همزمان با هجوم ملخ مراکشی به مزارع در دستکم هشت استان شمال و شمال شرقی افغانستان، رئیس سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) در افغانستان، در مصاحبه با نشریه تلگراف، بحران ملخ در افغانستان را «بمب ساعتی» توصیف کرد و گفت که برخی موانع سیاسی سبب خواهد شد بحران بزرگتری در کشاورزی و مواد غذایی در سال آینده در آن کشور رخ دهد.
ریچارد ترنچارد، رئیس فائو، گفت که در سال آینده، بحران از بین رفتن مزارع افغانستان بسیار شدیدتر از امسال خواهد بود، زیرا ملخها امسال در افغانستان «میلیاردها تخم در زیر خاک گذاشتهاند.»
پس از دو دهه، این اولین بار است که هجوم گسترده ملخ مراکشی به افغانستان خبرساز شده است. این ملخ، که در میان گونههای ملخ به «پسران بد» معروف است، میتواند ۱۵۰ نوع گیاه را ببلعد. این گونه ملخها امسال به شمال افغانستان هجوم بردهاند. به گزارش سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد، این ملخها میتوانند تا ۱.۲ میلیون تُن گندم را از بین ببرند.
ریچارد ترنچارد، رئیس فائو، گفت که هرچند هجوم ملخها امسال زیان زیادی در افغانستان به بار آورده است و عرضه مواد غذایی در برخی مناطق را محدود کرده است، اما در سال آینده، خطری جدیتر از آن پیشبینی میشود، زیرا این حشرات در سال جاری بیشتر سرگرم جفتگیری و تخمگذاری بودهاند.
ترنچارد اظهار داشت: «این تخمها میتواند بحران غذایی بزرگی در ماه مه ۲۰۲۴ ایجاد کند، زمانی که نسل جدید ملخهای مراکشی سر از تخمها برمیآورد.»
این مقام سازمان ملل ضمن اشاره به پیامدهای هجوم این حشره به افغانستان گفت که این هجوم ضربهای سنگین به کشوری خواهد زد که در حال حاضر یکسوم جمعیت آن پس از سه سال خشکسالی متوالی، بیثباتی مداوم، و کاهش کمکهای بشردوستانه با گرسنگی مزمن روبهرو هستند.
مسئول فائو بر این باور است که «موانع سیاسی» میتواند اثری جدی بر روند مهار ملخها و جلوگیری از بحران غذایی در سال ۲۰۲۴ داشته باشد. او گفت که سیاست فائو به سازمانهای غیردولتی اجازه نمیدهد کارزارهای سمپاشی شیمیایی راهاندازی کنند. در عوض، این کار را به کارکنان آموزشدیده دولتی واگذار میکنند و از آنجا که وزارت کشاورزی طالبان بودجه کافی در اختیار ندارد، این کار ناممکن است.
ریچارد ترنچارد افزود: «ما مجاز نیستیم به سازمانهای غیردولتی اجازه این کار را بدهیم. این کاری بسیار فنی است و خطر بسیار زیادی برای سلامت افراد دارد. کارکنان [وزارت کشاورزی افغانستان] در ۲۰ سال گذشته آموزش دیدهاند. آنها یکی از بهترین قابلیتهای مهار ملخ در جهان را دارند.»
به گفته این مقام سازمان ملل متحد، وزارت کشاورزی طالبان امسال از سم محدودی که ذخیره کرده بود برای مبارزه با ملخها در حدود ۵۰۰۰ هکتار از زمینهای مورد هجوم استفاده کرد. اما در ۳۰هزار هکتار دیگر، جوامع محلی از رویکرد سنتی «کمرشکنی» برای کنترل ملخهای جوان استفاده کردند، به این ترتیب که سنگرهایی حفر کردند، حشرات را جارو کردند، و آنها را دفن کردند.
ترنچارد گفت که بهرغم گفتوگوهای مداوم، «اهداکنندگان [کمک] با توجه به رویکرد آنها [طالبان] در قبال حقوق بشر- بهویژه در برخورد با زنان- از دادن مستقیم بودجه به دولت زیر کنترل طالبان خودداری میکنند.» اما او هشدار داد که اگر بودجه محدود اکنون تامین نشود، در آینده برای جمعیت بدتر خواهد بود و میلیونها دلار دیگر برای کمک غذایی در سال آینده هزینه خواهد داشت.
او گفت: «کمکهای بشردوستانه در حال حاضر بسیار خوب است. اما اگر هجوم گسترده [ملخ] داشته باشیم، دستاوردهای تاکنونی معکوس خواهد شد و میلیون ها نفر به ناامنی غذایی سوق داده خواهند شد.»
در همین حال، مسئول سازمان نجات کودکان نیز در حالی که از پذیرفتن درخواست کمککنندگان برای کمک مالی مستقیم به طالبان خودداری کرد، اما هشدار داد که برای کاهش بمب ساعتی ملخ که در زیر سبد نان افغانستان کمین کرده است، به راهحلهایی نیاز است. او گفت: «ما نمیتوانیم مردم افغانستان را بهدلیل مسائل سیاسی در سطوح بالای حکومتی به گرسنگی بکشانیم.»
سازمان ملل متحد برای تامین کمکهای مورد نیاز در افغانستان در حال حاضر با ۲.۲ میلیارد دلار کسر بودجه مواجه است. در آغاز امسال، برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد مجبور شد حدود ۸ میلیون نفر را از فهرست کمک غذایی حذف کند. این در حالی است که بیشترین میزان آسیبپذیری از این گرسنگی مزمن در افغانستان در میان کودکان و زنان است.
ارشد ملک، مدیر کشوری سازمان نجات کودکان، به تلگراف گفت: «نگرانی زیادی در مورد اینکه از کجا و چگونه برای مردم افغانستان غذا تهیه شود وجود دارد. اگرچه تعداد افرادی که با گرسنگی بحرانی مواجهاند اندکی کاهش یافته است، هنوز حدود ۱۵.۳ میلیون نفر به کمک فوری نیاز دارند.»
ملخهای مراکشی در چهل سال گذشته دو بار به افغانستان ضربه وارد کردهاند. در سال ۱۹۸۱، این ملخها حدود یکچهارم از کل محصول کشاورزی افغانستان را از بین بردند، در حالی که در سال ۲۰۰۳، زمانی که تلاش بزرگی برای مبارزه با ملخ آغاز شد، فقط هشت درصد از کل محصول آسیب دید. پس از آن، تا اوایل ۲۰۲۳، هیچ مورد مشابهی رخ نداد.