پس از چهار سال اختصاص ارز 4200 ومانی، حالا رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها از حذف این ارز برای دارو خبر داد. البته ارز یارانه‌ای برای دارو مقرر شده بود همزمان با آغاز طرح دارویار (تیرماه 1401) حذف شود اما به نظر این حذف به طور تدریجی اتفاق افتاده و اکنون سازمان هدفمندی یارانه‌ها، از جمع شدن بساط این ارز می‌گوید.
ارز 4200 فقط برای واردات اختصاصی دولت
رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها البته این توضیح را هم داده است که ارز یارانه‌ای فقط برای اقلامی است که دولت خودش مستقیما برای واردات آن اقدام می‌کند: «بعضی از کالاها را خود دولت وارد می‌کند. مثل بعضی از داروهای خاص یا بعضی از اقلام دیگر که نمی‌خواهد قیمت آن برای مردم خیلی گران شود، ولی دامنه‌‌اش الان بسیار بسیار محدود شده است.»
1.5 میلیارد دلار یارانه دارو برای 1402
پیش از این حیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو، اعلام کرده بود که ارز ترجیحی دارو امسال به مرور حذف خواهد شد. او مرداد ماه گفته بود: «کل سهمیه ارزی دارو و تجهیزات پزشکی 4میلیارد دلار است که در سال جاری 1.5 میلیارد دلار ارز ترجیحی به تجهیزات پزشکی و شیرخشک اختصاص می‌یابد و تا پایان امسال نیز به تدریج ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی حذف و به ارز نیمایی تبدیل خواهد شد.»
ارز ترجیحی چرا حذف شد؟
از فروردین 1397 که دولت وقت، قیمت ارز ترجیحی را چهارهزار و 200 تومان اعلام کرد، اگرچه در ظاهر، قیمت برخی کالاها برای مصرف‌کننده با افزایش‌های چشمگیر مواجه نشد اما به دلیل دریافت ارز 4200 تومانی، قاچاقچیان و سوءاستفاده‌کنندگان همیشگی بازار، درصدد قاچاق دارو به کشورهای همسایه برآمدند. چون داروی یارانه‌ای که قرار بود با قیمت کمتر به دست مصرف‌کننده برسد، با همان قیمت توسط سودجوها تهیه و قاچاق می‌شد؛ به گونه‌ای که در سال‌های اخیر، حجم قاچاق دارو چندبرابر صادرات قانونی آن برآورد می‌شد. رئیس سازمان وقت غذا و دارو در سال 99 این طور گفته بود: « به دلیل مزیت کیفی و قیمتی که در کشور داریم، همواره بخش اعظم تولیداتمان به صورت غیرقانونی به خارج از کشور قاچاق می‌شود که عدد آن بسیار بزرگ‌تر از صادرات قانونی دارو و تجهیزات پزشکی است!» به گفته وی، صادرات رسمی ایران در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی حدود 120 تا 150 میلیون دلار است. باتوجه به این ارقام، می‌‌توان دریافت که قاچاق معکوس دارو و تجهیزات پزشکی که به گفته شانه‌‌ساز چندبرابر صادرات رسمی آن است، تا چه حد در هدررفت منابع ارزی تأثیرگذار است.
کاهش 63 درصدی قاچاق دارو
در این باره، دو روز قبل نیز پیکان‌پور مدیرکل دارویی سازمان غذا و دارو از کاهش قاچاق دارو خبر داده است: «با اجرای طرح دارویار، قاچاق دارو ۶۳ درصد و کمبودهای دارویی به ۸۵ قلم کاهش یافته است و موجودی داروهای پرمصرف از جمله اعصاب و روان، بیهوشی، سرم و... نیز نسبت به سال گذشته وضعیت بهتری دارد.»
تفاوت قیمت ارز، مستقیم در حساب داروخانه ها
برای بررسی موضوع و این که پرداخت ارز یارانه‌ای دولت به دارو از چه طرق در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد، با دکتر عبدالحسین روح‌الامینی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، همکلام می شویم.
روح‌الامینی در توضیح موضوع می‌گوید: وقتی بیمار به داروخانه مراجعه می‌کند، بخشی از هزینه دارو از جیب وی، بخشی نیز از محل یارانه دارو و بخشی هم از محل مابه‌التفاوت ارز یارانه‌ای و ارز آزاد پرداخت می‌شود. پیش از این، دولت مابه‌التفاوت ارز را به سازمان های بیمه‌گر تحویل می‌داد تا آن‌ها با مبلغ پوشش بیمه‌ای آن را به بیمار پرداخت کنند که این پرداخت‌ها در برخی مواقع دچار تاخیر و تعویق و بعضا به بحران تبدیل می‌شد. اما حالا در اقدامی خوب که از ابتدا هم قرار بر همین بود که پیچ و خم بیمه حذف شود، مقرر شده است، این پول به طور مستقیم به حساب داروخانه‌ها واریز شود و بیمار با قیمت قبل باید بابت دارو پرداخت داشته باشد، چون داروخانه سهمش را مستقیم دریافت می‌کند. طبیعتا این موضوع، چالش نقدینگی داروخانه‌ها را حذف می‌کند و داروخانه‌ها زودتر به پولشان می رسند. روح الامینی می گوید: البته در بخش قیمت‌گذاری، به دلیل افزایش قیمت‌ها، تولید دارو نیز به همان نسبت با افزایش مواجه شده است اما دولت اجازه تعدیل قیمت را به کمیسیون قیمت‌گذاری وزارت بهداشت نداده است. دولت می‌خواهد دارو گران نشود، این خوب است اما دولت باید افزایش قیمت و تولید را از پرداخت اضافه به داروخانه یا تولیدکننده جبران کند./ خراسان