گزارشی از جمعه بازار عجیب خودرو در مشهد

تقریبا شبیه بازار شام است؛ انبوه مردم وسط زمینی خاکی با کمترین امکانات لابه لای خودروهایی که بی هیچ نظمی کنار هم قرار گرفته اند، سرگردان از این سو به آن سو می روند؛ این جا جمعه بازار موقت خودرو در مشهد است. برای بازدید میدانی از این بازار به سمت بولوار مجیدیه می روم. تجمع انبوهی از خودروها از دور خودنمایی می کند.

خودروها با هدایت ماموران راهنمایی و رانندگی به سمت صف اصلی برای ورود به بازار هدایت می شوند. این درحالی است که روبه روی بازار در بزرگراه جدید چناران بین دولاین تعداد زیادی از خودروها مستقر شده اند (برای پارک یا فروش خودرو) که این کار غیرقانونی است. ترافیک زیادی ایجاد شده است. از داخل خودرو پیاده می شوم و به سمت در ورودی بازار موقت مجیدیه راه می افتم. در طول راه به این فکر می کنم که با توجه به همجواری این مسیر با جاده اصلی، امکان عبور و مرور برای عابر پیاده به راحتی میسر نیست.

از در اصلی وارد می شوم و اولین چیزی که توجهم را جلب می کند، خرده سنگ ها و زمین خاکی آن جاست؛ موضوعی که نه فقط رفت و آمد مردم را سخت کرده است بلکه برخی از مالکان خودروها ادعا می کنند که این خرده سنگ ها باعث صدمه به لاستیک خودروهایشان می شود و به دلیل گردوخاک این فضا باید هزینه کارواش بدهند؛ آن هم برای خودروهایی که به منظور فروش بهتر قبلا در کارواش شسته شده اند. خودروها بدون نظم خاص و بدون هیچ تفکیکی از نظر نوع خودرو کنار هم قرار گرفته اند، طوری که حتی گاهی رفت و آمد از لابه لای خودروها سخت و دشوار به نظر می رسد. از همه این ها گذشته در یک نگاه متوجه کمبود امکانات این فضا خواهید شد؛ نه خبر از غرفه ای برای تهیه اقلام خوراکی است، نه سایبان و نه یک صندلی برای نشستن. فقط سیل عظیم مردم بین خودروها در هم می لولند. انگار بازار شام است، تقریبا هیچ چیز سر جای خودش نیست. سر صحبت را با برخی از مردمی که برای خرید و فروش خودرو به این بازار آمده اند، باز می کنم و نظر آن ها را درباره این مکان جویا می شوم.

زمین خاکی بازار در کنار کمبود فضا

بیشترین گلایه مردم از کمبود فضا و آسفالت نبودن زمین این بازار است. مرد جوانی به همراه همسرش جلوی در بازار ایستاده است. سرصحبت را با او باز می کنم. او درباره جمعه بازار خودرو می گوید: یکی دوماه است که این مکان راه اندازی شده است. هم زمین آن خاکی است و هم فضای کوچکی دارد. الان که ساعت ده و نیم است، ظرفیت خودروها تکمیل است و جایی ندارد. سپس اشاره می کند به خودروهایی که در صف ورود هستند، و می گوید: الان این خودروها الکی می آیند چون باز باید دور بزنند و بروند. هفته پیش هم همین اتفاق افتاد؛ مردم پول ورودی داده بودند، اما نمی دانستند از چه کسی این پول را پس بگیرند. این جا تمامش مشکل است. به سمت مرد میان سالی می روم. وقتی نظرش را در این باره می پرسم با خنده می گوید: این جا همه اش خاک است. ماشین را می شوییم باز باید آن را در خاک ها بگذاریم و دوباره پول کارواش بدهیم. تازه کمبود فضا دارد، طوری که زود ظرفیت آن پر می شود.

