استعفا یا عزل، پیش روی شهردار مشهد؟

همزمان با ورود دستگاه قضا به پرونده قصور سیل مشهد، افکار عمومی خواستار استعفا یا عزل شهردار شده است، در گفت و گو با 3 عضو شورا عملکرد شهرداری را بررسی کرده ایم.

سیل عصر چهارشنبه مشهد که به فوت 6 شهروند منجر شد، با واکنش های فراوانی در فضای کارشناسی و رسانه ای همراه بود. تعلل و بی خیالی عجیب رئیس گروه پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شهرداری مشهد که منجر به برکناری وی شد نشان داد که مدیریت شهری در عمل به وظایف خود برای واکنش سریع به رویدادی که روز قبل از سوی هواشناسی با هشدار نارنجی و به صدا درآوردن زنگ خطر پیش بینی شده بود، مقصر است. در این میان اگرچه حسن کلیدری به عنوان مسئول مستقیم این سهل انگاری از سمت خود در شهرداری مشهد برکنار شد، اما به نظر می رسد مدیریت شهری مشهد در بالاترین سطح، یعنی در سطح شهردار مشهد باید پاسخگوی عملکرد خود باشد و برای احترام به افکار عمومی و خانواده های داغدار استعفا کند. همچنین در پی مطالبه صریح خراسان از دستگاه قضایی برای ورود به پرونده قصورها در سیل چهارشنبه مشهد که با عنوان «نوبت عدلیه برای قصورهای یک سیل» تیتر یک روز گذشته روزنامه خراسان شد، دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان رضوی در اطلاعیه ای اعلام کرد: «با مقصران اعم از نهادهای عمومی یا غیرعمومی و اشخاص حقوقی و حقیقی احتمالی بدون تبعیض برخورد خواهد شد.»

در هر حال انتظار می رود شخص خود جناب آقای محمدرضا قلندر شریف، شهردار مشهد با احترام به مطالبه افکار عمومی و خانواده های داغدار اقدام به استعفا کند. در غیر این صورت شورای شهر مشهد می تواند استیضاح شهردار را با موضوع ضعف مدیریت در ماجرای سیل کلید بزند. همچنین دستگاه قضایی نیز که از پیگیری پرونده سیل خبر داده است، می تواند تا مشخص شدن مقصران حکم به تعلیق شهردار مشهد دهد.

اطلاعیه دادسرای خراسان رضوی درباره رسیدگی به قصورها در پرونده سیل مشهد

دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان رضوی در اطلاعیه ای از بررسی قصور در ماجرای سیل اخیر مشهد خبر داد. متن این اطلاعیه به شرح زیر است:

ضمن عرض تسلیت بابت جان باختن و مصدومیت تعدادی از هم استانی های عزیزمان در حادثه تلخ سیل و جاری شدن سیلاب ها در استان ، به اطلاع مردم شریف می رساند از همان ساعات اولیه حادثه به معاونت حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان رضوی ماموریت داده شد تا در محل حضور پیدا کرده و هماهنگی لازم بین دستگاه‌های خدمات رسان را ایجاد کنند و در صورتی که نیاز به دستورات قضایی فوری جهت پیشبرد امور دستگاه‌های خدمات رسان یا رفع خطر از بناهای خطری و یا صدور دستور تخریب ابنیه به منظور عبور ایمن سیلاب باشد دستورات قضایی به موقع و متناسب با اوضاع و احوال و در محل و به صورت میدانی صادر گردد ، همچنین دستور داده شد برای کلیه آسیب دیدگان اسکان مناسب فراهم و با توجه به قطعی برق ، تامین وسایل روشنایی سیار با دستور این دادستانی در دستور کار شرکت برق قرار گرفت.

پل ها و دیوارهای ناایمن و مانع عبور سیلاب تخریب و با توجه به ظرفیت مناسبی که در حوزه دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان به جهت ارتباط با گروه های جهادی و سمن ها وجود دارد ، تمام گروه های جهادی و سمن‌ها برای خدمات رسانی به مردم فعال شدند.اولویت اول این دادسرا این‌ بود که هرچه سریع‌تر آلام و خسارت های مادی و معنوی این حادثه غم انگیز برای شهروندان کاهش پیدا کند.شناسایی مقصران احتمالی حادثه مزبور بر اساس کار کارشناسی و بازدیدهای میدانی و فیلم‌هایی که از حادثه وجود دارد و مستندات موجود در دستگاه‌های متولی برای اقدامات پیشگیرانه و اصلاح گرایانه ، در دستور کار قرار دارد.

