آرمان امروز: بررسی آمارهای منتشر شده نشان میدهد که بانکهایی که به بهانههای مختلف از اعطای وام به مردم طفره میروند، در وام دادن به اشخاص مرتبط بسیار دست و دلباز هستند.
با وجود اینکه بانک مرکزی حداکثر سه هفته پس از اتمام هر فصل فرصت دارد که آمار تسهیلات اشخاص مرتبط بانکها را منتشر کند، اما تنها ارقام مربوط به ۱۴ بانک و موسسه اعتباری اعلام شده است
بررسی آمارهای منتشر شده نشان میدهد که بانکهایی که به بهانههای مختلف از اعطای وام به مردم طفره میروند، در وام دادن به اشخاص مرتبط بسیار دستودلباز هستند؛ طوری که ۱۱ بانک ایرانی در پایان تابستان سال جاری بیش از ۸۵ هزار و ۲۳۵ میلیارد تومان وام به اشخاص مرتبط وام دادهاند و این مبلغ به جیب خودیها رفته است.
مطابق تعریفی که در آئیننامه تسهیلات و اشخاص مرتبط مصوب سال ۱۳۸۹ مشخص شده، اشخاص مرتبط، افراد حقیقی و حقوقی هستند که بهواسطه مالکیت، مدیریت یا نظارت بتوانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تصمیمگیریهای بانک یا موسسه اعتباری اعمال کنترل کنند یا نفوذ قابل ملاحظهای داشته باشند؛ طوری که بانک را تبدیل به منبع تامین مالی ترجیحی خود کنند.
همچنین مدیران بانکها، حسابرس مستقل و بازرس قانونی، سهامداران حقیقی بالای یک درصد و بستگان درجه اول تا سوم آنها نیز اشخاص مرتبط به بانک محسوب میشوند. به علاوه اشخاص حقوقی مربوط به بانک نیز در میان اشخاص مرتبط قرار میگیرند.
همچنین بر اساس گزارش بانک مرکزی، در سال ۱۴۰۱، بیشرین میزان تسهیلات بانکی در ایران توسط بخشهای صنعت و معدن، مسکن و کشاورزی دریافت شده است. بخش صنعت و معدن حدود ۳۰ درصد از کل تسهیلات بانکی را دریافت کرده است. این تسهیلات عمدتاً برای تأمین مالی طرحهای سرمایهگذاری و تولید در این بخش استفاده شده است.
بخش مسکن حدود ۲۵ درصد از کل تسهیلات بانکی را دریافت کرده است. این تسهیلات عمدتاً برای تأمین مالی خرید مسکن و ساخت مسکن در این بخش استفاده شده است. بخش کشاورزی حدود ۱۵ درصد از کل تسهیلات بانکی را دریافت کرده است. این تسهیلات عمدتاً برای تأمین مالی طرحهای سرمایهگذاری و تولید در این بخش استفاده شده است.
سایر بخشهای اقتصادی نیز مابقی تسهیلات بانکی را دریافت کردهاند. از نظر نوع تسهیلات، بیشترین میزان تسهیلات بانکی در ایران در قالب تسهیلات قرضالحسنه بوده است. این تسهیلات عمدتاً برای تأمین مالی امور ضروری و ضروری افراد مانند ازدواج، تحصیل و درمان استفاده شده است. تسهیلات سرمایهگذاری نیز بخش دیگری از تسهیلات بانکی را تشکیل میدهند. این تسهیلات عمدتاً برای تأمین مالی طرحهای سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصادی استفاده میشوند.
تسهیلات تجاری نیز بخش دیگری از تسهیلات بانکی را تشکیل میدهند. این تسهیلات عمدتاً برای تأمین مالی فعالیتهای تجاری و بازرگانی استفاده میشوند. در سالهای اخیر، دولت ایران تلاش کرده است تا از تسهیلات بانکی برای حمایت از تولید و اشتغال استفاده کند. این امر منجر به افزایش میزان تسهیلات بانکی در بخشهای صنعت و معدن و کشاورزی شده است.