کارشناسی غیرحرفه ای

مرد جوانی درحال چانه زنی برای خرید خودرو با قیمتی کمتر از یکی از صاحبان خودروهاست. وقتی از او درباره وضعیت جمعه بازار موقت خودرو سوال می کنم، می گوید: این جا هر کس هر طور دلش بخواهد، قیمت می دهد. هر قیمتی که خودمان بدهیم، کارشناس قیمت می زند. او ادامه می دهد: شما یک نوبت پیش کارشناس برو، قیمت خودرو را مثلا 240 میلیون تومان اعلام می کند. دوباره یک ساعت بعد بروید، همان خودرو را 250 میلیون تومان قیمت گذاری می کند. اصلا مشخص نیست کارشناس هایش چگونه روی خودرو قیمت می گذارند. در همین حین جوانی به میان صحبت هایمان می آید و می گوید: جالب این جاست موقع خروج برگه را هم از شما می گیرند که نتوانید شکایت کنید. از او سوال می کنم تکلیف کسی که خودرو را پیش کارشناس نبرده است چه  می شود؟ می گوید: باید برگه ورودی را موقع خروج تحویل بدهید؛ انگار نه خانی رفته و نه خانی آمده است که بعدا مدعی نشوید. جوان دیگری که کنار خودروی 206 خود ایستاده، در این باره می گوید: کارشناس برای رنگ، بدون نور خاصی خودرو را ظرف نهایت 5 دقیقه سریع نگاه و نظر کارشناسی را اعلام می کند درحالی که بیرون حداقل 20 دقیقه برای کارشناسی وقت می گذارند. نظرشان را حدودی اعلام می کنند.

چیدمان نامنظم خودروها در کنار هم 

چیدمان نامنظم خودروها یکی دیگر از مواردی بود که افراد زیادی از آن اظهار گلایه می کنند. یکی از مراجعان در این باره می گوید: مردم سردرگم هستند و اصلا چیدمان مشخصی ندارد. فقط پول ورودی را می گیرند و می گویند که داخل بیایید، اصلا توجه نمی کنند شما قرار است کجا خودرو را بگذارید. مثل صف نانوایی است، اگر ساعت هشت صبح بیایید جا هست. اگر ساعت دوازده هم بیایید، شما را داخل راه می دهند اما چون جا نیست یا باید بیرون بروید یا باید خودرویتان را سرِ راه مردم بگذارید. مرد میان سالی که همراه نوه خردسالش به این بازار آمده، در این باره می گوید: این جا اصلا صف های مرتبی ندارد. الان همه مدل های خودرو از پراید و زانتیا و... کنار هم قرار گرفته است. جمعه بازار قدیم صف ها مشخص بود. الان برای خرید باید تمام صف ها را راه بروید.

دریافت هزینه های زیاد ورودی با وجود کمبود امکانات

اینجا امکانات آن طور که باید در نظر گرفته نشده است. چند زن جوان روی بلوکه های سیمانی نشسته اند. وقتی با آن ها هم صحبت می شوم، ادعا می کنند که در نمازخانه هم بسته است و نمی توانند برای نشستن به آن جا بروند. مرد جوانی در گلایه خود درباره کمبود امکانات در این بازار می گوید: باید 50 هزار تومان پول بدهید تا وارد بیابان شوید. اصلا غرفه ای برای خرید ندارد. سپس اشاره به چند وانت دست فروش می کند و می گوید: این به حساب بوفه بازار محسوب می شود. یکی دیگر از شهروندان در این باره می گوید : قیمت ورودی اصلا نمی ارزد، آخر هیچ چیزی ندارد. 53 هزار تومان چه خبر است؟ قیمت ورودی اوایل 43 هزار تومان بود، اما ظرف یک هفته قیمت حدود 10 هزارتومان افزایش پیدا کرد در حالی که امکانات ندارد. اینجا باید خط کشی و نظارت شود و هر خودرو جای مشخصی داشته باشد. سوپر مارکت و بوفه ای هم نیست و فرد باید فقط داخل خودرواش بنشیند. یکی دیگر از شهروندان که به این بازار مراجعه کرده است، می گوید: بیش از 50 هزار تومان دارند پول می گیرند اما یک سایبان ندارد. فقط پول می گیرند که کار مردم را راه بیندازند وگرنه امکاناتش صفر است، طوری که آب از بیرون خریدم.

