قیمت دلار در حالی آخرین ساعات معاملاتی نیمه نخست سال را سپری می‌کند که در کف کانال 49 هزار تومانی قرار گرفته و امید افزایشی‌های بازار را برای کسب سود از بین برده است. دلار در نیمه نخست سال، بازدهی منفی ثبت کرده و تحت تاثیر سیاست‌های کنترلی بازارساز، روندی کاهشی و کم‌نوسان داشته است.
به گزارش ایران جیب از تجارت‌نیوز، قیمت دلار در آخرین معاملات نقدی روز گذشته در مرز 49 هزار و 350 تومان نوسان داشت. اگرچه برخی معاملات دلار با حدود 200 تومان اختلاف قیمت، بالاتر از این رقم نیز انجام شده بود اما اکثریت با معاملاتی بود که در همین مرز قیمتی انجام می‌شد.
قیمت دلار در معاملات پشت خطی از این هم کمتر بود و کاهشی‌های بازار را به سقوط قیمت دلار به کانال پایین‌تر امیدوار می‌کرد. قیمت دلار در معاملات پشت خطی حتی به مرز 49 هزار و 150 تومان نیز رسید و این فرضیه را در میان برخی از معامله‌گران ایجاد کرد که معاملات دلار بعد از تعطیلات در کانال 48 هزار تومانی باز شود.
با این حال اما برخی ناظران اقتصادی معتقدند فعلا بازارساز با موج‌سواری روی خبرهای سیاسی، قیمت دلار را سرکوب کرده و در نیمه دوم سال همزمان با بروز کسری بودجه و عقب‌ماندگی از اهداف اقتصادی، قیمت دلار نیز همپای انتظارات تورمی افزایشی خواهد شد.
در حال حاضر، جدال بر سر دو فرضیه کاهش ادامه‌دار و افزایش قیمت دلار میان ناظران اقتصادی بالاست و به دلیل ابهام در سیاست‌های دولت و نبود برنامه روشن و مشخص درباره رویکردهای پیش رو در اقتصاد ایران، آینده قیمت دلار به معما تبدیل شده است.
تلاش برای عقب‌راندن دلار در کریدور 40 هزار تومانی
برزو حق‌شناس کارشناس اقتصادی درباره پیش‌بینی قیمت دلار در هفته نخست مهر به تجارت‌نیوز گفت: «احتمال ورود این اسکناس به نیمه بالای کانال ۴۹ هزار تومانی و شاید خیز به کریدور بالاتر وجود دارد. هر چه به انتهای تابستان نزدیک می‌شویم نیز، کنترل قیمت دلار برای بازارساز سخت‌تر خواهد شد.»
وی با تاکید بر اینکه هر چه ارزش ذاتی دلار بالاتر می‌رود، توانایی بازارساز برای کنترل قیمت این اسکناس کمتر خواهد شد، خاطرنشان کرد: «فعلا بازارساز با خبردرمانی توانسته قیمت دلار را کنترل کند. به نظر می‌رسد اگر توانایی بیشتری نیز داشت، سعی می‌کرد که دلار را به سمت میانه کریدور ۴۰ هزار تومانی یعنی قیمت ۴۵ هزار تومان بنشاند.»
سرنوشت قیمت دلار در ۶ ماهه دوم سال
این کارشناس اقتصادی ضمن تاکید بر ارزش ذاتی ۵۷ هزار تومانی قیمت دلار بر اساس داده‌های ابتدای شهریور اظهار کرد: «برای هفته آینده و با ورود به مهر، نزدیک شدن به سقف کانال ۴۹ هزارتومان محتمل است. اما برای نیمه دوم سال به احتمال بسیار زیاد دلار مجددا به سمت سقف قبلی حرکت خواهد کرد.»
وی در ادامه افزود: «این پیش‌بینی فقط یک حالت نقض دارد؛ اینکه در حوزه سیاسی اتفاق خاص و قابل توجهی در حوزه برجام رخ دهد. در این صورت علی‌رغم اینکه متغیرهای کلان اقتصادی کشور در جهت افزایش ارزش ذاتی دلار هستند، اما دست بازارساز برای کنترل قیمت دلار باز خواهد شد و شاید ارقام ۴۵ تا ۴۶ هزار تومان را در دلار ببینیم.»
حق‌شناس به بررسی عدم احتمال وقوع توافق برجام نیز اشاره کرد و افزود: «در نیمه دوم سال اگر اتفاق خاصی در حوزه توافق برجام رخ ندهد، با توجه به پارامترهای کلان اقتصادی و سایر مولفه‌ها بار دیگر دلار به سمت بالای کریدور ۵۰ هزار تومان و قیمت‌های ۵۹ تا ۶۰ هزار تومان حرکت خواهد کرد.»
