پس از آنکه ناتو قویترین اتهام خود مبنی بر اینکه فناوری چینی همچنان جنگ مسکو در اوکراین را تقویت میکند، پیوند محکم چین با روسیه با محکومیت مجدد واشنگتن و متحدان اروپاییاش مواجه شد.
رهبران ائتلاف ناتو در نشستی در واشنگتن اعلام کردند که پکن «نمیتواند بزرگترین جنگ در اروپا در تاریخ اخیر را بدون مواجهه با عواقب آن ایجاد و تقویت کند.» «کریس باکلی»، در گزارش ۱۱ جولای برای نیویورکتایمز نوشت، مقامات آمریکایی و اروپایی، آژانسهای اطلاعاتی و کارشناسان امنیتی میگویند، با وجود شبکه گستردهای از ممنوعیتها و محدودیتهای غربی، نیمه هادیها، ماشینآلات و سایر قطعات چینی برای صنایع تسلیحاتی روسیه به امری حیاتی تبدیل شده و به مسکو کمک میکند تا به جنگ سخت خود ادامه دهد.
اما رهبر چین، شی جین پینگ، و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه بارها گفتهاند که روابط قوی کشورهایشان سنگری در برابر سلطه آمریکاست. بعید است که شی به راحتی تسلیم خواستههای ناتو شود.بیانیه ناتو در روز چهارشنبه (۲۰ تیرماه)، که تاکنون رعدآساترین بیانیه درباره چین بود، تلویحا حاکی از آن بود که ۳۲ دولت عضو این اتحادیه اقدامات خود را علیه چین تشدید خواهند کرد، مگر اینکه پکن صادرات قطعات و فناوریهای دو منظوره به روسیه را محدود کند.
«لیو شیو شیانگ»، کارشناس چین و روسیه در «موسسه تحقیقات دفاع و امنیت ملی» در تایوان، گفت: «این اقدامی بسیار نادر است که در آن ناتو آشکارا چین را متهم کند و میگوید پکن به طور گسترده از پایگاه صنعتی دفاعی روسیه حمایت میکند. واضح است که ایالات متحده بر برخی از شکاکانی که چین را بازیگر اصلی جنگ روسیه و اوکراین نمیدانستند، پیروز شده است.»
ناتو در سالهای اخیر درباره قدرت رو به رشد چین، بهویژه روابط تجاری و صادرات فناوری این کشور به روسیه، پس از حمله کامل پوتین به اوکراین در اوایل سال ۲۰۲۲، بسیار صریحتر شده است. رهبران ناتو اقدامات چین مانند جاسوسی سایبری و اطلاعات نادرست را «چالشهای سیستمی برای امنیت یورو آتلانتیک» نامیدند.
چین و روسیه چقدر به هم نزدیک هستند؟
شی و پوتین در یکدیگر رهبرانی همفکر با منافع اساسی مشترک در مقابله با فشار و محاصره توسط ایالات متحده و متحدانش مییابند. شی از زمان روی کار آمدن در سال ۲۰۱۲، بیش از ۴۰ بار با پوتین ملاقات کرده است که آخرین آن کمی بیش از یک هفته پیش است. در اوایل سال ۲۰۲۲، چند هفته قبل از آغاز حمله پوتین به اوکراین، این دو رهبر گفتند که شراکت کشورهایشان «هیچ محدودیتی ندارد.» پکن از محکوم کردن این تهاجم یا حتی تهاجم نامیدن آن خودداری کرده است. اما چین نشان داده که محدودیتهایی برای حمایت از روسیه وجود دارد، زیرا پکن به دنبال تقویت رشد و حفظ دسترسی به بانکهای آمریکایی است.شرکتهای چینی عموما از صدور کل سیستمهای تسلیحاتی به روسیه که میتواند تحریمها و مجازاتهای دولتهای غربی را به دنبال داشته باشد، اجتناب کردهاند. درعوض، تولیدکنندگان و بازرگانان چینی در فروش فناوری «دو منظوره» که میتواند برای نیازهای غیرنظامی یا نظامی استفاده شود، مبتکر شدهاند.