از نگاه بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران در ساخت مسکن ارزان باید از ظرفیت تعاونی‌های مسکن استفاده و بر آنها نظارت شود چرا که در تعاونی‌های مسکن نگاه سودآوری حاکم نیست و کارگران، کارمندان و بازنشستگان با قیمت تمام شده کمتر و کیفیت بهتر صاحبخانه می‌شوند.
در حال حاضر مسکن نقش بسزایی در زندگی بسیاری از خانواده‌ها دارد و به لحاظ تأثیرگذاری در سبد هزینه خانوارهای کم درآمد به خصوص دهک‌های متوسط و پایین جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار است.
به گفته مقامات کارگری و فعالان حوزه کار بیش از ۸۰ درصد دریافتی کارگران را هزینه‌های مسکن و اجاره بها به خود اختصاص می‌دهد و از این جهت مسکن یکی از دغدغه های اساسی خانوارهای کارگری به شمار می رود. در این بین تعاونی‌های مسکن با ساخت مسکن به قیمت تمام شده می‌توانند واحدهای مسکونی را ارزان‌تر از سایر بخش‌ها حتی انبوه سازان در اختیار متقاضیان قرار دهند و به تامین مسکن اقشار محروم و کم درآمد کمک کنند.
درحال حاضر مسکن یکی از دغدغه های اساسی خانوارهای کارگری به شمار می رود به نحوی که بیش از ۸۰ درصد دریافتی کارگران را هزینه‌های مسکن و اجاره بها به خود اختصاص می‌دهد.در حال حاضر عمده مشکلات در حوزه واگذاری زمین است به همین دلیل در دولت سیزدهم ایده واگذاری زمین برای ساخت واحدهای مسکونی در پیش گرفته شد.از سوی دیگر پرداخت وام و تسهیلات بانکی با کارمزد مناسب از جمله خواسته‌های جامعه کارگری است چرا که دریافتی کارگران به گونه‌ای نیست که امکان پس انداز یا پرداخت وام با اقساط بلند را داشته باشند.
هادی ابوی ـ دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران در گفت و گو با ایسنا، بهترین ساز و کار تامین مسکن کارگران را تعاونی‌های مسکن کارگری می‌داند.
او می گوید: هم اکنون ۸۰ درصد دریافتی کارگران را مسکن و اجاره‌بها می‌بلعد به همین منظور برای خانه‌دار شدن کارگران از طریق تعاونی ها لازم است در ابتدا تعاونی‌های مسکن کارگری تشکیل و سپس توسط آنها وام های بدون بهره با اقساط بلند به کارگران پرداخت شود.
به گفته دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران تامین زمین رایگان، پرداخت وام‌های ارزان قیمت و نظارت بر ساخت و ساز از مهم‌ترین اقدامات در جهت تامین مسکن کارگران است.
او می گوید: کارگران عمدتا آورده کمی برای خانه‌دار شدن دارند بنابر این بهترین راهکار این است که در قالب تعاونی‌های مسکن کارگران را ساماندهی کنیم و دولت و وزارت تعاون بر عملکرد تعاونی‌ها نظارت کند.همچنین وام‌های بدون بهره با اقساط بلندمدت در اختیار کارگران گذاشته شود.
طی روزهای اخیر اصغر آهنی‌ها ـ نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار توجه ویژه به مسکن کارگران را مورد تاکید قرار داده و خواستار استفاده از ظرفیت ماده ۱۴۹ قانون کار در بحث احداث مسکن کارگری شده بود.
وی گفت: یکی از مسایلی که حال نیروی کار را بهبود می بخشد و بخش کارفرمایی هم برای آن اعلام آمادگی کرده، بحث مسکن کارگری و استفاده از ظرفیت ماده ۱۴۹ قانون کار است. سال گذشته در شورای عالی کار تشکیل قرارگاه مسکن برای حل مشکل مسکن کارگران مطرح شد و اجرای کامل ماده ۱۴۹ مورد تاکید قرار گرفت.
