باید از تجارب به دست آمده در ساخت آزادراه شیراز- اصفهان بهره گرفت و قطعات 7 و 8 این آزادراه را در زمان کوتاهتر به بهرهبرداری رساند؛ چرا که آزادراهها برای دولت و مردم مزایای زیادی دارند و تکمیل به موقع آنها با تامین مالی به موقع، میتواند مزایای اقتصادی و اجتماعی زیادی برای کشور داشته باشد.
آزادراه شیراز به استان اصفهان به طول ۲۱۲ کیلومتر و بهعنوان طولانیترین آزادراه ایران روز ۲۰ مهر ۱۴۰۲ همزمان با سفر رئیس جمهوری به استان فارس به بهرهبرداری رسید. با افتتاح این آزادراه، ۹ درصد به طرحهای آزادراهی کشور افزوده شد؛ البته ۷ هزار کیلومتر برای پروژههای آزادراهی هدفگذاری شده که از این میزان ۳ هزار و ۵ کیلومتر در مرحله بهرهبرداری است و ۴ هزار کیلومتر دیگر آن در حال ساخت است.
آزادراه شیراز-اصفهان، طولانیترین آزادراه کشور است که به صورت ممتد و به طول ۲۱۲ کیلومتر زیر بار ترافیکی رفت. این آزادراه طول مسیر را نسبت به جاده فعلی ۱۳۴ کیلومتر کوتاهتر و زمان سفر را حداقل دو ساعت کاهش میدهد و پیشبینی میشود بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر در سال کاهش مصرف سوخت به همراه داشته باشد.
خصوصیت آزادراه شیراز- اصفهان این است که صرفهجویی بزرگی در مصرف سوخت ایجاد میکند. آزادراهها بیش از ۱۵ مزیت اجتماعی و اقتصادی دارند، ولی اگر تنها به بخش صرفهجویی مصرف سوخت در این پروژه دقت کنید، ارزش داشت برای تامین منابع آن بیشتر تلاش شود تا بیش از یک دهه زمان نبرد.
یکی از گلایهها هم همین این است که اجرای آزادراه شیراز- اصفهان را بیش از حد طولانی شده بود و بهتر است از هر منبعی وجوه مورد نیاز این پروژه تامین میشد تا سریعتر این آزادراه به شبکه آزادراهی وصل شود.
هم اکنون از لحاظ تامین وضعیت مالی برای آزادراههای دیگر همین وضعیت را داریم؛ باید از تجارب به دست آمده بهره گرفت و قطعات ۷ و ۸ را در زمان کوتاهتر به بهرهبرداری رساند؛ چرا که آزادراهها برای دولت و مردم مزایای زیادی دارند؛ البته نخستین کشوری هم که در خاورمیانه آزادراه ساخت ایران بود و از سال ۱۳۴۰ با ساخت آزادراه تهران - کرج آغاز شد، با این حال هم اکنون بسیاری کشورهای دیگر از ما پیشی گرفتند. بعد از ۶۰ سال از احداث نخستین آزادراه در کشور ما حدود ۳ هزار کیلومتر آزادراه داریم به این معنا که کمتر از ۵۰ کیلومتر آزادراه در سال ساختهایم که قابل دفاع نیست.
اصلاح برخی از قوانین میتواند توسعه زیرساختها را در پی داشته باشد، برای احداث آزادراه در کشور قوانینی وجود دارد که میتواند از مشارکت بخش خصوصی استفاده کرد ؛ اما قوانین دست و پاگیر باعث شده تا سرمایهگذاری کمتر به این بخش معطوف باشد و بیشتر به سمت بازار غیررسمی هدایت شود.
یکی از قوانین دست و پاگیر این است که سود آزادراهها بر اساس سود سپرده بانکی برای سرمایهگذاران محاسبه میشود، این در حالی است که سود سپرده بانکی معاف از مالیات است؛ ولی اگر در پروژههای زیرساختی سرمایهگذاری شود باید ۲۵ درصد مالیات پرداخت شود؛ اصلاح این قوانین سرمایهها را به سمت ساخت آزادراه میبرد./ خدایار خاشع