بر اساس برآورد رویترز و تحلیلگران، با ادامه روند فعلی، شمار خودروهای تمامبرقی (BEV) در حال تردد در جادههای نروژ تا پایان سال جاری یا اوایل سال ۲۰۲۵ از خودروهای بنزینی پیشی میگیرد، و نروژ اولین کشور جهان خواهد بود که این اتفاق در آن رخ میدهد.
عامل محرک این تغییر مشوقهای سخاوتمندانهای بوده که تا حدودی بهلطف ثروت عظیم نفت و گاز نروژ تامین شده است.
با وجود این، تحلیلگران معتقدند چند سال دیگر طول میکشد تا شمار خودروهای تمامبرقی در نروژ از تعداد خودروهای گازوییلی پیشی بگیرد.
این کشور حوزه اسکاندیناوی که ۵.۵ میلیون نفر جمعیت دارد، قصد دارد اولین کشوری باشد که تا سال ۲۰۲۵، فروش خودروهای بنزینی و گازوییلی نو را متوقف میکند. از هر ۱۰ خودرو نویی که در آغاز سال جاری فروخته شد، ۹ خودرو تمامبرقی بوده است.
اگر کشورهای بیشتری پا جای پای نروژ بگذارند، تقاضای جهانی نفت ممکن است زودتر از آنچه پیشبینی میشد به اوج برسد. آژانس بینالمللی انرژی تصور میکند این اوج تقاضا پیش از سال ۲۰۳۰ رخ میدهد، و بیش از ۲۵ درصد تقاضای نفت متعلق به خودروهای سواری و وانت است.
با وجود این، گذار نروژ ارزان نبوده است، این کشور خودروهای تمامبرقی را از مالیاتهای وضعشده برای خودروهای دارای موتور درونسوز معاف کرده و روی مکانهای عمومی شارژ خودرو تمامبرقی سرمایهگذاری کرده است.
بر اساس دادههای اداره معابر عمومی نروژ که خبرگزاری رویترز رویت کرده است، تا ۱۵ مارس سال جاری، خودروهای تمامبرقی سهمی ۲۴.۳ درصدی از مجموع ۲.۹ میلیون خودرو در نروژ داشتند، در حالی که این رقم برای خودروهای بنزینی ۲۶.۹ درصد بود.
این آمار برابر بود با حدود ۷۶ هزار خودرو بنزینی بیشترــ بسیار پایینتر از ۱۰۴ هزار و ۵۹۰ دستگاه خودرو تمامبرقی نویی که سال گذشته در نروژ فرخته شد.
رابی اندرو، پژوهشگر ارشد اندیشکده تغییرات اقلیمی سیسرو (Cicero)، گفت: «اگر آن [روند] در ۱۲ ماه آینده ادامه پیدا کند و با توجه به اینکه فروش خودروهای تمامبنزینی در حال حاضر ناچیز است، سال آینده این موقع، یا احتمالا پیش از پایان سال جاری، تعداد خودروهای تمامبرقی توی جاده از خودروهای تمامبنزینی بیشتر خواهد بود.»
اندرو در ادامه افزود با توجه به اینکه تعداد خودروهای گازوییلی که در جادههای نروژ تردد میکنند تقریبا ۳۷۰ هزار دستگاه بیشتر از خودروهای تمامبرقی است، احتمال خواهد داشت که سه چهار سال دیگر طول بکشد تا خودروهای تمامبرقی از خودروهای گازوییلی پیشی بگیرند.
اینگویلد کیلن روئرهولت، مدیر بخش پژوهش ترابری در اندیشکده زیرو (Zero) در اسلو، نیز بهرغم کاهش اخیر فروش، پیشبینی کرد که امسال شمار خودروهای تمامبرقی در نروژ از خودروهای بنزینی سبفت میگیرد.
