با وجود مقاومت دلالان و برجسته کردن برخی اخبار منفی از سوی رسانهها، بازار ارز و طلا در یک هفته گذشته تحت تأثیر اخبار امیدبخش و مثبت تغییر جهت داده به طوری که در آستانه ورود به کانال 49 هزارتومان و از دست دادن مقاومت 50 هزار تومانی قرار گرفته است.
در هفته اخیر، درکنار تحولات مثبتی که درحوزه دیپلماسی و رفع برخی اختلافات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی صورت گرفته است، سفر رئیس کل بانک مرکزی به واشنگتن برای دیدار و گفتوگو با مسئولان صندوق بینالمللی پول سیگنال قوی تخلیه حباب ارزی را به بازار ارز ایران مخابره کرده است. پیش از این نیز موضوع آزادسازی داراییهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی و عراق ازسوی رسانههای خارجی منتشر شد که مجموع این تحولات مثبت موجب کاهش قابل توجه انتظارات تورمی در بازار ارز و طلا شده است. براساس اظهارات فعالان بازار، طی هفته اخیر فروشندهها در بازار ارز افزایش قابل توجهی پیدا کردهاند و در سوی دیگر سکه خرید ارز نیز با هدف سرمایهگذاری متوقف شده است.
رصد بازار ارز غیررسمی از ابتدای هفته گذشته تا کنون نشان میدهد درحالی که در روز شنبه هفته گذشته دلار غیررسمی در کانال 52 هزارتومان قرارداشت، درآخرین روز کاری گذشته به کف کانال 50 هزارتومان رسید. بازار روز شنبه به واسطه اینکه بین دو روز تعطیل قرار گرفته بود، معاملات کمحجم و کمرمقی را پشت سر گذاشت. قیمت دلار در این روز نیمه تعطیل همچنان در بازه ۵۰ هزار و 200 تا 50 هزار و 700 تومان نوسان داشت. به گفته تحلیلگران هرچند دلار در کانال 50 هزارتومانی برای کاهش بیشتر از خود مقاومت نشان میدهد، اما به طور قطع با تداوم انتشار اخبار مثبت و عملیاتی شدن آنها این مقاومت نیز شکسته خواهد شد و برای یک بار دیگر دلار آزاد به زیر 50 هزارتومان خواهد رسید، موضوعی که دربسیاری از شاخصهای اقتصاد ایران نیز اثر مثبت خواهد داشت.
احتمال برقراری رابطه با صرافی اماراتی
علاوه بر اخباری که طی روزهای گذشته از پایتخت ایالات متحده امریکا مخابره شد، آخرین موضوعی که میتواند ورود دلار به کانال 49 هزار تومانی را تسریع کند، گمانهزنیها برای برقراری رابطه صرافی الانصاری امارات با ایران است.به عبارت دیگر، مهمترین نکته بازار طی روزهای گذشته زمزمههای برقراری رابطهای است که حدود پنج سال از قطع شدن آن میگذرد. در بازار گفته میشود صفحه رسمی صرافی الانصاری امارات از آغاز همکاری خودش با صرافیهای ایرانی جهت تسهیل انتقال ارز پس از ۵ سال توقف معامله خبر داده است.
بازار در طی معاملات روزهای گذشته به لحاظ فنی دو ویژگی داشته است. اولین ویژگی این بود که قیمتها در بازار نسبت به یک کف ثابت بالا میرود و سقف میزند که این سقفها هر روز کوتاهتر میشود. این سقفها حکایت از یک مثلث در چارت فنیها دارد. سقفهای کوتاه نشان میدهد، نرخ بیشتر ظرفیت کاهش و نه افزایش دارد.
ویژگی دوم بازار این است که وضعیت اجارهای دارد. در معاملات شنبه نرخ نقدی بازار بالای فردایی بود که به خودی خود نشان میدهد که حجم فروش فردایی در بازار بیشتر است. این موضوع نیز میتواند در نهایت به کاهش قیمت ارز در روزهای آینده منجر شود. بازار اجارهای زمانی رخ میدهد که معاملات فردایی سهم بیشتری از معاملات نقد داشته باشد. در این وضعیت اگر میل معاملات فردایی به سمت کاهش باشد یا کمتر از نرخ نقد معامله انجام شود، معامله گران انتظار کاهش قیمت در روزهای آینده را دارند.