محدوده نوسان قیمت دلار چقدر است؟
مجتبی دیبا دیگر کارشناس اقتصادی هم با اشاره به رفتار دلار در ماه‌های گذشته به تجارت‌نیوز گفت: «محدوده نوسان قیمت دلار کف ۴۸ هزار تومانی و سقف ۵۲ هزار تومانی است که کماکان برای این اسکناس اعتبار دارد.»
او معتقد است واکنش دلار نسبت به اخبار و رویدادهای سیاسی خنثی است. دیبا تاکید کرد: «زمانی که بازار ارز در روند خنثی و با نوسانات محدود در حرکت است اخباری که به بازار مخابره می‌شود، توافق را در سایه و در فضایی مبهم نشان می‌دهند. برعکس و در زمان‌های افزایش قیمت دلار تلاش سیاست‌گذار مخابره اخبار سیاسی مثبت به بازار ارز است.»
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: «تزریق اخبار مثبت فروشنده‌های بیشتری را روانه بازار ارز می‌کند و این موضوع با تجمیع اخبار و چارت به وضوح خود را نشان می‌دهد.»
دلار صعودی می‌شود؟
وی روند آهسته و پیوسته را برای قیمت دلار پیش‌بینی کرد و گفت: «یکی از دلایلی که کارشناسان روند قیمت دلار در بلندمدت را صعودی پیش‌بینی می‌کنند رشد خروج سرمایه از کشور است. هر چند این خروج سرمایه به خاطر رکود بازارهای مولد و بازارهای سرمایه، مسکن و سهام مقداری افت کرده اما نسبت به افزایش قیمت دلار آلارم می‌دهد.»
دیبا به متغیر فروش نفت به‌عنوان یکی از محسنات رفتار دلار در سال جاری اشاره کرد و گفت: «از فروش نفت می‌توان به‌عنوان یک تبادل غیررسمی یاد کرد. هر چند که ورودی‌ها و منابع پولی آن همچنان هویدا نیست، اما دولت فعلا توانسته به این واسطه، دلار در در منطقه مشخصی مهار کند.»
وی افزود: «با توجه به پارامترها و تحلیل‌های مختلف در ۶ ماهه دوم سال، می‌توانیم شاهد حرکت‌های بزرگی برای اسکناس دلار باشیم.»
ارزش ذاتی دلار چقدر است؟
عبداله مشکانی دیگر کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه قیمت دلار حوالی محدوده فعلی با ۱۰ درصد نوسان می‌تواند معامله شود به تجارت‌نیوز گفت: «اینکه قیمت این اسکناس روند جدیدی آغاز کند و سقف قبلی را بشکند و به سمت اعدادی که تا کنون تجربه نکرده برود، بعید است.»
اما ارزش ذاتی دلار چقدر است؟ وی در پاسخ به این سوال گفت: «با توجه به رشد نقدینگی، ارزش ذاتی دلار در محدوده پله هفتم است. ولی معمولا یک تا دو سال طول می‌کشد که نقدینگی اثر خود را بر قیمت دلار بگذارد. به همین دلیل با پیک قیمتی که گذراندیم زود است که شاهد پیک دوم و رشد شارپی قیمت دلار باشیم.»
این کارشناس اقتصادی افزود: «در اقتصاد ایران کوتاهترین فاصله میان دو پیک قیمتی و حرکت به سمت سقف‌های جدید، حدودا دو ساله است. اما اکنون از آخرین سقفی که دلار زده حدود هفت ماه گذشته و استنباط شخصی من این است که فعلا دلار پتانسیل کافی برای کانال‌های بالاتر از سقف قبلی را ندارد.»
وی در پاسخ به اینکه آیا ثبات فعلی قیمت دلار متاثر از تلاش سیاست‌گذار است، گفت: «به نظر می‌رسد این تقاضای بازار است که قیمت را در محدوده فعلی نگه داشته است. ما در بازار ارز از سمت عرضه‌کننده انحصار داریم. این عرضه‌کننده هم یا بانک مرکزی است یا شرکت‌های بزرگ وارد‌کننده که عمدتا دولتی هستند.»
مشکانی در ادامه توضیح داد: «زمانی که دولت نفت می‌فروشد ما یک انحصار یکجانبه داریم و زمانی که دولت نفت کمتری می‌فروشد، شرکت‌ها فعال‌تر هستند و در بازار انحصار چندجانبه داریم. باید در نظر داشت که این شرکت‌ها به اختیار دولت کار می‌کنند. بنابراین یک سوی بازار انحصار داریم و طرف دیگر هم مردم و واردکنندگان کالا هستند.»
وی با تاکید بر اینکه ما در سمت عرضه‌کننده انحصار چندجانبه داریم و برآیند این نیروها قیمت را تعیین می‌کند خاطرنشان کرد: «بنابراین بازار ارز ایران تک عاملی نیست. اما با توجه به وضعیت فعلی و فروش نفت و دسترسی به برخی منابع بلوکه شده، به نظر نمی‌رسد که دولت در تنگنای ارزی قرار داشته باشد که باعث افزایش قیمت دلار شود.»