رویترز به نقل از هشت منبع ایرانی و سایر منابع آشنا به موضوع دیروز یکشنبه نوشت که هر زمان که 6 میلیارد دلار از وجوه ایران در اوایل هفته آینده به بانک‌های قطر انتقال پیدا کند، فرایند تبادل زندانیان میان دو کشور ایران و آمریکا آغاز خواهد شد.
در این فرآیند به دقت طراحی شده پنج شهروند دوتابعیتی آمریکایی بازداشت‌شده از ایران خارج می‌شوند و تعداد مشابهی از زندانیان ایرانی در ایالات متحده به کشورشان پرواز خواهند کرد.
به عنوان اولین گام، ایران در تاریخ دهم اوت چهار شهروند آمریکایی را از زندان اوین تهران به حبس خانگی انتقال داد و این افراد در آنجا به نفر پنجمی که قبلاً در حصر خانگی بود پیوستند. در اواخر همان روز، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، این اقدام را اولین گام از روندی خواند که منجر به بازگشت آن‌ها به آمریکا می‌شود.
ساز و کار مالی و دیپلماسی قطر
رویترز به نقل از یک منبع آگاه نوشت که دوحه دست‌کم هشت دور از مذاکرات با حضور مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی را میزبانی کرده است. مذاکرات به این شکل بوده است که مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی در هتل‌های جداگانه حضور داشتند و گفتگوها به صورت دیپلماسی رفت و برگشتی بوده است. جلسات اول عمدتاً بر موضوع هسته‌ای و جلسات بعدی بر آزادی زندانیان متمرکز بود.
به گفته سه منبع، دوحه یک ساز و کار مالی را به اجرا خواهد گذاشت که براساس آن هزینه‌های بانکی را پرداخت می‌کند و بر نحوه خرجکرد آن پول توسط ایران نظارت می‌کند، تا مبادا این پول برای اقلام تحت تحریم‌های ایالات متحده خرج شود.
یک دیپلمات ارشد به رویترز گفت: «ایران ابتدا خواستار دسترسی مستقیم به این منابع مالی بود، اما در نهایت با دسترسی از طریق قطر موافقت کرد. ایران اقلام خوراکی و دارو خواهد خرید و قطر مستقیما پول آن را پرداخت خواهد کرد.»
زمانبندی دقیقی اعلام نشده است
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که ایالات متحده نمی‌تواند زمان دقیق آزادی زندانیان را اعلام کند. این وزارتخانه همچنین از بحث در مورد جزئیات آنچه که سخنگوی آن به عنوان «مذاکره در حال انجام و بسیار حساس» نامید خودداری کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا افزود: «واشنگتن با انتقال وجوه ایران از کره جنوبی به حساب‌هایی با دسترسی محدود زیر نظر مؤسسات مالی قطر موافقت کرد، اما هیچ پولی مستقیما به ایران نمی‌رود.»
وزارت امور خارجه ایران و نمایندگی آن در سازمان ملل به سوالات در مورد زمان دقیق انجام این تبادل پاسخی ندادند.