اخیراً تولید نفت ایران با جهشی 20 هزار بشکه‌ای، روزانه به بیش از 3 میلیون و 271 هزار بشکه رسید، این در حالی است که این میزان در خرداد سال‌جاری روزانه 3 میلیون و 250 هزار بشکه نفت تولید بوده است.
این در حالی است که در سال 1398 میزان تولید نفت 2 میلیون و 290 هزار بشکه در روز، در سال 1399 حدود 2 میلیون و 106 هزار بشکه در روز، تا خرداد 1400 حدود 2 میلیون و 107 هزار بشکه، تا پایان سال 1400 حدود 2 میلیون و 442 هزار بشکه، تا پایان سال 1401 حدود 2 میلیون و 670 هزار بشکه، تا پایان سال 1402 حدود 3 میلیون و 320 هزار بشکه نفت تولید شده بود.
با این حال به نظر می‌رسد این افزایش تولید نفت ایران طی ماه‌های آتی نیز ادامه‌دار باشد به گونه‌ای که محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در شورای اقتصاد کلیات طرح ضربتی افزایش تولید روزانه 250 هزار بشکه‌ای نفت خام کشور به تصویب رسید.
از طرف دیگر وی گریزی به صادرات نفت زد و گفت: رشد صادرات نفتی در برنامه هفتم توسعه سالانه ۱۲ درصد و رشد سالانه بخش نفت در اقتصاد ۹ درصد دیده شده است.
با وجود تحریم‌های گسترده‌ای که در کشورمان وجود دارد و ایران نمی‌تواند نفت خود را آزادانه به دیگر کشورها صادر کند، اما به نظر می‌رسد میزان صادرات نفت کشورمان روند کاملاً صعودی را سپری می‌کند، به‌طوری که آخرین آمارهای گمرک نیز نشان می‌دهد در سال گذشته میزان صادرات نفت کشورمان به بیش از 36 میلیارد دلار رسیده است.
به‌طوری که گزارش‌های اخیر تانکر ترکرز و اوایل پرایس نشان می‌دهد میزان صادرات نفت کشورمان به بیش از 2 میلیون بشکه در روز رسیده که این مهم 4 برابر زمانی است که تحریم‌های امریکا علیه صنعت نفت و فروش نفت کشورمان در سال 2019 به حالت اجرا درآمد.
این مهم به لطف دیپلماسی انرژی ایران حاصل شده به‌طوری که بازطراحی در تجارت نفت خام ایران مبتنی بر تنوع بخشی به بازارهای صادراتی ایران و استفاده از فرصت‌های جدید برای صادرات تجهیزات فنی و مهندسی در حوزه نفت به ثمر نشسته است.
به‌طوری که طی 2 ماه اخیر تعداد خریداران نفت از ایران زیاد‌تر شده و عمان و بنگلادش به این جرگه پیوسته و مجموع کشورهایی که نفت ایران به آنها صادر می‌شود به 25 کشور رسیده، هرچند که همچنان چینی‌ها بخش عظیمی از خرید نفت ایران را انجام می‌دهند و ایران به پادشاه بازار نفت این کشور تبدیل شده است.
بد نیست بدانیم تنوع صادراتی فروش نفت ایران تا قبل از تحریم‌ها کمتر از این میزان بوده و تنها 146 کشور چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، ترکیه، سوریه، امارات، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، یونان، تایوان، هلند، مالزی، مصر و سنگاپور نفت از ایران خریداری می‌کردند.
دستاورد تنوع‌بخشی به مبادی صادرات نفت خام
در همین خصوص محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی با اشاره به این موضوع که افزایش صادرات نفت خام یکی از دستاورد‌های مهم دولت سیزدهم محسوب می‌شود، تصریح کرد: قبل از اعمال تحریم‌ها، عمده نفت خام کشور به آسیا صادر می‌شد. عمدتاً پالایشگاه‌هایی در شرق آسیا مانند چین، هند و ژاپن خریدار نفت کشورمان بودند و میزان کمی صادرات نفت به اروپا داشتیم.
وی ادامه داد: میزان صادرات نفت خام کشور به اروپا قبل از تحریم‌ها، حدود ۲۸۰ هزار بشکه در روز بود. زمانی که در شرایط تحریم و با هدف دور زدن تحریم‌ها به فروش نفت خام مبادرت می‌شود، معلوم نیست نفتی که به واسطه‌ها می‌فروشیم، کجا می‌رود. امکان دارد این واسطه‌ها، حتی معاملاتی با پالایشگاه‌های اروپایی نیز انجام دهند، به همین دلیل طی سه سال گذشته تنوع در مبادی صادراتی نفت خام کشور ایجاد شده است.
این کارشناس انرژی توضیح داد: طی سال‌های گذشته عمده فروش نفت خام کشور به چین و هند بوده است. همچنین پالایشگاه‌های گمنام‌تری که به صورت رسمی نمی‌توانستند وارد معامله نفت خام با ما شوند نیز از دیگر اهداف صادراتی نفت خام کشور بوده‌اند. به‌طور کلی می‌توان گفت که تنوع‌بخشی به مبادی صادرات نفت خام کشور از مزیت‌های دور زدن تحریم‌ها بوده است.
