رئیس جمهور آمریکا محترمانه درخواست کرده است. البته، این به احتمال زیاد به معنای آن است که ترامپ در مقطعی، از درخواست‌های محترمانه خودداری می‌کند، اما بعید است که تغییری در مسیر اوپک ایجاد کند. به خصوص اکنون که به نظر می‌رسد ترامپ بالاخره زمان لازم را پیدا کرده است تا سیاست خود را در قبال ایران ترسیم کند و سیاست بازگشت به فشار حداکثری را با هدف ضربه زدن به صادرات نفت ایران در پیش بگیرد.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، اعلام کرده که سایر اعضای اوپک، ظرفیت مازاد تولید بالایی برای پوشش هر گونه محدودیت یا اختلال عرضه از سوی سایر تولیدکنندگان دارند. با این حال، طبق معمول، آژانس بین‌المللی انرژی در مشاهدات خود، کاملا گزینشی عمل می‌کند. اوپک در واقع، از ظرفیت مازاد برای جبران کاهش عرضه نفت خام یکی از اعضای خود برخوردار است اما به نظر نمی‌رسد، چنین تمایلی داشته باشند. اوپک بارها نشان داده است که جز برنامه خود، از دستور کار شخص دیگری پیروی نخواهد کرد و فقط در صورتی افزایش تولید را آغاز خواهد کرد که از مسیر قیمت‌های بین‌المللی راضی باشد. واقعا به همین سادگی است.
حذف اداره اطلاعات انرژی آمریکا از منابع ثانویه اوپک
همچنین یک مشکل دیگر وجود دارد. اوپک، اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) را از منابع مورد استفاده برای نظارت بر تولید و پایبندی به پیمان‌های نفتی این گروه، حذف کرده است. اوپک پلاس در بیانیه‌ای اعلام کرد پس از تجزیه و تحلیل کامل دبیرخانه اوپک، کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک پلاس، شرکت‌های کپلر، اویل ایکس و ESAI را به عنوان شماری از منابع ثانویه مورد استفاده برای ارزیابی تولید نفت خام و انطباق، جایگزین شرکت مشاوره انرژی ریستاد انرژی و اداره اطلاعات انرژی آمریکا ساخت. اهمیت اقدام اوپک در کنار گذاشتن اداره اطلاعات انرژی دولت آمریکا به عنوان منبع ثانویه اطلاعات تولید، نکته خوبی در مورد رابطه ترامپ با این گروه نشان نمی‌دهد.
یکی از مقامات سابق اوپک به روزنامه فایننشیال تایمز گفت: اوپک احتمالا اکنون اداره اطلاعات انرژی آمریکا را به عنوان یک آژانس مستقیم دولت ایالات متحده می‌بیند. این مقام افزود: آمار این آژانس، تفاوت خاصی با سایر ناظران نداشت، شاید درباره میزان تولید امارات، اندکی بالاتر بود. وی خاطرنشان کرد هیچ کس واقعا چشم انداز ماهانه اوپک (آمار تولید) را در این مقطع باور نمی‌کند. با این حال، آنها احتمالا به تحلیلگران داده انرژی مانند «کپلر»، «اویل ایکس» و ESAI که اوپک آنها را به عنوان منابع ثانویه پذیرفته است، باور دارند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، بنابراین، روابط ترامپ با اوپک در دوره دوم ریاست جمهوری او، بسیار پیچیده خواهد بود. هرچه زودتر دولت جدید آمریکا، واقعیتهای این وضعیت را بپذیرد، ایجاد روابط جدید در شرایط برابر، آسانتر خواهد بود.