توقف خودرو ها در بولوار روبه روی بازار 

روبه روی بازار موقت مجیدیه در بزرگراه جدید چناران بین دو لاین تعداد زیادی از خودروها مستقر شده اند؛ کاری که غیرقانونی است. یکی از شهروندان در این باره می گوید: درست است که این کار غیرقانونی است چون باعث تصادف می شود، اما وقتی کمبود فضا وجود دارد، ناچار آن جا می روند. یکی دیگر از شهروندان در این باره نیز می گوید: همین مکان چندماه پیش نمایشگاه بود و مردم آن جا برای فروش می رفتند؛ 53 هزار تومان هم نمی دادند و خیلی راحت تر بودند. این جا چون فضای کمی دارد، مردم برای خرید و فروش به آن سمت می روند.

بهره برداری از بازار اصلی خودرو یک سال به طول می انجامد

حسن کلیدری، مدیر عامل سازمان سامان دهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی شهرداری مشهد در پاسخ به انتقادات شهروندان به کمبود فضا و آسفالت نبودن زمین جمعه بازار موقت خودرو بیان می کند: این زمین 6 هکتاری بود که آن را موقتا محصور کردیم. این زمین کاربری فضای سبز را دارد و اجازه تغییر کاربری آن را نداریم. مردم حق دارند، اما اگر آسفالت کنیم مصداق تغییر کاربری است. پارکینگی چند هکتاری هم کنار این زمین ایجاد کردیم که در حال شن ریزی آن هستیم و نمی توانیم آن را آسفالت کنیم. وی خاطر نشان کرد: بالای این بازار نوشته ایم «بازار موقت»؛ یعنی تا زمان بهره برداری بازار اصلی که یک سال طول می کشد، از این فضا در حد بضاعت که کار مردم راه بیفتد، استفاده می شود. زمین اصلی بازار خودرو در اراضی قند شیرین جنب شهرک طرق، حاشیه بولوار شهید ساعی است که مطالعات آن در حال انجام است.

کلیدری در پاسخ به گلایه های شهروندان از هزینه های ورودی بازار موقت خودرو می گوید: آنچه در بازار خودرو به عنوان هزینه دریافت می شود بر اساس مصوبه شورای شهر است و یک ریال کمتر یا بیشتر دریافت نمی شود. وی در اشاره خبرنگار خراسان به افزایش مجدد قیمت ورودی ها می افزاید: تعرفه این جا وقتی صرفا به عنوان پارکینگ استفاده می شود با وقتی خدمات جانبی ارائه می شود، فرق می کند؛ البته منظورم خدمات فنی است. برای اتاق رنگ کلی هزینه شده است. آن فضای قبلی بدون کارشناسی بوده، اما با راه اندازی سالن کارشناسی و ارائه خدمات کارشناسی قیمت افزایش یافته است. در واقع، دلیل تغییر مبلغ، تغییر خدمات است. وی ادامه می دهد: دو تا سه غرفه برای فروشگاه آورده ایم که درحال تجهیز است و باید فرایند اداری آن طی شود.

افزودن احتمالی یک هکتار دیگر به بازار موقت خودرو تا یک ماه دیگر

کلیدری در اشاره خبرنگار خراسان به استقرار غیرقانونی خودروها در لاین وسط می گوید: پلیس راهور مکلف به جریمه آن هاست. چون ورودی ما با ورودی بازار یکی است، کمی ترافیک داریم.الان می گوییم مردم اذیت نشوند اما به محض این که مسائل فنی این ورودی را درست کنیم، اجازه ورود نخواهیم داد و مکلف هستند خودرو را به پارکینگ ببرند. وی ادامه می دهد: ما دو ورودی داریم یکی برای کارشناسی و یکی برای پارکینگ. کسانی که از گیت کارشناسی وارد شوند امکان ندارد که خدمات دریافت نکنند. اگر فضا پر شود در را می بندند چون شش هکتار بیشتر فضا نداریم، اما در فکر هستیم  تا یکی دو هفته  آینده در صورت تملک، فضایی یک هکتاری را به این فضا اضافه کنیم. کلیدری در پاسخ به این سوال که چرا برگه های ورودی هنگام خروج از افراد اخذ می شود، می گوید: شهروندان می توانند از آن عکس بگیرند این ها صرفا برای مستند سازی پولی است که وارد شده است. وی خاطر نشان می کند: ظرف 45 روز این زمین خالی را به بازار تبدیل کردیم که مشکل مرتفع شود، اما این شأن مردم ما نیست. بازار آینده را طوری خواهیم ساخت که در شأن مردم باشد؛ قول می دهیم فضایی خوب برای مردم باشد.