درست مثل این می‌ماند که شنیدن خبر سقوط یک هواپیمای توپولف روسی قدیمی دور از ذهن نباشد اما به ما بگویند ایرباس A380 فرانسوی دچار نقص فنی شد، آتش گرفت و سقوط کرد! اواسط هفته گذشته، انتشار خبر برخورد دو دستگاه اتوبوس سوئدی با برند اسکانیا که منجر به مجروح و کشته شدن بیش از 80 نفر از هموطنانمان شد همه ما را اندوهگین کرد و این سئوال را در اذهان عمومی به وجود آورد که مقصر بروز چنین حادثه‌ای چه کسی بوده است؟ برای یافتن پاسخ این سئوال باید بگوییم اگر تصادف را مثلثی فرض کنیم، انسان، جاده و خودرو می‌توانند سه ضلع این مثلث باشند. پس بدون مقدمه سه عامل مذکور را که ممکن است در این حادثه نقش داشته باشند بررسی می‌کنیم!
جاده
این رویداد تلخ دوشنبه ساعت تقریباً 11 شب در اتوبان تهران- قم رخ می‌دهد. اتوبانی که گفته می‌شود در شرایط موجود یکی از امن‌ترین و تقریباً استانداردترین اتوبان‌های کشور است. پس آیا استثنائاً این بار عامل جاده می‌تواند در بروز چنین حادثه‌ای آن هم در اواسط هفته که خبری از شلوغی و ترافیک نیست مقصر باشد؟!
انسان
چند راننده با سابقه در گفت‌وگو با نگارنده گفتند: معمولاً رانندگان اتوبوس در هنگام بازگشت به تهران از طریق اتوبان وقتی از قم دور می‌شوند برای اینکه بتوانند به سرویس بعدی برسند سرعت خود را به بالای 120 کیلومتر در ساعت نیز می‌رسانند در حالی که حداکثر سرعت مجاز برای آنها 110 کیلومتر در ساعت است. آنها احتمال می‌دهند راننده اتوبوسی که لاستیک‌اش ترکیده و از گاردریل عبور کرده احتمالاً در سرازیری از سرعت مجاز تجاوز کرده بود. تا اینجای کار، مواردی نظیر خستگی و خواب‌آلودگی، کم تجربگی راننده در مهار خودرو، عبور از سرعت مجاز و حتی اطلاع از فرسوده بودن یا بی‌کیفیت بودن لاستیک را می‌توان جزو خطای انسانی برشمرد که در صورت اثبات حتی یکی از آنها، شرکت تعاونی مسافربری مربوطه باید پاسخگو باشد.
خودرو
از آنجا که این دومین مورد در تصادفات اتوبوس اسکانیا است که ظرف چند وقت اخیر با آتش‌سوزی همراه می‌شود و در سومین تصادف هم که در گذشته رخ داده ستون‌های سقف، نتوانسته بودند وزن اتوبوس را هنگام واژگونی تحمل کنند باید گفت از وجود برخی اشکالات فنی در اتوبوس‌های شرکت عقاب‌افشان و حتی محصولات سایر شرکت‌ها هم نمی‌توان بی‌تفاوت گذشت.
در اینجا بد نیست برخی از اشکالات فنی احتمالی در اتوبوس‌ها را با هم مرور کنیم:
1- از آنجا که موتور این اتوبوس‌ها در عقب و باک بنزین آنها در وسط می‌باشد، بنابراین علت آتش‌سوزی در اتوبوس‌ها را باید در قسمت برقی جست‌وجو کرد. برای جلوگیری از این اتفاق، اتوبوس‌سازان معمولاً محصولاتشان را به سنسور قطع‌کننده برق در شرایط اضطراری مجهز می‌کنند و در اینجا باید دید آیا شرکت عقاب‌افشان محصولاتش را به این سیستم مجهز کرده است یا خیر؟
2- با توجه به اینکه سوخت خودروهای دیزلی، گازوئیل است و این نوع سوخت نیز به آسانی بنزین آتش نمی‌گیرد بنابراین نمی‌توان علت آتش‌سوزی را جز در قسمت برقی جست‌وجو کرد.
3- به گفته رانندگان، شرکت‌های سازنده هنگام ساخت اتاق اتوبوس‌ها، فضای خالی میان بدنه را با عایق‌های صدا نظیر یونولیت یا موکت پر می‌کنند که آتش‌زا بوده و همراه مواد به کار رفته در صندلی‌ها با کوچکترین جرقه‌ای شعله‌ور می‌شوند.
4- از آنجا که رانندگان اتوبوس‌ها در فصل گرما از کولر برای خنک کردن سالن استفاده می‌کنند بنابراین برخی معتقدند هنگام برخورد دو دستگاه اتوبوس، آتش گرفتن گاز کولر دو خودرو در شعله‌ور شدن سایر مواد آتش‌زا بی‌تاثیر نبوده است.
5- در حالی که خیلی‌ها فرسوده بودن لاستیک را دلیل ترکیدن آن عنوان می‌کنند ولی برخی دیگر می‌گویند این روزها خطر لاستیک‌های نو اما بی‌کیفیت وارداتی کمتر از لاستیک‌های فرسوده نیست زیرا چندی پیش گمرک ایران نیز اعلام کرده بود ما براساس مدارک واردکنندگان که تاییدیه استاندارد نیز در آن است نسبت به ترخیص کالا اقدام می‌کنیم و اگر لاستیک‌های وارداتی با کیفیت نیستند این وظیفه اداره استاندارد است که گواهی را صادر نکند نه اینکه گمرک وارد جزئیات شود!
6- در مورد مقاوم نبودن سقف اتوبوس‌های اسکانیا نیز گفته می‌شود موسسه استاندارد هنوز برای تعیین مقاومت سقف اتوبوس‌ها استانداردی تعریف نکرده در حالی که در اروپا از مدت‌ها پیش نسبت به این کار اقدام می‌شود. نظر به اینکه معمولاً در اتوبوس‌سازی‌های کشور، موتور، گیربکس و شاسی از خارج به طور کامل وارد می‌شود و عمدتاً نسبت به ساخت اتاق اتوبوس‌ها در داخل اقدام می‌گردد، بنابراین می‌توان با بالا بردن استانداردها در این رشته از بروز چنین حوادثی جلوگیری کرد.