یکی از ترفندهای فرار مالیاتی، کتمان درآمدها یا همان پنهانکاری است. کتمان درآمد به معنی مخفی کردن سود است، یعنی شخص مؤدی طی یکسال بر اساس فعالیتهای اقتصادی سودی را کسب کرده، ولی با ثبت نکردن آن در دفتر قانونی و ارائه نکردن آن در اظهارنامههای مالیاتی، سعی در پنهان و مخفی کردن آن داشته است.
جریمه غیرقابل بخشودگی
عدهای برای اینکه از پرداخت مالیات شانه خالی کنند اقدام به پنهانکاری در اعلام شفاف درآمد میکنند، غافل از اینکه مطالبه مالیات و جرایم ناشی از کتمان درآمد با رعایت قوانین و مقررات از سوی سازمان مالیاتی پیگیری شده و به مرحله اجرا میرسد. ضمن اینکه بر اساس ماده 192 قانون مالیاتهای مستقیم، جریمه 30 درصد کتمان درآمد، غیرقابل بخشودگی است.
از ابتدای امسال آمارهای مختلفی از کتمان درآمد از سوی سازمان امور مالیاتی منتشر شده است که با هوشمندسازی نظام مالیاتی و دادهمحوری، این شناسایی صورت گرفت. این پنهانکاریها در حوزه طلافروشان، کلینیکهای جراحی زیبایی، پزشکان زیبایی و سایر موارد بوده است.
تحقق رشد 188 درصدی
بر اساس آخرین گفته رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی کشور، 12 هزار و 340 میلیارد تومان ناشی از جرایم عدم تسلیم اظهارنامه، کتمان درآمد، کتمان فعالیت و هزینه غیرواقعی و اصل مالیات متناظر در هفت ماهه امسال وصول شده است.
طبق گفته شاهین مستوفی، رشد 188 درصدی وصول مالیاتها از محل کتمان درآمد در هفت ماهه سال 1403 نسبت به مدت مشابه سال قبل که حدود 42 هزار و 820 میلیارد ریال بوده، ثبت شده است که مطابق گزارش اخذ شده از سامانه گزارشهای عملکردی سازمان امور مالیاتی، میزان جرایم وصول شده موضوع ماده 192 قانون مالیاتهای مستقیم (عدم تسلیم اظهارنامه، کتمان درآمد، کتمان فعالیت، هزینه غیرواقعی) به انضمام اصل مالیات متناظر مربوطه، حدود 123 هزار و 408 میلیارد ریال بوده است.
شاخصهای تحولآفرینی
علی ملکزاده، کارشناس امور مالیاتی درباره برخی آثار هوشمندسازی نظام مالیاتی به «ایران» گفت: سازمان امور مالیاتی با رصد اطلاعات و توسعه فعالیت اداره مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی و راهاندازی و بهروزرسانی سامانههای مختلف بهویژه قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان، فراریان را شناسایی میکند.
ملکزاده افزود: این سازمان در راستای تحولآفرینی در نظام مالیاتی و مالیاتستانی عادلانه، سیاستهای مختلفی را در شناسایی و جلوگیری از فرارهای مالیاتی اجرایی کرده است که شامل سامانه مؤدیان، جداسازی حسابهای شخصی از تجاری، رصد تراکنشهای مالی مشکوک، پدیده شناسایی و رصد شرکتهای صوری و کاغذی، استفاده از ظرفیت مردمی با ارائه گزارشهای فرار مالیاتی در سامانه سوتزنی و سایر موارد میشود که هر کدام از این سیاستها منجر به بستن راههای فساد در مالیات میشود.
ساماندهی درگاههای پرداخت
وی به سامانه مؤدیان اشاره کرده و ادامه میدهد: بحث ساماندهی درگاههای پرداخت و اجرای قانون پایانههای فروشگاهی از دیگر اقدامات سازمان امور مالیاتی با همکاری بانک مرکزی است که از سال گذشته کلید خورده است. سامانه مؤدیان منجر شد تا با اتصال کارتخوانها و درگاههای پرداخت به پروندههای مالیاتی، زمینه رصد تراکنشها و گردشهای پولی و مالی افراد حقیقی و حقوقی فراهم شده و با شفافیت در معاملهها، بر اساس واقعیتها از محل کسب درآمد و سود، سهم مالیات مشخص شود.
تفکیک حسابهای تجاری
این کارشناس امور مالیاتی عنوان میکند: بحث تفکیک حسابهای تجاری از شخصی است. بر این اساس مؤدیان حسابهای شخصی را از تجاری جدا کرده و آن را به پرونده مالیاتی متصل میکنند، بر این اساس تراکنشهایی که با هدف فعالیتهای تجاری و اقتصادی صورت میگیرد با تراکنشهای روزانه و شخصی افراد قابل تفکیک است و حساب شخصی مشمول مالیات نمیشود.
رونق سامانه سوتزنی
وی با اشاره به اینکه سازمان امور مالیاتی با فرهنگسازی در مالیاتستانی عادلانه از ظرفیت مردمی نیز در مقابله با فرار مالیاتی استفاده میکند، افزود: از طریق سامانه سوتزنی، افراد اقدام به ثبت گزارشهای مردمی فرار مالیاتی میکنند.
ملکزاده خاطر نشان میکند: سامانه سوتزنی شرایطی را فراهم کرده است تا مردم گزارش تخلف یا فرار مالیاتی اشخاص حقیقی یا حقوقی همچون عدم استفاده از کارتخوان یا صدور فاکتورهای صوری را با درج اطلاعات کامل، صحیح و دقیق ثبت و در مراحل بعدی وضعیت گزارش خود را از طریق کد پیگیری کنند.