پس انداز و نگهداری از سرمایه یکی از چالشهای همیشگی افراد است که میتواند چالشهایی مانند تامین امنیت داراییها و خطر کاهش ارزش را بهدنبال داشتهباشد. برای مدت زمان زیادی است که بانکها در سیستم مالی سنتی یک راهکار برای این چالش بهشمار میروند و با ارائه طرحهای سپردهگذاری، علاوهبر تامین امنیت داراییها، سود و بازده نیز ارائه میدهند تا تاثیر تورم را کاهش داده و از ارزش سرمایه و داراییها محافظت کنند.
با اینحال به مرور زمان گزینههای جدیدی نیز معرفی شدهاند که یکی از آنها سپردهگذاری ارزهای دیجیتال یا استیکینگ نام دارد. ارزهای دیجیتال از زمان عرضه همواره با گزینههای سنتی مقایسه شدهاند و استیکینگ نیز استثنا نیست و امروزه بسیاری در تلاش برای مقایسه و بررسی برتریهای آن نسبت به سپردهگذاریهای سنتی و بانکها هستند.
امروزه هر دو روش سپردهگذاری بانکی و استیکینگ فرصتهای مناسبی را برای کسب درآمد غیرفعال ارائه میدهند، با این حال از نظر ریسک، بازده، امنیت و دسترسی تفاوتهای قابلتوجهی میان این دو روش وجود دارد، بنابراین ضروری است که پیش از انتخاب یکی از این دو روش برای پسانداز و سپردهگذاری، کاربران اطلاعات خود را افزایش داده و با تفاوتها، مزیتها، معایب و چالشها آشنا شوند تا بتوانند تصمیمات بهتری برای سرمایه خود بگیرند.
سپردهگذاری بانکی و استیکینگ
سپردههای بانکی یکی از رایجترین و پرکاربردترین روشهای پسانداز و کسب سود از سرمایه بهشمار میرود و در سیستمهای مالی سنتی، بانکها نقش بسیار مهمی بهعنوان واسطههای مالی ایفا میکنند. بانکها پول مردم را بهصورت سپرده جذب میکنند و سپس این پولها را به افراد یا شرکتهایی که به سرمایه نیاز دارند وام میدهند. این وامها در ادامه میتوانند به سرمایهگذاری در پروژههای اقتصادی، خرید مسکن، توسعه کسبوکارها یا سایر فعالیتهای اقتصادی اختصاص پیدا کنند.
در نتیجه بانکها با مدیریت جریان مالی و تخصیص منابع به بخشهای مختلف، در بهبود و رشد اقتصادی و تامین مالی پروژههای مختلف نقش دارند، بااینحال تمام این اقدامات نیازمند سرمایه از سوی مردم است و به همیندلیل بانکها طرحهای سپردهگذاری را ارائه میدهند تا افراد را به ذخیره پول تشویق کنند. سپردهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد که به آن استیکینگ گفته میشود. سپردهگذاری در داراییهای بلاکچینی نیز بهصورت کلی ماهیتی مشابه به سپردههای بانکی دارد و در آن کاربران میتوانند با قفلکردن مقداری از سرمایه خود در شبکههای بلاکچینی، به مرور زمان پاداش دریافت کنند و درآمد غیرفعال داشته باشند. سپردهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال با هدف تامین امنیت و مشارکت در فعالیت شبکههای بلاکچینی ایجاد شدهاست و سود آن نیز از کارمزدهای پرداختی کاربران یا موجودی کل توکنهای پروژه پرداخت میشود.
تفاوتهای استیکینگ و سپردهگذاریهای بانکی
با وجود برخی شباهتها، استیکینگ تفاوتهای بسیار مهمی با سپردههای بانکی دارد. سپردهگذاریهای بانکی بر یک بستر قانونگذاری شده و تحتنظارت انجام میشوند، بنابراین از امنیت بالایی برخوردار هستند و ریسک و خطری سرمایهگذاران را تهدید نمیکند. درحالیکه استیکینگ در مقایسه با سپرده بانکی از ریسک بسیار بیشتری برخوردار است؛ زیرا شبکههای بلاکچینی در هر زمان و به دلایل مختلفی با خطرات امنیتی یا توقف فعالیت مواجه هستند. علاوهبر آن، درحالیکه مبالغ سپرده بانکی پولهای فیات هستند، در استیکینگ از ارزهای دیجیتال استفاده میشود که با نوسانات شدید قیمتی، این داراییها ممکن است خطراتی مانند سقوط ارزش سپرده را بهدنبال داشتهباشد.
همچنین بازده و سود سپردههای بانکی مشخص و قابلپیشبینی است که آن را به انتخاب مناسبی برای افراد محافظهکار تبدیل میکند و باعث میشود تا بتوانند برنامهریزیهای مالی بهتری داشته باشند. البته این ویژگی برای تمام افراد یک نقطهقوت بهشمار نمیرود و برخی بهدنبال سود بیشتر از سپردههای خود هستند، در این شرایط بازار ارزهای دیجیتال میتواند گزینه جذابتری باشد زیرا استیکینگ در شبکههای بلاکچینی میتوانند سود بسیار بیشتری داشته باشند؛ با این حال، سود حاصله از استیکینگ ارزهای دیجیتال میتواند نوسانی باشد که برنامهریزی و مدیریت ریسک را دشوار میکند.
علاوه بر سود درصدی سپردهگذاری در ارزهای دیجیتال، مالکیت این داراییهای بلاکچینی نیز میتواند سودآور باشد.
