تورم تولیدکننده که از آن به عنوان پیش بینی کننده تورم مصرف کننده یاد می شود، در گزارش جدید بانک مرکزی به روند کاهشی خود ادامه داده است. بر این اساس در تیرماه، تولیدکنندگان به طور متوسط نسبت به تیر سال گذشته قیمت عرضه کالای خود به سیستم توزیع را 25 درصد افزایش داده اند. این وضعیت با فرض ثبات دیگر عوامل، تداوم روند کاهشی قیمت ها در بازار مصرف کننده را نوید می دهد.
به گزارش ایران جیب از خراسان، تازه ترین داده های بانک مرکزی از شاخص بهای تورم تولیدکننده نشان می دهد که در تیرماه امسال، این شاخص افزایش 1.6 درصدی نسبت به خرداد داشته است. این در حالی است که در خرداد نسبت به اردیبهشت، تورم ماهانه تولیدکننده 6.3 درصد بود و در نتیجه می توان گفت در نخستین ماه تابستان، از داغی تورم ماهانه تولیدکننده کاسته شده است.از سوی دیگر مقایسه شاخص بهای تولیدکنندگان در تیر امسال با تیر سال گذشته که تورم نقطه ای تولیدکنندگان را نشان می دهد، حاکی از این است که قیمت فروش تولیدکنندگان به سیستم توزیع، 25 درصد افزایش داشته و در عین حال، رقم این شاخص نسبت به رقم مشابه خرداد، کاهش داشته است. در خرداد، تورم نقطه ای تولیدکنندگان 25.3 درصد به ثبت رسیده بود.
همچنین بررسی ها نشان می دهد تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده با هفت واحد درصد کاهش از ۳۲.۰ درصد در تیر ماه سال۱۴۰۲ به ۲۵.۰ درصد در تیر ماه سال جاری رسیده است.
در مقیاس بلندمدت تر، شاخص تورم 12 ماهه تولیدکننده قابل بررسی است. این شاخص متوسط 12 ماهه شاخص بهای تولیدکنندگان را نسبت به دوره قبل از آن می سنجد. در این جا نیز مقایسه تورم تولیدکننده بین خرداد و تیر، از روند کاهشی این شاخص خبر می دهد. تورم 12 ماهه تولیدکننده در خرداد و تیر امسال به ترتیب 29.7 و 29 درصد بوده است. در خور ذکر است چندی پیش شیریجیان معاون سیاست گذاری پولی بانک مرکزی، با اشاره به روند تورم سالانه، از بازگشت نرخ تورم سالانه تولیدکننده به کانال 20 درصد در خرداد و پس از 67 ماه خبر داده بود.
از سوی دیگر نیز ملاحظه می شود که شاخص بهای تولیدکننده از ۳۵.۱ درصد در تیر ماه سال ۱۴۰۲ به ۲۹ درصد در تیرماه سال جاری کاهش یافته که حاکی از کاهش ۶.۱ واحد درصدی نرخ تورم در این مقطع است.
تورم تولیدکننده چیست و چه اهمیتی دارد؟
بد نیست پس از بیان این آمارها، نگاهی به تعریف و جایگاه تورم تولیدکننده بیندازیم. طبق تعاریف، هدف از اندازه گیری تورم تولیدکننده، اندازه گیری تغییرات قیمت هایی است که تولیدکنندگان در ازای فروش کالاها و خدمات خود دریافت می کنند. به عبارت دیگر این شاخص تغییرات قیمت کالاها را در مبدأ تولید و بدون در نظر گرفتن تاثیر هزینه هایی از قبیل حمل و نقل، انبارداری و سود فروشنده در بازار در نظر می گیرد. به همین دلیل، از این شاخص به عنوان یک شاخص پیش نگر یا پیش بینی کننده تورم مصرف کنندگان یاد می شود.
بهداشت و آموزش در صدر تورم تولیدکننده تیرماه
با این اوصاف، نگاهی به جزئیات تورم تولیدکننده در بین گروه های اصلی خواهیم داشت. بررسی جزئیات بیشتر درخصوص تورم تولیدکنندگان در تیرماه حاکی از این است که گروه بهداشت و مددکاری اجتماعی با تورم ماهانه 4.4 درصد، در صدر تورم ماهانه قرار دارد و پس از آن، گروه آموزش با 3.3 درصد قرار گرفته است. از منظر مقایسه با ماه مشابه سال گذشته (تورم نقطه ای) نیز مشاهده می شود که دو گروه مذکور به ترتیب با تورم نقطه ای 42 درصد و 38.3 درصد در صدر قرار گرفته اند.
مقصران تورم تولیدکننده در 3 گروه اصلی
بانک مرکزی در بخش دیگری از گزارش خود، کالاهایی که شاخص بهای تولیدکننده را در سه گروه کشاورزی، ساخت (صنعت) و خدمات بیشتر تحت تاثیر قرار داده اند، بررسی کرده است.
تورم ماهانه 0.7 درصدی گروه کشاورزی: در این گروه، ملاحظه می شود که افزایش شاخص بهای اقلامی مانند کاشت خربزه (68.8 درصد)، سیب (9.3 درصد)،گندم آبی و دیم (به ترتیب 3.7 و 5.9 درصد)، انبه (102.1 درصد)، یونجه (5.9 درصد)، طالبی (58.3 درصد) و هندوانه (14.4درصد)، موجب شده تا شاخص بهای کل کشاورزی، به میزان 0.7 درصد نسبت به ماه قبل افزایش پیدا کند. به این ترتیب شاخص بهای این گروه معادل 24.5 درصد، از عدد شاخص ماه مشابه سال قبل بالاتر ایستاده است.
تورم ماهانه 1.2 درصدی گروه ساخت (صنعت): در این گروه شاخص بهای تولیدکننده به میزان 1.2 درصد نسبت به خرداد افزایش یافته که بیشتر ناشی از بالارفتن شاخص بهای اقلام و گروه هایی مانند میلگرد (6.5 درصد)، شمش آهن و فولاد (2.5 درصد)، صندلی خودرو (20.3 درصد)، قیر (7.7 درصد) و شمش آلومینیوم (7.1 درصد) بوده است. ضمن این که در تیرماه، شاخص بهای برخی اقلام مانند ورق های آهن معادل یک درصد و کابل مسی معادل 8.9 درصد پایین آمد. در مجموع، شاخص بهای این گروه، در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، 19.2 درصد افزایش یافته است.
تورم ماهانه 2.5 درصدی گروه خدمات: در این گروه، بالا رفتن شاخص بهای اقلام و گروه هایی مانند بلیت مسافرت با هواپیمای داخل کشور ( 31.4 درصد)، حمل بار با قطار (51.4 درصد)، خدمات دندان پزشکی (4.4 درصد)، حمل و نقل زمینی بار با کامیون (0.7 درصد)، فعالیت های آزمایشگاه های پزشکی و تشخیص طبی (6 درصد)، کرایه تختخواب در بیمارستان (3.9 درصد)، ویزیت پزشک (2.9 درصد) و خدمات آرایشی (3.3 درصد) موجب شد شاخص بهای گروه اختصاص خدمات افزایشی به میزان 2.5 درصد نسبت به ماه قبل داشته باشد. در این گروه همچنین شاخص قیمت کرایه تاکسی سرویس برابر 5.4 درصد کاهش یافت. در نهایت مقایسه شاخص بهای این گروه نسبت به تیرماه سال قبل، رشد 33.7 درصدی را نشان می دهد.