برخی از فروشندگان لوازم خانگی و بخصوص آنهایی که در خیابان امین‌حضور فعال هستند، لوازم خانگی‌ای را عرضه می‌کنند که اصالت آن ابهام‌های متعددی دارد. این ابهام‌ها از کالای تقلبی گرفته تا به قول معروف آنهایی که در زیرپله‌ها، سرهم‌بندی می‌شوند، است. موارد پرشماری وجود دارد که مردم لوازم خانگی خریداری کردند و در کمتر از 20 روز دستگاه آنها دچار خرابی شده است و بعد از آن متوجه شدند که گارانتی عرضه شده از سوی فروشنده تنها یک برگ کاغذ بوده است.
جریان بازار لوازم خانگی و دادوستدها که در آن صورت می‌گیرد را از یکی از کسبه قدیمی امین‌حضور جویا شدیم. امیر غفارنژاد می‌گوید: از سال 97 و در دولت گذشته که واردات لوازم خانگی به کشور ممنوع شد، بازار لوازم خانگی بشدت دچار چالش شد. در ابتدا شاهد کمبود برخی از لوازم خانگی چون برودتی‌ها در بازار بودیم و پس از آن برخی از تولیدکنندگان با هدف افزایش قیمت، شیطنت‌های چون عدم عرضه کالا در بازار داشتند. مجموع این عوامل سبب شد که قیمت لوازم خانگی در دولت گذشته افزایش قابل توجهی پیدا کند.
او افزود: عدم وجود لوازم خانگی خارجی، کاهش عرضه لوازم خانگی از سوی تولیدکنندگان و افزایش قیمت، عواملی شد تا برخی از سودجویان وارد این بازار شوند. از همین‌رو در حال حاضر بازار بشدت از وجود کالاهای تقلبی، قاچاق و گران‌قیمت رنج می‌برد. در این خصوص نه دولت و نه اتحادیه لوازم خانگی، نمی‌توانند کاری انجام دهند چرا که چند سالی است که بازار به این شکل درآمده است از همین‌رو مردم باید با دقت بیشتری نسبت به انتخاب لوازم خانگی بازار اقدام کنند.
بررسی میدانی ما نشان می‌دهد که این روزها در بازار لوازم خانگی، برند خارجی و به اسم خارجی بیشتر شده است. فعالان بازار می‌گویند که این لوازم خانگی خارجی، توسط کولبران و برخی از شبکه‌های قاچاق وارد کشور می‌شود و فروشندگان بر‌اساس قراردادی که با برخی از شرکت‌ها منعقد می‌کنند، کالا را با گارانتی به فروش می‌رسانند؛ در حقیقت آن دستگاه گارانتی (کالا) رسمی ندارد و برخی از تعمیرکاران بر‌اساس تجربه و آزمون و خطا، تعمیر کالا را دنبال می‌کنند. فراتر اینکه برخی از کالاها به دلیل نبود قطعه، دیگر تعمیر نمی‌شوند.
بخشی دیگر از کالاها در شهرهای مرزی و یا در برخی از سوله‌ها سرهم‌بندی می‌شوند. این کالاها مشابه برندهای خارجی تولید می‌شوند و یا لوازم خانگی دست‌دومی هستند که با برچسب‌سازی و تعمیرات مختصر به اسم نو فروخته می‌شوند.
تمام این لوازم خانگی چه آنهایی که کولبران وارد می‌کنند و چه آنهایی که تقلبی هستند، با قیمت‌های بسیار بالا به فروش می‌رسند. از همین‌رو هنگام خرید لوازم خانگی همواره این تردید در بین خریداران وجود دارد که فروشنده چه کالایی را عرضه خواهد کرد؟ اگر کالایی بی‌کیفیت و تقلبی عرضه شود، بطور قطع در ماه‌های اول از سوی خریدار قابل شناسایی نیست. البته اگر فروشنده شانس بیاورد و آن کالا در روزهای اول دچار خرابی نشود. بی‌اعتمادی به برخی از فروشندگان لوازم خانگی، باعث شده که بازار این بخش با رکود بیشتری روبه‌رو شود. برخی این‌گونه تعبیر می‌کنند که فروشندگان لوازم خانگی باری بر دوش خریداران شدند.