بهعنوان مثال قیمت ارز دیجیتال اتریوم طی یکسالگذشته بیش ازهزار دلار افزایش یافتهاست و کاربرانی که طی این یک سالاین ارز دیجیتال را سپردهگذاری کردهبودند، میتوانند موجودی خود را با قیمت بالاتری بهفروش برسانند. در این بین باید به سختی و پیچیدگی استفاده نیز توجه داشت. تمام افراد در سراسر جهان با سیستمهای سنتی و بانکی آشنا هستند و بنابراین سپردهگذاریهای بانکی در اختیار عموم مردم قرار دارند. فرآیند سپردهگذاری در بانکها بسیار آسان است و بهسرعت انجام میشود؛ این در حالی است که فناوری بلاکچین از پیچیدگی بسیار بیشتری برخوردار است و در نتیجه ممکن است که بخشی از جامعه مانند افراد مسن نتوانند به این خدمات دسترسی داشته باشند.
کاربرد و برتریها
هر دو روش سپردهگذاری بانکی و استیکینگ مزایا و معایب خود را دارند که باعث شدهاست تا هریک از آنها برای بخشی از افراد گزینه بهتری باشند.
بهطور کلی سپردهگذاریهای بانکی برای سرمایهگذاری ریسکگریز و محافظهکار گزینههای بهتری بهشمار میروند. بهعنوان مثال، بازنشستگان و افراد مسن که برای مخارج زندگی به پسانداز خود متکی هستند، در این دسته از افراد قرار میگیرند زیرا ازدسترفتن پسانداز میتواند عواقب بسیار بزرگی برای آنها بههمراه داشتهباشد.
سپردههای بانکی گزینهای امن، قابلاتکا و مناسب برای این دسته از افراد بهشمار میروند زیرا علاوهبر تضمین امنیت داراییها، سود و بازده نیز ارائه میدهند که میتواند مخارج ماهیانه را پوشش دهد. سپردهگذاریهای بانکی همچنین برای افرادی که میخواهند برای اهداف کوتاهمدت از پسانداز خود نگهداری کنند نیز میتواند گزینه مناسبی باشد. نقدینگی بالا و ریسک پایین این روش باعث میشود تا کاربران در هر زمان بتوانند به سرمایه خود دسترسی داشته باشند. افرادی که چندان با تکنولوژی و با بازارهای مالی آشنا نیستند نیز سپردهگذاریهای بانکی را ترجیح میدهند تا بتوانند به روشی ساده و سریع از پسانداز خود نگهداریکرده و سود دریافت کنند. درحالیکه سپردهگذاریهای بانکی میتوانند برای عموم مردم مناسب باشند، استیکینگ با وجود تمام مزایا و ویژگیهای جذاب خود همچنان برای بخش بزرگی از جوامع جهانی کاربردهای خود را نشان ندادهاست، در نتیجه استیکینگ را نمیتوان جایگزینی برای سپردههای بانکی دانست و تنها یک روش جدید است که میتواند جذابیتها و فرصتهای خود را در بازار نوین بلاکچینی داشتهباشد.
استیکینگ معمولا مزایای خود را در سپردهگذاری و سرمایهگذاریهای بلندمدت نشان میدهد و معمولا افرادی که میخواهند طولانیمدت از داراییهای دیجیتال خود نگهداری کنند از این روش استفاده میکنند. یکی از دلایل اصلی این موضوع، احتمال رشد قیمتی و نوسانات شدید ارزهای دیجیتال است.
ارزهای دیجیتال بهطور مداوم نوسانات قیمتی را تجربه میکنند و بنابراین سپردهگذاری این داراییها برای اهداف کوتاهمدت میتواند خطر کاهش قیمت را بههمراه داشتهباشد، درحالیکه معمولا گزینههای محبوب بازار مانند بیتکوین در بلندمدت عملکرد صعودی از خود نشان میدهند و حتی ممکن است که ارزش آنها چندبرابر شود. استیکینگ راهی را در اختیار سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال قرار میدهد تا در انتظار چندینساله خود، از پسانداز خود نیز سود داشته باشند و بازده کلی سرمایهگذاری را افزایش دهند. در این بین اما ماهیت بیثبات ارزهای دیجیتال وجود دارد و کسب سود از استیکینگ تضمینی نیست. علاوهبر آن، حفظ امنیت داراییها در فضای ارزهای دیجیتال نسبت به سیستم مالی سنتی بانکی دشوارتر است و کاربران همواره در معرض خطر از دستدادن سرمایه دیجیتال خود هستند، بههمیندلیل معمولا سرمایهگذاران جوان و افرادی که ریسکپذیری بالایی دارند از استیکینگ استقبال میکنند.
در مجموع هر دو روش سپردهگذاری برتریهای خود را دارند. یکی از بهترین استراتژیها برای علاقهمندان ارزهای دیجیتال استفاده از هر دو روش است که در آن بخشی از سرمایه به سپردههای بانکی و بخشی به استیکینگ و بازار ارزهای دیجیتال تخصیص پیدا میکند تا علاوهبر فراهمشدن امنیت برای بخشی از داراییها، کاربران از فرصتهای کسب سود بازار ارزهای دیجیتال نیز بهره ببرند. هرچند بار دیگر باید تاکید کرد؛ استیکینگ خطرات قابلتوجه خود را دارد و میتواند در نهایت ضررهای غیرقابلجبرانی را بههمراه داشتهباشد، بههمیندلیل ضروری است که افراد از اهمیت تحقیق و بررسی پیش از هر سپردهگذاری و سرمایهگذاری غافلنشوند./ دنیای اقتصاد