چین برای هشت سال شریک تجاری شماره یک آلمان محسوب می‌شد. این روند در 3 ماهه اول سال جاری تغییر کرد. حجم تجارت میان آلمان و چین در حال کاهش و روابط اقتصادی دو کشور در حال تغییر است.
چین دیگر مهم‌ترین شریک تجاری آلمان نیست. بر اساس محاسبات خبرگزاری رویترز بر پایه داده‌های رسمی اداره آمار آلمان، در سه ماهه اول امسال ایالات متحده آمریکا در روابط اقتصادی با آلمان از جمهوری خلق چین پیشی گرفته است.
بر این اساس، حجم تجارت آلمان با آمریکا، به عبارتی کل صادرات و واردات دو کشور، از ژانویه تا مارس به ۶۳ میلیارد یورو رسیده است. در این بازه زمانی، مبادله کالا با چین به میزان قابل توجهی کمتر و تقریباً ۶۰ میلیارد یورو بوده است.
در سال ۲۰۲۳، جمهوری خلق چین برای هشتمین سال متوالی با حجم مبادلات تجاری حدود ۲۵۳ میلیارد یورو با آلمان، چند صد میلیون یورو بالاتر از ایالات متحده، رتبه اول خود را حفظ کرد.
به گفته انستیتوی اقتصاد آلمان مستقر در کلن (IW)، یک جهت‌گیری تازه با انگیزه ژئوپلیتیکی در پشت این روند وجود دارد. یورگن ماتس، کارشناس این انستیتو در این رابطه می‌گوید این به معنای "دوری از رقیب سیستمی چین به سوی یک شریک فراآتلانتیک" است. این احتمالاً به دلیل این واقعیت است که اقتصاد چین کمتر از آنچه بسیاری انتظار داشتند در حال توسعه است، در حالی که اقتصاد ایالات متحده در واقع فراتر از آن چیزی است که انتظارش را می‌رفت.
وینسنت استامر، اقتصاددان بانک تجارت آلمان (کومرتس‌بانک) در توضیح این تغییر در سه ماهه اول سال جاری می‌گوید: «صادرات آلمان به آمریکا اکنون به دلیل اقتصاد قوی در ایالات متحده به افزایش خود ادامه داده است، در حالی که هم صادرات به چین و هم واردات از چین کاهش یافته است.» دلایل ساختاری نیز تجارت بین آلمان و جمهوری خلق را کند کرده است.
چین کالاهای پیچیده‌تر را خود تولید می‌کند
استامر می‌گوید: «چین از نردبان زنجیره تولید ارزش بالا رفته و به طور فزاینده‌ای کالاهای پیچیده‌تری را که قبلاً از آلمان وارد می‌کرد، خود تولید می‌کند. علاوه بر این، شرکت‌های آلمانی به جای صادرات کالا از آلمان به چین، به طور فزاینده‌ای کالای خود را در چین تولید می‌کنند.» از سوی دیگر، تنش‌های ژئوپلیتیکی، مانند مناقشه بر سر تایوان که پکن داعیه مالکیت آن را دارد، می‌تواند این روند را تشدید کند.
اتحادیه فدرال تجارت خارجی آلمان نیز شاهد تغییر در رتبه‌بندی مهم‌ترین بازارها است. دیرک یاندورا، رئیس این اتحادیه می‌گوید: «میزان پایداری این امر در حال حاضر نامشخص است. در صورتی که دولت در کاخ سفید پس از انتخابات آمریکا در ماه نوامبر تغییر کند و بیشتر به سمت انزوای بازار حرکت کند، این روند ممکن است به بن‌بست برسد.»
اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا بر جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی پیروز شود، ممکن است مانند دوره اول ریاست‌جمهوری این جمهوری‌خواه، بر کالاهای اروپایی تعرفه‌های جدید گمرکی اعمال شود.
یادورا می‌گوید، جذابیت بازار ایالات متحده برای شرکت‌های آلمانی سال‌هاست که رو به افزایش است و این روند اخیراً تشدید شده است. به ویژه این‌که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا از آغاز دوره ریاست‌جمهوری خود، یک سیاست صنعتی قوی را پیش برد. ایالات متحده می‌خواست تولید داخلی فن‌آوری‌های حیاتی مانند باتری برای وسایل نقلیه الکتریکی یا نیمه‌هادی‌ها را بهبود بخشد.
یاندورا گفت: «این یک جاذبه عظیم برای شرکت‌های ما و زنجیره‌های عرضه و ارزش آن‌ها است، حتی اگر توافق تجارت آزاد بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا هنوز به شدت نادیده گرفته شود.»