مركز آمار در جديدترين گزارش خود از شاخص قيمت مصرفكننده در اولين ماه زمستان، خبر داده كه ميزان تورم ماهانه بار ديگر افزايشي شده است. ضمن اينكه بيشترين فشار تورمي از سمت كالاهاي خوراكي به خانوارها وارد شده و حتي تورم ماهانه در اقلام خوراكي به بالاي 3درصد هم رسيده است. افزايش تورم خوراكيها در سهماه پاياني سال و همزمان با نزديك شدن به ايام نوروز و حتي ماه مبارك رمضان، هشداري براي تنظيم بازار خوراكيهاست. چرا كه آمار و ارقام نشان ميدهد كه اقلام خوراكي با سرعت بيشتري در حال افزايش قيمت هستند. در روزهاي گذشته، گزارشهايي درباره افزايش قيمت روغن نباتي، كره پاستوريزه و حتي كنسرو تن ماهي منتشر شده و از طرفي قيمت برخي اقلام در سبد ميوه و سبزيجات نيز رو به رشد بوده است. از جمله سيبزميني كه در حال حاضر روي قيمت 60 هزار تومان در هر كيلو ميچرخد و در بسياري از ميادين ميوه و تره بار ناياب شده است. بررسيها نيز نشان ميدهد كه «سبزيها و حبوبات» بالاترين تورم ماهانه را در ميان سبد كالايي ديماه تجربه كردهاند و «آموزش» پايينترين تورم ماهانه را ثبت كرده. همچنين، تورم ماهانه «انواع گوشت قرمز و سفيد» منفي شده كه حكايت از كاهش قيمت آنها دارد.
نگاهي به تورم دي ماه
شاخص قيمت مصرفكننده يا CPI يكي از شاخصهاي مهم اقتصادي است كه سطح عمومي قيمتها را در طول زمان نشان ميدهد. اين شاخص بر اساس سبد كالا و خدمات مصرفي يك خانوار مشخص ميشود. از تغييرات اين شاخص تورم به دست ميآيد. تورم مثبت به معناي افزايش قيمت و تورم منفي به معناي كاهش قيمتها است. همچنين، اگر تورم مثبت بماند اما در سطح پايينتري نسبت به گذشته قرار گيرد ميتوان گفت كه از سرعت رشد قيمتها كاسته شده است. بر اساس جديدترين دادههاي مركز آمار ايران، تورم ماهانه در دي امسال به ۲.۹ درصد در حالي كه در آذر 2 درصد بوده است. بنابراين، نه تنها در دي ماه قيمت سبد مصرف خانوارها نسبت به آذر افزايش يافته بلكه به سرعت اين رشد قيمت نيز افزوده شده است.
همچنين، تورم نقطه به نقطه نيز نسبت به آذرماه در سطح بالاتري قرار گرفته و به ۳۱.۸ درصد رسيده است. به عبارت ديگر، خانوارها در ديماه 1403 نسبت به ديماه 1402 گذشته براي يك سبد يكسان از كالا و خدمات، 31.8 درصد بيشتر هزينه پرداخت كردهاند. تورم سالانه رفتاري معكوس داشته و كاهش يافته است. بهطوريكه، از ۳۲.۵ درصد در آذر ماه به ۳۲درصد در ديماه رسيده است. به عبارت ديگر، مردم براي يك سبد كالا و خدمات يكسان در ۱۲ ماه منتهي به آذر امسال نسبت به دوره مشابه در سال گذشته 32 درصد بيشتر هزينه كردهاند. تورم سالانه، شاخصي است كه رفتار قيمت در بلندمدت را نشان ميدهد.
تورم روستاها بيشتر از شهرهاست
دادههاي مركز آمار نشان ميدهد تورم ماهانه مناطق شهري كمتر از روستايي بوده، در حالي كه، تورم نقطهاي و سالانه آن بيشتر ثبت شده است. تورم ماهانه مناطق شهري معادل ۲.۹ درصد و مناطق روستايي ۳.۱ درصد بوده است. ميزان افزايش اين تورم نسبت به آذرماه در مناطق شهري ۰.۹ واحد درصد و در مناطق روستايي ۱.۱ واحد درصد بوده است. تورم نقطه به نقطه در مناطق شهري ۳۱.۹ درصد بوده كه نسبت به آذرماه 0.2 واحد درصد افزايش يافته است. مقدار اين نماگر در مناطق روستايي ۳۱درصد بوده كه در مقايسه با آذرماه ۱.۳ واحد درصد افزايش يافته است. تورم سالانه نيز در مناطق شهري ۳۲.۴ درصد و در مناطق روستايي ۲۹.۵ درصد بوده است. تورم سالانه هر دوي مناطق نسبت به آذر ماه كاهش يافته است.
تمركز تورم روي كالاي خوراكي
همانگونه كه گفته شد گزارش مركز آمار نشان ميدهد تورم ماهانه اقلام خوراكي در ديماه ۳.۲ درصد و اقلام غير خوراكي ۲.۸ درصد بوده كه نسبت به آذرماه افزايش قابل توجهي داشتهاند. بهطوريكه، تورم اقلام خوراكي ۱.۴ واحد درصد افزايش يافته و اين مقدار افزايش در تورم ماهانه چشمگير است. با توجه به اينكه تورم خوراكي بيشتر از تورم غير خوراكي بوده، فشار تورمي در ديماه از سمت اقلام خوراكي بوده است. همچنين، تورم اقلام خوراكي در ميان دهكها در اين ماه به بيش از ۳درصد رسيده است.
تورم نقطه به نقطه گروه خوراكي در ديماه ۲۷.۳ درصد و غير خوراكي ۳۴.۱ درصد بوده است. مقدار تورم سالانه گروه خوراكي ۲۶درصد و گروه غير خوراكي ۳۵.۱ درصد بوده است. تورم سالانه هر دوي اين گروهها در ديماه نسبت به آذرماه كاهش يافته است. از ميان گروههاي مختلف، بالاترين تورم ماهانه 12.5 درصد و مربوط به «سبزي و حبوبات» بوده است. در مقابل، كمترين سطح اين شاخص 0.8 درصد بوده و به نام «كالاها و خدمات آموزشي» به ثبت رسيده است. نكته قابل توجه، تورم ماهانه منفي در گروه «انواع گوشت قرمز و سفيد» است. تورم ماهانه اين گروه منفي 1.4 درصد بوده كه نشان ميدهد قيمت اين محصولات به اين مقدار نسبت به آذر كاهش يافته است.