با مقصران اعم از نهادهای عمومی یا غیرعمومی و اشخاص حقوقی و حقیقی احتمالی بدون تبعیض برخورد خواهد شد و در همین راستا با پیگیری های صورت گرفته مدیر بحران بی اطلاع از آخرین وضعیت با ارائه استعفا مسئولیت را تحویل داد.ضمناً بیشتر و بهتر از وضعیت سابق از دستگاه های های خدمات رسان و این دادستانی مطالبه عمومی وجود دارد که نسبت به ارتقای خدمت رسانی و جبران خسارات وارده تا حد امکان اقدام نمایند.در آخر ضمن خداقوت از زحمات و خدمات کلیه مدیران ، کارشناسان ، نیروهای امدادرسان ، نیروهای امنیتی و نظامی ، سمن ها ، گروههای جهادی ، هیئتی ، بسیجی ، طلاب ، اصحاب رسانه و فعالین فضای مجازی تقدیر و تشکر می گردد و از همین طریق از همه دوستان اکیداً تقاضا می شود از به وجود آمدن فضای ارائه اظهار نظرهای غیرکارشناسی که موجب تشویش اذهان عمومی و روایت صرفاً بخشی از ماجرا می شود ، خودداری نمایند.

دادستان: شناسایی مقصران احتمالی در دستور کار قرار دارد

دادستان مشهد نیز از بررسی پرونده سیل اخیر مشهد و شناسایی مقصران احتمالی آن خبر داد.محمدحسین درودی دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان رضوی ضمن عرض تسلیت بابت جان باختن و مصدومیت تعدادی از هم استانی‌ها در حادثه تلخ سیل و جاری شدن سیلاب در استان اظهار کرد:  شناسایی مقصران احتمالی حادثه مزبور بر اساس کار کارشناسی و بازدیدهای میدانی و فیلم‌هایی که از حادثه وجود دارد و مستندات موجود در دستگاه‌های متولی برای اقدامات پیشگیرانه و اصلاح گرایانه، در دستور کار قرار دارد.دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان رضوی گفت: با مقصران اعم از نهادهای عمومی یا غیرعمومی و اشخاص حقوقی و حقیقی احتمالی بدون تبعیض برخورد خواهد شد و در همین راستا با پیگیری‌های صورت گرفته مدیر بحران بی اطلاع از آخرین وضعیت با ارائه استعفا مسئولیت را تحویل داد.

چرا باید راس مدیریت شهری قبول مسئولیت کند؟

در هر حال اتفاقی که رخ داده موجب از دست دادن جان 6 شهروند شده است. در این میان اگرچه مدیر مربوطه در شهرداری مشهد استعفا کرد یا برکنار شد اما به نظر می رسد مسئولیت پذیری در این باره باید در سطحی فراتر از آن مدیر نیز دنبال شود. در حقیقت شاید بتوان با انتصابات ضعیف در بسیاری از بخش ها کنار آمد و به دیده اغماض در آن نظر کرد اما جایی که مدیری بدون صلاحیت، تخصص لازم و سوابق مرتبط تکیه بر مسند مدیریت بحران شهرداری می زند، باید از منصوب کننده یعنی آقای شهردار بازخواست شود که برمبنای کدام بررسی کارشناسی و در بین کدام یک از خیل کارشناسان خبره و متخصصان شهری سراغ چنین فردی آمدی؟ این جا مسئله با استعفا یا برکناری آن مدیر ضعیف حل نمی شود بلکه فردی که چنین انتصاباتی انجام می دهد نیز باید تبعات انتصاباتی که جان مردم را تهدید کرده است، بپذیرد. مسئله فراتر از یک مدیر ناکارآمد است. به وضوح شاکله مدیریت بحران شهری در موضوع سیل چهارشنبه نمره مردودی گرفت. گواه این که در بارش شدید و مشابهی که در روز گذشته رخ داد، به دلیل حساسیت بیشتر، مدیریت بهتری اعمال شد و برخی تمهیدات نظیر بستن برخی معابر درنظر گرفته شد و در نتیجه فرد دیگری جان خود را از دست نداد.

