تثبیت کندی عجیب اینترنت در ایران

جدیدترین گزارش «اسپیدتست» از وضعیت سرعت اینترنت کشورها نشان می دهد، اینترنت موبایل ایران بدون تغییر در رتبه 75 و اینترنت ثابت با یک پله سقوط در رتبه 154 جهان قرار گرفته و کندتر شده است. ما شرایط اینترنت‌مان را با 3 کشور برتر که اتفاقا از همسایگان عربی ایران هستند، مقایسه کردیم.

به یک دغدغه هم پرداختیم که آیا با این اینترنت می توان به جهش فناوری رسید؟

اگر به مسئولان باشد، احتمالا همچون اغلب اوقات می گویند، سرعت اینترنت خوب است و اگر به کاربران باشد، بعید است از وضعیت کیفیت و سرعت اینترنت راضی باشند. چه بسا تجربه های هفته ها و روزهای اخیر کاربران می گوید که اینترنت با کیفیتی را تجربه نکرده اند. حال گزارش جدید «اسپیدتست» نشان می دهد  که رتبه اینترنت موبایل در ایران نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است اما در اینترنت ثابت، یک پله سقوط کرده ایم. این گزارش یعنی اگر نگوییم وضعیت‎مان بدتر شده، (که البته در اینترنت ثابت یک رتبه کاهش داشته ایم) اما می توانیم تصریح کنیم که در یک نقطه از وضعیت کم کیفیتی اینترنت ثابت مانده ایم.

رتبه 75 در همراه، 154 در ثابت

سامانه اسپیدتست که وضعیت اینترنت کشورها را بر اساس میانه سرعت می سنجد، برای ماه نوامبر 2023 (10آبان تا 10آذر) گزارش می دهد که ایران در این ماه در میانه سرعت اینترنت موبایل رشد را تجربه کرد و این میانه از 66/31 (در ماه اکتبر) به 82/31 مگابیت برثانیه رسید. با وجود این افزایش اما رتبه ایران همچنان بدون تغییر نسبت به ماه‌های سپتامبر و اکتبر همان رتبه ۷۵ بوده است. این در حالی است که در ماه‌های پیشین، یعنی از ژوئن تا آگوست این رتبه ۶۷ و ۷۲ بوده است. به طور کلی، از سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور1401) تا آگوست۲۰۲۳ (شهریور- مهر1402) ، میانه سرعت اینترنت موبایل در ایران بین ۴۶ تا ۷۲ در نوسان بوده است؛ اما سه ماه است که این میانه سرعت در رتبه ۷۵ از میان 145 کشور ثابت مانده که بدترین رتبه در حدود یک سال اخیر محسوب می‌شود.

اما ایران در بخش اینترنت ثابت در این ماه دچار افت شده است، با این توصیف که در ماه اکتبر (10 مهر تا 10آبان) میانه سرعت اینترنت ثابت 03/13 مگابیت برثانیه بوده که در نوامبر(10آبان تا 10آذر)  به 76/12 مگابیت برثانیه رسیده است. این کاهش در میانه سرعت باعث شده ایران از نظر میانه سرعت اینترنت ثابت افت رتبه یک پله‌ای را تجربه کند و در میان کشورهایی که بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت را دارند، از رتبه ۱۵۳ به ۱۵۴  از میان 181 کشور برسد.

سقوط 5 پله ای در شهریور

روند نه چندان مطلوب کیفیت اینترنت در ایران به ویژه در برخی ساعت های شبانه روز، از ماه ها قبل سیر نزولی پیدا کرده است.  به طوری که گزارش اسپیدتست در ماه آگوست (شهریور گذشته)، سقوط 5 پله‌ای ایران را حکایت می کرد. از سوی دیگر، میانگین سرعت اینترنت ثابت ایران نیز در همین بازه زمانی برابر با 11.92 مگابیت برثانیه (معادل 1.49 مگابایت بر ثانیه) بود و جایگاه آن در رتبه‌بندی کشورها با 4 پله سقوط، به رتبه 152 رسید. ضمن این که در ماه های قبل از آن یعنی در تیرماه نیز در بخش اینترنت ثابت با 3 پله سقوط مواجه شده بودیم.

این وضعیت در بررسی های اسپیدتست، نشان می دهد کیفیت اینترنت در ماه های گذشته نه تنها بهبود نیافته بلکه کم و بیش افت سرعت را تجربه کرده است.

جهش فناوری بدون اینترنت پرسرعت؟

با وضعیت کنونی اینترنت و محدودیت های حاکم بر آن چگونه می توان انتظار داشت، کشور در حوزه های مختلف از جمله در اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای مجازی رشد و توسعه را تجربه کند؟

قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، روزهای اخیر (13آذر) دریک  برنامه تلویزیونی درباره اهمیت اینترنت پرسرعت در توسعه فناوری به نکته ظریفی اشاره کرد: «بدون اینترنت پرسرعت نمی‌توان به جهش فناوری دست پیدا کرد، چنان که نمی‌شود تهران را با چراغ نفتی روشن نگه داشت.» با این وصف و با وجود این نگاه در میان سران قوا اما آن چه اتفاق افتاده است، وضعیتی متفاوت از این حرف یا شعار است.

اگر طبق باور آقای قالیباف، کشور درصدد توسعه فناوری در کشور باشد، همان گونه که در برنامه هفتم توسعه برای بخش های علمی و فناورانه هدف‎گذاری کرده است، چگونه می توان به اهداف رسید در حالی که در مسیر «اینترنت» به عنوان یکی از بدیهی ترین نیازها همچنان دست انداز وجود دارد. ضمن این که جدا از نیازهای نخبگانی و فناورانه به اینترنت، نیاز عمومی و فراگیر آحاد مردم به اینترنت را نیز نمی توان نادیده گرفت.

برنامه هفتم توسعه که این روزها در شورای نگهبان مراحل بررسی نهایی را می گذراند، در حوزه های علمی و فناوری هدف‎گذاری های بلندی را مطالبه کرده است که مرور برخی از آن ها خالی از لطف نیست:

-رتبه شاخص نوآوری از رتبه 53 جهان باید به رتبه 42 برسد.

-رتبه جهانی ایران از نظر کمیت تولید علم به استناد پایگاه‌های معتبر بین المللی از 16 جهان باید به 14 برسد.

-تعداد شرکت‌های دانش بنیان از رقم 9 هزار کنونی باید به 30 هزار شرکت برسد.
و چندین و چند عرصه و شاخص دیگر که بی شک هریک نیازمند حمایت های گسترده و فراهم آوری زیرساخت های لازم برای توسعه فعالیت ها و رشد فزاینده آن هاست.

با این توصیف، آیا می توان  اینترنت کشور را در سطحی محدود از پهنای باند متوقف کرد، در حالی که همسایگان کوچک ایران سال هاست در رتبه های نخست کیفیت اینترنت جهان هستند؟ آیا در این مسابقه منطقه ای و جهانی، ما هم می توانیم جلودار باشیم؟/ خراسان