دنیای رمزارزها منتظر رخدادی است که ممکن است به گوش خیلی‌ها آشنا نباشد. این رویداد که اصطلاحا «هاوینگ» نام دارد و هر 4 سال یک بار اتفاق می‌افتد، قرار است حوالی ۱۹ آوریل امسال در شبکه بیت‌کوین انجام شود.
کارشناسان بازار رمزارزها می‌گویند این اتفاق روی قیمت بیت‌کوین و همینطور آلت کوین‌ها تاثیر خواهد گذاشت. اما هاوینگ چیست و چرا تا این اندازه مهم است؟
هاوینگ یا هالوینگ (Halving) در لغت به معنای «نصف شدن» است، اما در شبکه بیت‌کوین معنایی خاص دارد. در واقع این کلمه یک اتفاق از پیش‌برنامه‌ریزی شده برای کنترل تورم در شبکه بیت‌کوین محسوب می‌شود.
ساتوشی ناکاموتو، نام مستعار خالق شبکه بیت‌کوین، در طرح اولیه خود سقف تعداد بیت‌کوین در گردش در بازار را ۲۱ میلیون عدد ثبت کرد تا بیت‌کوین کمیاب شود.
از زمان ایجاد بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ تا کنون ۳ هاوینگ انجام شده است: در سال ۲۰۱۲، در سال ۲۰۱۶ و در سال ۲۰۲۰. پس از این سه هاوینگ ۱۹.۶۵ میلیون بیت‌کوین در گردش قرار گرفته و تخمین زده می‌شود که کل ۲۱ میلیون بیت‌کوین تا سال ۲۱۴۰ استخراج شود.
همه روزه ده‌ها هزار کامپیوتر به اصطلاح ماینر یا معدن‌چی با حل مسائل ریاضی دشوار مشغول استخراج بلوک‌های جدید بیت‌کوین هستند و به ازای استخراج‌های خود، تعداد معینی بیت‌کوین را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند.
بعد از استخراج هر ۲۱۰ هزار بلوک، پاداشی که ماینر‌ها برای استخراج هر بلوک دریافت می‌کنند نصف می‌شود. با نصف شدن پاداش‌ها، بیت‌کوین‌های جدید کمتری تولید شده (تا دو برابر کمتر) و در نتیجه تورم شبکه بیت‌کوین کاهش پیدا می‌کند.
در سه بار هاوینگی که تا کنون انجام شده تعداد پاداش‌های بیت‌کوینی در بار نخست از ۵۰ به ۲۵، در بار دوم از ۲۵ به ۱۲.۵، در بار سوم از ۱۲.۵ به ۶.۲۵ در سال ۲۰۲۰ کاهش پیدا کرده است. در آوریل ۲۰۲۴، تعداد بیت‌کوین‌های توزیع شده برای هر بلوک از ۶.۲۵ به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین کاهش خواهد یافت.
استخراج‌کنندگان برای تأمین مالی فعالیت خود (به ویژه هزینه برق، دستگاه‌های استخراج و غیره) قطعاً باید بخشی از بیت‌کوین‌های به دست آمده را بفروشند، اما نه لزوماً فوراً. به عنوان مثال اگر قیمت بیت‌کوین خیلی پایین باشد، ماینر علاقه‌مند است که آن را نگه دارد و در صورت افزایش قیمت بیت‌کوین بعداً آن را بفروشد. در نتیجه بیت‌کوین‌های جدید به سرعت در گردش قرار نخواهند گرفت.
تاثیر هاوینگ بر قیمت بیت‌کوین پس از هاوینگ ۲۰۲۴ چه خواهد بود؟
بیت‌کوین اکنون به دلیل ورودش به صندوق‌های سرمایه‌گذاری (موسوم به ETFها) افزایش قیمتی سریع را تجربه کرده و به آستانه تاریخی ۷۴ هزار دلار رسیده است. رویداد هاوینگ نیز می‌تواند روی قیمت آن تاثیرگذار باشد.
در طول سه سال گذشته مشاهده شده است که با کاهش عرضه بیت‌کوین‌های جدید موجود، قیمت آن در نهایت افزایش یافته است. یک شرکت فعال در زمینه ارزهای دیجیتال به نام «ایکس‌ریسرچ۱۰» محاسبه کرده که در چرخه‌های قبلی بازار و هشت هفته پس از هاوینگ، قیمت بیت‌کوین ۳۰ درصد افزایش یافته است.
با این حال این چرخه امسال می‌تواند متفاوت باشد. یک ماینر سابق بیت‌کوین می‌گوید: «این چرخه متفاوت است زیرا ما از زمان ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاهد نهادینه شدن بیت‌کوین هستیم. تغییری در چرخه‌ها به وجود آمده که در مقایسه با آنچه قبلا به آن عادت داشتیم، تفاوت می‌کند.»
او اضافه کرد: «به همین دلیل است که این بار ما بر خلاف چرخه‌های پیشین، بالاترین قیمت بیت‌کوین را قبل از هاوینگ تجربه کرده‌ایم. در حالی که این پدیده پس از ۳ هاوینگ قبلی مشاهده شده بود.»
این ماینر معتقد است که قیمت بیت‌کوین در دراز مدت و در نتیجه این هاوینگ به سمت بالا حرکت می‌کند. با این حال عده‌ای دیگر از کارشناسان می‌گویند این رویداد دیگر برای جامعه بیت‌کوین شناخته‌شده است و نمی‌تواند کسی را غافلگیر کرده و باعث ایجاد تغییر چشمگیر در نرخ بیت‌کوین شود.
در مجموع اما با وجود پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه، نباید فراموش کرد که بازار ارزهای دیجیتال بی‌ثبات است.
قیمت بیت‌کوین همین دو سال پیش از ۶۴ هزار دلار به تنها ۱۶ هزار دلار در نوامبر ۲۰۲۳ سقوط کرد. کارشناسان به همین خاطر هشدار می‌دهند در خصوص بازار این رمزارز باید بسیار محتاط بود.