بر این اساس باید تأکید کرد که تمام لوازم خانگی خارجی در بازار، قاچاق محسوب می‌شوند و این کالاها گارانتی رسمی ندارند. اما در حال حاضر تعداد زیادی از تولیدکنندگان داخلی و مونتاژکار هستند که توانستند بخشی از نیاز بازار را پاسخگو باشند.
نارضایتی اتحادیه از وضعیت بازار
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی درباره فروش لوازم خانگی که اصالت ندارند به «ایران» گفت: از شرایط پیش آمده در بازار لوازم خانگی که از مدت‌ها پیش ایجاد شده، راضی نیستم و ضرورت دارد این امر با کمک سیاستگذاران حل شود.
رئیس اتحادیه لوازم خانگی ادامه داد: با ورود به سایت‌های یاد شده، می‌توان کالاهای قاچاق، تقلبی و نوع گارانتی کالا را متوجه شد، اگر کالایی در سایت نباشد و یا گارانتی آن کالا تأیید نشود، بطور قطع کالای عرضه شده از سوی فروشنده اصالت ندارد و در صورت خرید، متقاضی متضرر می‌شود.
پازوکی اظهار داشت: به غیر از سایت، راه دیگری هم برای تشخیص اصالت کالا وجود دارد. خریداران می‌توانند کد رهگیری کالا را که تولیدکننده موظف به درج آن است با کد دستوری «ستاره 4 ستاره 7777 مربع» وارد کنند و اصالت کالا (نام شرکت، تاریخ ضمانت، تاریخ گارانتی، میزان گارانتی) را تشخیص دهند. همچنین برای آنکه کالای تقلبی خریداری نشود می‌توان از طریق گارانتی راستی‌آزمایی کرد. در سامانه جامع گارانتی اسم کالا باید منظور شود و بر‌اساس آن ضمانت کالا مشخص می‌شود. اگر گارانتی در سایت با گارانتی فروشنده تطابق نداشت، بطور قطع آن گارانتی معتبر نیست.
او درباره قیمت لوازم خانگی که در بازار متفاوت است و فروشندگان قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌کنند، گفت: ملاک قیمت لوازم خانگی سامانه 124 است، در این سامانه لیست قیمت کالاها گنجانده شده است؛ اخیراً لیست جدید قیمت‌ها در سامانه یاد شده بارگذاری نشده است و به همین جهت فروشندگان لوازم خانگی نمی‌دانند که با چه اعدادی باید کالای خود را به فروش برسانند.
رئیس اتحادیه لوازم خانگی خاطرنشان کرد: زمانی که نرخ ارز نوسان دارد، قیمت لوازم خانگی هم از آن تبعیت می‌کند از همین‌رو می‌بینیم که در بازار لوازم خانگی قیمت‌ها دستخوش تغییر می‌شود. در لوازم خانگی تولید داخل هم شاهد نوسان قیمت هستیم چرا که 30 درصد عوامل تولید مربوط به واردات است، وقتی هزینه واردات قطعات و مواد اولیه گران تمام می‌شود، تولیدکننده بر نرخ‌های خود می‌افزاید.
او درباره اینکه برخی از فعالان بازار می‌گویند که تولیدکنندگان داخلی به بازار کالا عرضه نمی‌کنند، تصریح کرد: برخی از تولیدکنندگان وقتی کالای خود را به فروش می‌رسانند، پشیمان می‌شوند چرا که می‌گویند می‌توانستند با نرخ‌های بالاتر کالا را عرضه کنند. برای برخی از تولیدکنندگان تأمین مواد اولیه سخت است.
پازوکی گفت: در حال حاضر در برودتی‌ها و مایکروفر و کولر گازی همچنان کمبود تولید وجود دارد ولی در برخی از کالاها چون ماشین ظرفشویی حداقل 30 درصد به تولید اضافه شده است.
او ادامه داد: کولبران و مرزنشینان می‌توانند به صورت محدود کالا وارد کنند، از همین‌رو از سیاستگذاران می‌خواهیم که این نوع واردات ساماندهی و کالاهایی وارد شود که کشور به آن نیاز دارد. به عنوان مثال ما به ماشین ظرفشویی رومیزی نیاز داریم که تولیدکنندگان داخلی، تولیدی از آن ندارند. لذا برای جبران کسری بازار، می‌توان درخواست‌ها را سازماندهی کرد تا کالاهای مشابه داخل وارد کشور نشود.