پرونده عملکرد شهرداری مشهد در سیل اخیر روی میز شورا

در پی سیل اخیر مشهد به سراغ چند عضو شورای شهر رفتیم تا رسیدگی به پرونده قصور شهرداری در وقوع سیل را پیگیری کنیم.
 
نژادحسین: حوزه بحران شهرداری موضوع را جدی نگرفته بود

مجید نژاد حسین، رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد در پاسخ به چیستی علت وقوع سیل اخیر می گوید: صبح روز شنبه جلسه ای در کمیسیون عمران گذاشتیم و سه نقطه حادثه خیز؛ پل شهید ناصری، پل انقلاب و منطقه سیدی سپاه 69 را بررسی کردیم. یک سری توضیحاتی را دوستان ارائه دادند که هر کدام جای بررسی دارد تا آن را تدقیق کنیم چون در برخی از آن ها شاید سایر سازمان ها و دستگاه های دیگر ذی نفع باشند. برای همین اظهار نظر زود است و باید گزارش کارشناسی بیاید که دقیق مشخص باشد. وی درباره مقصران این ماجرا می گوید: به غیر از یک مورد (از سه مورد مذکور) در دو مورد دیگر قصور صددرصد از سمت شهرداری نبوده است. در جلسه کارشناسی امروز قرار شد بررسی کنند و نتیجه را به صورت رسمی خدمتتان ارائه کنیم.  نژادحسین در توضیح جزئیات بیشتر می افزاید: مثلا  میدان انقلاب و بخشی از مسیر کانال اقبال یک پل موقت جهت اعزام سربازان به میدان تیر احداث شده بود. همان باعث حادثه انقلاب شده و یکی از دلایل اصلی همان پل موقت است که باعث شده آب رد نشود و پساب به زیر میدان انقلاب پس زده شود.

نژادحسین در پاسخ به این سوال که چه نقدی به عملکرد شهرداری در این باره وارد است، می گوید: می توانستند قوی تر از این اقدام کنند. با توجه به  هشداری که اعلام شده بود، هشدار را جدی تر بگیرند. می توانستند جلسات بیشتر و منظم تری را بگذارند که غافلگیر نشوند. آماده باش لازمی که مد نظر بود، انجام نشده بود. حوزه بحران شهرداری موضوع را جدی نگرفته بود. وی ادامه می دهد: این مواردی را  که به شهرداری انتقاد می کنیم شاید به مجموعه بحران استان هم وارد باشد. ورود جدی تر اگر انجام می شد که پلیس، هلال احمر و ... پای کار بود، شاید با انسداد مسیر زیر پل، آن اتفاقات رقم نمی خورد. نژادحسین خاطرنشان می کند: شهرداری در این موضوع قصور داشته است، اما فکر می کنم بقیه نیز بی تقصیر نبودند. 

نژادحسین در پاسخ به این سوال که نظر شما درباره برکناری شهردار چیست، می گوید:  واقعیت این است که یک قصوری اتفاق افتاده است. من قاطعانه به شما بگویم که هر کس دیگری هم به غیر از شهردار بود، باز این اتفاقات می افتاد . در میدان انقلاب و سپاه 69 بحث کارشناسی دارد. آن پل در زمین هایی است که مربوط به سازمان دیگر است. دوستان شهرداری اعلام کردند که ما با سازمان مربوط مکاتبه کردیم، اما ممانعت از تخریب پل کردند. اگر مدارکشان مبنی بر این گفته ها را ارسال کنند که درست باشد، شاید این جا دیگر قصور شهرداری نباشد. وی ادامه می دهد: یا در مجموعه سپاه 69 درباره زمین های متعلق به آستان قدس صحبت بر سر این بود که  مسیرها پر شده و آماده سازی شده است، اگر این گونه باشد که شهرداری می گوید با آن ها مکاتبه کردیم و اگر سایر دستگاه ها اقدام نکرده باشند، این جا مقصر شهرداری نیست. نژادحسین در پاسخ به این سوال که رزومه کلیدری، مدیر بحران پیشین شهرداری مشهد چه بوده است، ضمن اشاره به این که اطلاعی از مدرک تحصیلی ایشان ندارم، می گوید: ایشان قبلا در حراست آتش نشانی بودند و قبل از آن مسئول حراست برخی از مناطق ما بودند.

فرهمندی: ضعف مدیریت حوزه بحران آن قدر قابل توجه نبود که برخورد شود!

