اخیرا بانک مرکزی برای کاهش شدت کمبود منابع ارزی، تصمیم گرفته ارز مبادله‌ای تولیدکنندگان مناطق آزاد را قطع کند. این تصمیم عجولانه و بدون هماهنگی بانک مرکزی نه تنها فعالیت تولیدکنندگان مناطق آزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه اقتصاد کلان و اشتغال را هدف قرار گرفته است.
هر چند که یکی از دلایل عقب ماندگی مناطق آزاد از اهداف و ماموریت تعریف شده را تحریم‌های خارجی اعلام می‌کنند اما در واقعیت تحریم‌ها داخلی ظالمانه‌تر از تحریم‌های غرب، فعالیت مناطق آزاد کشورمان را محدود و مخدوش کرده‌است.
تنگ شدن محدوده اختیارات مناطق آزاد از زیر سوال بردن استقلال آن با انتقال این مجموعه از نهاد ریاست جمهوری به تحت وزارت اقتصاد شروع شد اما در سالهای گذشته فشار بر مناطق آزاد شدت گرفته و در حالی که هنوز فعالان اقتصادی در این مناطق درگیر جلوگیری از اجرای قانون کاهش معافیت‌های مالیاتی بودند که اساسا معافیت‌های مالیاتی از مقدمات و بدیهیات ایجاد مناطق آزاد در دنیا است و اتفاقا فعالان اقتصادی مناطق آزاد در ایران نسبت به سایر مناطق آزاد در کشورهای همسایه از کمترین معافیت‌ها برخوردار هستند اما این بار با مشکل جدی تری مواجه شدند که این بار نه تقابل مجلس با دولت بلکه تقابل دولت با دولت است.
اخیرا بانک مرکزی برای کاهش شدت کمبود منابع ارزی، تصمیم گرفته ارز مبادله‌ای تولیدکنندگان مناطق آزاد را قطع کند. این تصمیم عجولانه و بدون هماهنگی بانک مرکزی نه تنها فعالیت تولیدکنندگان مناطق آزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه اقتصاد کلان و اشتغال را هدف قرار گرفته است.
نکته حائز اهمیت این است که با قطع ارز ترجیحی تولیدکنندگان مناطق آزاد، قیمت تمام شده تولید در سرزمین اصلی بسیار کمتر خواهد شد و اساسا کالای تولید شده در مناطق آزاد فرصت صادرات به داخل کشور را از دست می‌دهند و از سوی دیگر در صادرات بازار خارج حتی در رقابت با کالاهای سرزمین اصلی بازنده هستند چه برسد به بازارهای جهانی که بدون هزینه تحریم در میدان رقابت حاضر شده‌اند.
«حجت‌‌الله عبدالملکی» دبیر شورای عالی مناطق آزاد با اعتراض به این تصمیم یکجانبه بانک مرکزی، سوم خرداد ماه نامه تندی را به «محمدرضا فرزین» رییس کل بانک مرکزی ارسال کرده‌است. که بخشی از این نامه به شرح زیر است:
«براساس مصوبه هیات وزیران، واردات کلیه کالاها از خارج از کشور به محدوده مناطق آزاد تجاری پس از تثبت آماری/ ثبت سفارش در بستر سامانه جامع تجارت و براساس تعیین منشا ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای تولیدکنندگان مستفر در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همانند تولیدکنندگان سایر نقاط کشورو براساس مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی امکان تامین ارز از سیستم بانکی فراهم بوده است.
حال اینکه متاسفانه طی ابلاغ بانک مرکزی این امتیاز از مناطق سلب و امکان دریافت ارز برای تولید کنندگان مناطق آزاد ملغی شده است این در حالی است که این ابلاغ و متعاقب آن اقدام بانک مرکزی در تضاد صریع و مغایر با مصوبه هیات وزیران است و علی الاصول تغییرات نیازمند تصویب مجدد در هیات وزیران است. از دیگر سو این اقدام و تصمیم گیری بدون اطلاع این دبیرخانه، باعث حذف یکی از مهمترین مزیت‌های رقابتی این مناطق در شرایط فعلی اقتصادی کشور است و تولیدکنندگان مستقر در مناطق به دلیل تفاوت قیمت تمام شده تولید، امکان رقابت با تولیدکنندگان مشابه در سرزمین اصلی را نخواهند داشت.
نتیجه این عملکرد عدم امکان ادامه حیات و فعالیت بیش از سه هزار واحد تولیدی فعال در مناطق و در پی آن بیکاری هزاران نفر شاغلین این مناطق درس ال مهار تورم و رشد تولید را به دنبال خواهد داشت.»
باید توجه داشت که آمار و گزارش‌های رسمی حاکی از کاهش نرخ سرمایه گذاری در کشور است و در مناطق آزاد هم به دلیل شدت گرفتن تحریم‌ها توفیقی در جذب سرمایه‌گذاران خارجی نداشتیم حال با این تحریم‌های داخلی و تصمیمات سختگیرانه که در تضاد با ماهیت مناطق آزاد است، همین تعداد سرمایه‌گذاران داخلی باقی مانده در این مناطق آزاد را از دست می‌دهیم و این سرمایه‌داران هم جذب مشوق‌های متنوع مناطق آزاد کشورهای همسایه خواهند شد./ ایلنا