این مقام کارگری معتقد است: بیش از یک دهه برخی سیاست‌گذاری‌ها به سمت و سویی رفته که امروز مسکن به یک مشکل حاد تبدیل شده و هزینه‌های بخش کارگری که آسیب پذیرترین قشر در جامعه هستند تحت الشعاع افزایش قیمت مسکن قرار گرفته است.
از نگاه کارشناسان و صاحبنظران،بهترین ساز و کار تامین مسکن کارگران استفاده از ظرفیت پیش‌بینی شده در ماده ۱۴۹ قانون کار و سپردن ساخت مسکن به تعاونی‌های خوشنام و موفق در عرصه ساخت و ساز است.
به گزارش ایسنا، در همین راستا بسیاری از کارشناسان حوزه کار و فعالان کارگری از چشم انتظاری کارگران درباره تصمیم دولت برای ساخت مسکن کارگری سخن گفتند؛ چنانچه ناصر چمنی ـ فعال کارگری با بیان اینکه اقشار کم درآمد و کارگران و بازنشستگان منتظر تصمیم دولت برای تامین مسکن هستند،گفت: کلید خانه‌دار کردن کارگران در دست دولت است و از دولت انتظار می‌رود با اولویت تکمیل و ساخت پروژه‌های باقیمانده از دولت‌های قبل، برای اجرای پروژه‌های مسکن کارگران و بازنشستگان برنامه‌ریزی اساسی صورت دهد.
وی بر لزوم برنامه‌ریزی برای مسکن کارگران در دولت چهاردهم تاکید کرد و گفت: دولت باید تلاش کند با برنامه‌ریزی اصولی و سنجیده و استفاده از انبوه سازان خوشنام که کارنامه موفق و درخشانی در این زمینه دارند، مشکل مسکن را در کشور حل کند.
همچنین فتح الله بیات ـ رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی بهترین و کم هزینه‌ترین راه برای تامین مسکن کارگران و بازنشستگان را ایجاد تعاونی های مسکن دانست و گفت: در قالب تعاونی های مسکن مسیر خانه سازی و ساخت و ساز سریع‌تر و در کوتاه ترین زمان ممکن انجام می شود و کارگران و بازنشستگان با هزینه ارزان تر و مناسب تری خانه‌دار می شوند.
به گفته وی در طول سالهای گذشته بیش از آنکه دولتها به ساخت واحدهای جدید بپردازند، مشغول ساخت و تحویل واحدهای باقی مانده مسکن مهر بودند از این رو هرچه تکمیل و تحویل واحدهای مسکن مهر با سرعت بیشتری صورت گیرد، کمک بزرگی به صاحبان آنها از جمله کارگران و بازنشستگان و اقشار ضعیف و کم درآمد می شود.
بر اساس گزارش‌ها نزدیک به ۲ میلیون واحد مسکن مهر توسط تعاونی‌ها ساخته شده و طی سال ۱۴۰۲ بیش از ۴۳ هزار واحد مسکن توسط اتاق تعاون ایران تحویل شده است.
در راستای تولید واحدهای مسکونی سال گذشته ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکن به اتاق تعاون سپرده شد و توافقاتی با وزارت راه و شهرسازی انجام گرفت.همچنین در حوزه تامین مصالح مقرر شد با همکاری وزارت راه و شهرسازی،تامین مصالح ۳۰۰ هزار واحد مسکن در قالب نهضت ملی مسکن توسط بخش تعاون صورت بگیرد.
به گزارش ایسنا، هم اکنون نزدیک به ۴۰۰۰ تعاونی مسکن در کشور در حوزه‌های مختلف کارمندی، کارگری،فرهنگیان، بازنشستگان و نیروهای مسلح وجود دارد که استفاده از ظرفیت این تعاونی‌ها به دلیل نبود نگاه سودآوری و ساخت مسکن با قیمت کمتر و کیفیت مطلوبتر گام بزرگی در جهت ساخت و تولید مسکن ارزان در کشور به شمار می‌رود.