در بازار طلا هم تکنیکالکاران طلای آبشده معتقدند، دو روز است قیمت مثقال طلای آبشده بالای کف معامله میشود و از آنجایی که بین میانگین متحرک قیمت میان مدت با کوتاهمدت فاصله افتاده است، به واسطه آن قیمت طلای آبشده میتواند افزایش پیدا کند و به سمت قیمت میانگین متحرک میان مدت حرکت کند تا فاصله بینشان کم شود. در بازار سکه هم گفته میشود، قیمت حمایت 29 میلیون و 600 هزارتومان را سر راه دارد و با از دست رفتن این مرز، حمایت بعدی کف 29 میلیون است که در صورت از دست رفتن این سطح، سکه با فشار فروش میتواند تا مرز 27 میلیون پایین بیاید.
امکان دسترسی سریع ایران به ۶.۷ میلیارد دلار از منابع ایران در صندوق بینالمللی پول
همانطور که اشاره شد یکی از سیگنالهای قوی به بازار ارز سخنان رئیس کل بانک مرکزی درباره دسترسی سریع به ۶.۷ میلیارد دلار از منابع موجود ایران در صندوق بینالمللی پول بود. براساس گفتههای محمدرضا فرزین در حاشیه دیدارهای خود با مقامات صندوق بینالمللی پول در واشنگتن، در حال حاضر ایران دارای ۴.۸ میلیارد SDR حق برداشت ویژه (معادل ۶.۷ میلیارد دلار) است که از این منابع به منظور کمک به وضعیت اقتصادی موجود میتواند با کمترین تشریفات اداری و به سرعت از این قابلیت استفاده کند. صندوق بینالمللی پول در مقاطع زمانی مختلف که اقتصاد جهانی با رکود مواجه میشود به منظور کمک به اعضای خود اقدام به خلق نقدینگی موسوم به (SDR Allocation) «حق برداشت ویژه» میکند تا کشورها با تکیه بر آن نقدینگی مورد نیاز خود را برای برون رفت از وضعیت رکود به دست آورند. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، درهمین راستا تا پیش از سال ۲۰۲۱ در حساب ایران ۱.۴ میلیارد SDR (حق برداشت ویژه) وجود داشت که در ماههای پایانی آن سال در قالب طرح صندوق برای مقابله با رکود اقتصادی ناشی از کرونا ۳.۴ میلیارد SDR به موجودی قبلی اضافه شد لذا در حال حاضر ایران دارای ۴.۸ میلیارد SDR (حق برداشت ویژه) (معادل ۶.۷میلیارد دلار) است.
رد درخواست دسترسی صندوق بینالمللی پول به دادههای اقتصادی ایران
رئیسکل بانک مرکزی کشورمان با کریستالینا جورجیوا رئیس صندوق بینالمللی پول درمحل این صندوق در واشنگتن دیدار و بر افزایش تعاملات با این نهاد مالی بینالمللی با رعایت منافع ملی بالاخص در شرایط تحریمهای غیرقانونی امریکا تأکید کرد.در این دیدار برخی از معاونین و مدیران ارشد صندوق بینالمللی پول از جمله جیهاد آزور، مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق حضور داشتند. کریستالینا جورجیوا در این نشست که بعد از چند دهه اولین نشست رسمی صندوق بینالمللی پول با ریاستکل بانک مرکزی ایران بود ضمن تبریک بابت انتصاب دکتر فرزین از ملاقات با ایشان ابراز خشنودی نموده و از تلاشهای ایران به عنوان ریاست کرسی جمهوری اسلامی ایران در صندوق شامل کشورهای پاکستان، مراکش، الجزایر، تونس، لیبی، غنا و افغانستان در حمایت از اعضا تشکر کرد.
وی همچنین تأکید کرد: این نشست شروع مجدد از سرگیری تعاملات بانک مرکزی ایران با صندوق بینالمللی پول میباشد و میتواند به ارائه تصویری مثبت از اقتصاد ایران بینجامد. فرزین رئیسکل بانک مرکزی ایران نیز در این دیدار ضمن اشاره به جلسات سازنده با جیهاد آزور مدیر بخش خاورمیانه صندوق، از تقویت ارتباطات با این نهاد پس از یک دوره توقف، ابراز خشنودی کرد و اظهار داشت: در خصوص موضوع مشاوره ماده ۴ صندوق و تهیه گزارشی از وضعیت اقتصادی و کارآمدی سیاستهای پولی و مالی کشور، پس از انجام هماهنگیهای داخلی به اطلاع مقامات صندوق رسانده خواهد شد. همچنین درخصوص ارائه دادههای اقتصادی به صندوق به منظور تکمیل گزارش ماده ۴ نیز این اطلاعات به طور منظم توسط بانک مرکزی ایران و مرکز آمار ایران منتشر میشود ولی درخصوص برخی از اطلاعات اقتصادی به دلیل تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی امریکا، طبقهبندی محرمانه وجود دارد که قابل دسترس نخواهد بود. رئیسکل بانک مرکزی در ادامه تأکید کرد: در سال 1401 با اعمال سیاستهای پولی، اعتباری و ارزی مؤثر توسط بانک مرکزی میزان رشد نقدینگی کشور با کاهش 9 واحد درصدی نسبت به سال 1400 به محدوده 30 درصدی رسید.
