چهارشنبه 31 مرداد همه میدانستند با توجه به تعطیلات مناسبتی احتمال شلوغی جادهها بهویژه جاده شمال وجود دارد، تصور همگانی این بود که مسوولان برای این موضوع چارهای اندیشیدهاند.
با این حال مسافران در همان ابتدای راه با یک چالش بزرگ مواجه شدند، ترافیک بیش از چهار کیلومتری! این ترافیک دو عامل داشت، اولین آنها به تعمیرات جاده برمیگشت و موضوع دوم پرداخت عوارض از طریق کارت بانکی بود! در نتیجه بسیاری از گردشگران و مسافرانی که قصد تردد در این جاده را داشتند ناچار شدند در ترافیک سنگین عوارضی تا بزرگراه همت معطل بمانند و با خستگی و کلافگی به مقصد برسند. سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که چرا مسوولان با وجود آگاهی از تعطیلات مناسبتی آنهم در شهریور که فصل داغ سفر است، تعمیرات را به این زمان موکول کردهاند؟ پرسش دوم اینکه چرا این تعمیرات به آخر هفته موکول شده و در روزهای کاری میانه هفته انجام نشده بود؟
نیم قرن پیش یعنی در سال ۱۳۵۳ مطالعات طرح آزادراه تهران- شمال به یک شرکت کانادایی واگذار شد. همان زمان یک شرکت فرانسوی درخواست داد تا آن را اجرا کند، تامین اعتبار هم از محل عوارض وسایل نقلیه عبوری انجام میگرفت. با این حال این پروژه از همان سال تا ۲۰ سال بعد یعنی سال ۱۳۷۳ روی کاغذ ماند. در نهایت عملیات اجرایی پروژه پس از دو دهه بر اساس برنامه دوم توسعه آغاز شد.
ساخت راه ارتباطی سریع و ایمن در چهار فصل سال، توسعه صنعت گردشگری و صنایع کشاورزی و تبدیلی و اشتغالزایی از جمله مزایای ساخت آزادراه تهران- شمال عنوان شد. آیا آنچه پروژه به دنبال آن بوده، محقق شده است؟ «دنیایاقتصاد» در یک نظرسنجی از مخاطبان خود درباره یکی از دستاوردهای پروژه یعنی «توسعه صنعت گردشگری» پرسید: «به رغم فعال بودن قطعه یک، مسیر رفت قطعه ۲ و کل قطعه آخر (۴)»، آیا بود و نبود این آزادراه، تاثیری در «تردد روان و سفر بدون دردسر مسافران شمال» داشته است؟» از ۱۲۰۰ نفر شرکتکننده در این نظرسنجی ۴۹۲ نفر یعنی ۴۱درصد به آن پاسخ منفی دادهاند. البته این به آن معنا نیست که بقیه پاسخشان به این پرسش مثبت بوده، ۳۶۰ نفر یعنی ۳۰درصد موافق این گزینه بودهاند و ۳۴۸ نفر یعنی ۲۹درصد ترجیح دادهاند در این باره اظهارنظر نکنند. گروه سوم دو دلیل دارند، یا به واسطه تجربههای قبلی سفر به شمال و گیر افتادن در ترافیک ترجیح میدهند در تعطیلات مناسبتی مسیر سفرشان این جاده نباشد و به مقاصد دیگر گردشگری سفر کنند. دلیل بعدی به بحث مسائل اقتصادی برمیگردد، اینکه بخشی از مردم به واسطه تورم و... سفر از سبد خانوار آنها خارج شده است.
۴۱درصد از کسانی که به این پرسش پاسخ منفی دادهاند، جمع بزرگی از مسافران جاده شمال هستند که یا صاحب ویلا در شهرهای شمالی هستند یا بارها در این مسیر تردد کردهاند. آنها علاوه بر مساله ترافیک از چند موضوع دیگر هم گلهمندند. یکی از این موارد به زمان بازگشایی آزادراه برمیگردد. یکی از این ناراضیان در بخش نظرات زیر این نظرسنجی پرسیده «مسیری که معلوم نیست کی باز و چه زمانی بسته است، چه کمکی به مردم میکند؟»، دیگر ناراضی این آزادراه هم به موضوع طولانی بودن روند پروژه اشاره کرده است. اینکه معلوم نیست چه زمانی این پروژه به اتمام میرسد و چرا بعد از ۳۰ سال آغاز عملیات اجرایی تنها بخش محدودی از آن به بهرهبرداری رسیده باشد.
بزرگراه تهران- شمال جزو پرترددترین جادههای ایران است و بخش بزرگی از بار گردشگری کشور را به دوش میکشد. از این رو انجام هر اقدام برای تسهیل تردد یا جلوگیری از هر فعالیتی که بار ترافیک اضافی به آن بار میکند باید در اولویت قرار گیرد تا خدماترسانی بهتری به توریستها انجام شود./ دنیای اقتصاد