ایمان فرهمندی، عضو شورای شهر مشهد در پاسخ به علل زیرساختی در بروز سیل بیان می کند: بر اساس اعلام هواشناسی چنین بارشی در 50 سال گذشته نداشتیم  و اکثر مسیل های ما عبوردهی شان کافی بود. در دو نقطه حادثه خیز، دخالت های انسانی در این دو نقطه در مسیر آبراهه های طبیعی شهر باعث این موضوع شده بود. وی می افزاید: در سیدی که آن آماده سازی اثرگذار بود و مسیر طبیعی آب بسته شده بود. همچنین با دیواری که به صورت غیر فنی کشیده بود، مسیر آب مسدود شده بود. در تقاطع انقلاب  نیز بر اساس گزارش ها مسیر کانال اقبال که از جنوب تقاطع انقلاب عبور می کند، برای این که در آن جا گذرگاهی ایجاد کنند داخل کانال را خاکریز و یک آب بندی ایجاد کرده بودند بدون این که زیر آن لوله گذاری کنند یا پل ساخته شود؛ صرفا مسیر را پر کرده بودند.   فرهمندی در پاسخ به پرسش خبرنگار خراسان درباره ماجرای مدیر بحران پیشین شهرداری که از سوی شهردار منصوب شده، در پاسخ به این سوال که نظر شما درباره برکناری شهردار چیست، می گوید: به نظرم ارتباطی با آقای شهردار ندارد، البته انتصاب قطعا اشتباه بوده است اما قطعا ضعف مدیریت حوزه بحران آن قدر قابل توجه نبود که برخورد شود. البته ما در شورا نقد کردیم و از شهردار سوال خواهیم کرد.
 
حاجی بگلو: در برخی از نقاط ایرادهایی وجود داشته است که کتمان نمی کنیم

موسی الرضا حاجی بگلو، سخنگوی شورای شهر در پاسخ به این سوال که نقد شما به زیرساخت های شهری در وقوع سیل چیست،  می گوید: سیلاب اخیر را همه می گویند که پیش بینی شده است، اما من می گویم این طور نبوده است. با همه این ها زیرساخت های شهری به نظرم خوب بوده،حالا شاید در برخی از نقاط ایرادهایی وجود داشته است که کتمان نمی کنیم. از نظر فنی نمی توانیم بگوییم چه کسی مقصر صددرصدی است، باید بررسی شود و با هر کس که خطایی داشته باشد قطعا برخورد شود.  وی خاطرنشان می کند: با توجه به وسعت شهر همه نگاه ها به سمت مدیریت شهری است، مگر دستگاه های دیگر وظیفه نداشتند؟

وی در اشاره به کوه تراشی ها و احداث پارک به عنوان دلیل اصلی سیل در پاسخ به این که نظر شما درباره برکناری شهردار چیست، می گوید: اولا ما تشخیص نمی دهیم شهردار مقصر بوده است یا خیر. باید کمی انصاف داشت باشیم و فضا را نباید به سمت سیاسی کردن پیش ببریم. کسانی که در گذشته این اتفاقات را شکل دادند، جزو کارنامه کاری شان بود  و به کوه تراشی افتخار می کردند، در حال حاضر آن ها باید جواب پس بدهند. چرا همه از مدیریت شهری فعلی می گوییم و کسی از مدیریت شهری گذشته چیزی نمی گوید؟ 

توقع مردم چیست؟!

باید به حرمت افرادی که جانشان در این سیل از دست رفت، به حرمت شهروندانی که با وجود پرداخت هزینه های شهر، زخم خورده مدیریت ناکارآمد شدند و به حرمت مجاوران مشهدالرضایی که در پناه امام مهربانی هایشان در این سرزمین بهشتی سکنی گزیده اند، مدیر ناکارآمد کنار رود یا کنار گذاشته شود. اکنون از شهردار محترم انتظار می رود که به حرمت جان های از دست رفته و اعتمادهای مخدوش شده، از مسئولیت خویش استعفا کند اما در غیر این صورت باید به نمایندگان خود در شورای شهر یادآور شویم که ابزار استیضاح برای تعیین تکلیف چنین مدیریت ناکارآمدی ضروری است. در نهایت باید چشم امید به دستگاه محترم قضایی داشت که با ورود امیدوارکننده خود به بررسی ماجرا، نور امیدی در دل شهروندان تابانده است.