فرزین ابراز امیدواری کرد که با تداوم برنامههای اصلاح سیاستهای تثبیت اقتصادی، کاهش قابل توجه تورم و قرار گرفتن در کانال 30 درصد در سالجاری تحقق یابد. رئیسکل بانک مرکزی کشورمان همچنین در ادامه به سیاستهای موفق ایران در خصوص بازار کار و ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش نرخ بیکاری به حدود 9 درصد اشاره کردند.
بهبود شاخصهای اقتصادی ایران به رغم تشدید تحریمهای غیرقانونی امریکا
همچنین رئیسکل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در دیدار «جیهاد آزور» مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بینالمللی پول با اشاره به بهبود شاخصهای اقتصادی کشورمان در 2 سال گذشته به رغم تشدید تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی امریکا، خواستار حمایت این صندوق از برنامههای تقویت بانکداری بینالملل به منظور ارتقا و گسترش روابط اقتصادی و تبادلات تجاری با کشورهای مختلف شد.
فرزین با اشاره به تحولات اقتصاد ایران در دو سال گذشته گفت: بخش واقعی اقتصاد ایران در دو سال گذشته با وجود تکانههای ناشی از کرونا، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی و تشدید تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی امریکا توانست با احیای مجدد به رشد در بخشهای مختلف ادامه دهد. وی با بیان اینکه اقتصاد ایران در 2 سال اخیر با نرخهای رشد مثبت به ترتیب ۴.۴ و ۳.۷ درصد تولید ناخالص داخلی در تمام بخشهای اقتصادی روند رو به رشدی را طی کرده است، افزود: در سال ۲۰۲۲ – 2021 (۱۴۰۱) بخش نفت با رشد ۱۰ درصد و بخش صنعت با رشد ۴.۸ درصدی از بالاترین نرخ رشد در بخشهای اقتصادی ایران برخوردار بودند. همچنین در این سال نرخ رشد منفی تشکیل سرمایه ثابت پس از سالها به نرخ رشد مثبت ۵.۹ درصد رسید که شامل رشد ۱۵.۹ درصد در حوزه ماشینآلات و ۲.۱ درصد در بخش ساختمان میشود.
رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در این دوره هزینههای مصرفی بخش خصوصی با ۵ درصد رشد و هزینههای مصرفی بخش دولتی با نرخ رشد منفی ۴.۴ درصد مهمترین اجزای رشدGDP را تشکیل دادند. فرزین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تحولات بخش واقعی اقتصاد در دو سال اخیر گفت: این تحولات نشانگر بارقههای امید در بهبود اقتصاد ایران در بخشهای واقعی است، اگر چه در بخش مالی با پدیده نااطمینانی و هراس در بازار و رشد نقدینگی روبهرو بودیم و نرخهای تورم در ۳ سال پیاپی بالاتر از ۴۰ درصد بود.
وی با تبیین اقدامات انجام شده توسط بانک مرکزی برای مقابله با تورم و اجرای سیاستهای تثبیت گفت: محور اصلی سیاستهای بانک مرکزی در سالجاری اجرای سیاستهای تثبیت در حوزههای پول، ارز و سیاستهای مالی است. در این دیدار «جیهاد آزور» مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بینالمللی پول نیز با اشاره به تجربه موفق ایران در طرح تثبیت اقتصادی در شرایط سخت تحریمی و در مواجهه منطقه با ریسکهای مهم جهانی از جمله افزایش قیمت مواد غذایی، بحران جنگ روسیه و اوکراین از تقویت همکاریهای صندوق و ایران استقبال کرد و خواهان توسعه روابط همکاری با ایران در تمام حوزههای کاری صندوق از جمله توسعه کمکهای فنی در موضوعات مالی شد.