سال گذشته، در بحبوحه افزایش نرخ بهره و حذف برخی مشوقهای مالیاتی دولت که فروش خودرو نو را در مجموع پایین آورد، فروش خودروهای تمامبرقی نو در نروژ حدود یکچهارم کاهش پیدا کرد.
با وجود این، بنا بر اعلام اتحادیه جادههای نروژ (OFV)، سهم خودروهای تمامبرقی در مجموع فروش رکورد شکست و در ژانویه سال جاری به ۹۲.۱ درصد رسید.
تازهترین دادههای اتحادیه جادههای نروژ نشان میدهد در مارس سال جاری، سهم خودروهای برقی ۸۹.۳ درصد بود، این در حالی است که فروش خودرو نو در مقایسه با سال گذشته ۴۹.۷ درصد کاهش پیدا کرده بود.
سال گذشته، دولت چپ میانه نروژ معافیت مالیات بر ارزش افزوده خودروهای تمامبرقی که بیش از ۵۰۰ هزار کرون نروژ (۴۶ هزار و ۷۰۰ دلار) قیمت داشته باشند حذف کرد، که مدلهایی مانند تسلا ایکس و آئودی ئیـترون را گرانتر کرد.
با وجود این، اسناد بودجه نشان میدهد معافیتهای مالیاتی باقیمانده که روی خودروهای تمامبرقی اعمال میشود ۴۳ میلیارد کرون در سال ۲۰۲۳ برای دولت هزینه داشته، که نسبت به رقم ۳۹.۴ میلیارد کرون در سال ۲۰۲۲ افزایش داشته است.
روئرهولت گفت بهرغم کاهش فروش اخیر، «کاملا مطمئن» است که امسال فروش خودرو تمامبرقی نو در نروژ از ۷۶ هزار دستگاه بیشتر خواهد بود.
او همچنین پیشبینی کرد که تا سال ۲۰۲۹ تعداد خودروهای تمامبرقی ممکن است از مجموع خودروهای بنزینی و گازوییلی بیشتر باشد.
او در ادامه افزود: «برای اینکه چنین اتفاقی بیفتد، باید این هدف که انتشار کربن خودروهای نو به صفر برسد در سال ۲۰۲۵ محقق شود.»
موج محبوبیت خودروهای تمامبرقی به کاهش تقاضا برای بنزین و گازوییل منجر شده است.
بر اساس دادههای ماهانه سازمان آمار نروژ و برآورد خبرگزاری رویترز، از سال ۲۰۲۱ به اینسو، فروش گازوییل و بنزین در پمپبنزینهای نروژ حدود ۸ درصد کاهش پیدا کرده است. این رقم فروش گازوییل در ایستگاههای سوختگیری ماشینهای سنگین را شامل نمیشود.
کریستین برمر نبن، رئیس دریوکرافت نورگه، اتحادیه فروشندگان سوخت، به رویترز گفت: «هنوز بازار عظیمی برای سوختهای فسیلی وجود دارد. هنوز افت اصلی را مشاهده نکردهایم.»
تقاضا برای سوختهای فسیلی تا حدی از محل فروش خودروهای دوگانهسوز تقویت میشود که باتری را با یک موتور درونسوز بنزینی یا گازوییلی ترکیب میکنند.
دادههای اداره معابر عمومی نروژ نشان میدهد که تا ۱۵ مارس، حدود ۳۴۰ هزار خودرو دوگانهسوز در جادههای نروژ تردد میکردند، که بیشتر آنها خودرو اتصالبرقی دوگانهسوز با موتور بنزینی بودند، و ۱۲ درصد مجموع ناوگان خودروهای نروژ را تشکیل میدادند.
با وجود این، سهم خودروهای دوگانهسوز از بازار در سالهای اخیر که دولت مشوقها را برداشته، در حال کاهش بوده است.
انجمن خودروهای برقی نروژ انتظار دارد که امسال خودروهای تمامبرقی ۹۵ درصد مجموع فروش خودروهای نو را به خود اختصاص دهند.