خرید هواپیما، یکی از توافقات در قالب برجام بود که هواپیماهای ایرباس، بوئینگ و ای تی آر در قراردادهای خرید قرار گرفت اما با خروج امریکا از برجام و بازگشت تحریمها، این قرارداد اجرا نشد و از حدود 300 هواپیمایی که قرارداد خرید آن امضا شد فقط تعدادی هواپیمای ای تی آر به ایران تحویل شد که در خصوص این هواپیماها هم بحث زیادی جود دارد و کارشناسان هوایی این هواپیما را برای شرایط هوایی ایران مناسب نمیدانند. با اینکه تأمین قطعات هواپیماهای خریداری شده در تعهد شرکتهای تولیدکننده است اما طرف قرارداد به بهانه تحریم این تعهد را اجرا نکرده و در حال حاضر از 12 هواپیمای ای تی آر که در اختیار شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد 10 هواپیما بخاطر تأمین نشدن قطعه زمینگیر شده است.
محمد محمدیبخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در این خصوص گفت: در ممیزی اخیر ایکائو از ایران این موضوع را (زمینگیری ۱۰ فروند هواپیمای ای تی آر) بهعنوان سند رسمی شکایت از امریکا اعلام کردیم.
وی افزود: وقتی دیدهبان حقوق بشر به ایران مراجعه کردند نیز در جلسه مشترک، تحریم امریکا را اعلام کردیم. اکنون علیه امریکا شکایت رسمی کردیم که ادامه این رفتارها با روح قوانین ایکائو مغایرت دارد و بهطور مستقیم ایمنی هوانوردی را تهدید میکند.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: اگر اجازه پرواز به هواپیماهای برجامی را نمیدهیم و شاهد زمینگیری ۱۰ فروند هواپیما هستیم بخاطر «ایمنی» است و امیدواریم بتوانیم با تأمین قطعه، هواپیماها را سرخط برگردانیم. وی گفت: امکان بازگرداندن تعداد قابل توجهی از هواپیماها تا ماه آینده وجود ندارد اما نهضت تعمیر قطعات را ادامه میدهیم. رئیس سازمان هواپیمایی گفت: ۱۷۵ هواپیما را اکنون سرخط آوردهایم و تلاش داریم از طریق واردات ناوگان، تعداد هواپیماهای سرخط را افزایش دهیم.
محمدیبخش همچنین گفت: تا رسیدن به عدد ۵۵۰ فروند هواپیما، کسری ناوگان داریم و برای جبران آن از سه استراتژی استفاده میکنیم.
رئیس سازمان هواپیمایی درباره اینکه هواپیماهای وارداتی، دست دوم است و عمر خود را کرده، گفت: اگر چکهای دورهای انجام شود امکان پرواز ایمن وجود دارد. کارخانه هواپیماسازی به ما هواپیما نمیفروشد و ما در این شرایط مجبور هستیم بر اساس دستورالعمل خود هواپیمای کارکرده وارد کنیم. وی گفت: ایرلاین اصلی ما (ایران ایر) طی سالهای اخیر دچار چالش جدی بوده اما عملیات اربعین، حج، نوروز و جام جهانی در همین شرایط سخت انجام شد. پروازهای اروپایی هما هم در حال انجام است. محدودیتها برای ما دغدغه است و باید بهسرعت دغدغه تأمین قطعه حل شود و بر همین اساس به ایکائو ارجاع دادیم و شکایت کردیم.
تحریمها، مانع انتقال اطلاعات هوانوردی به ایران
رئیس سازمان هواپیمایی گفت: برای اداره صنعت باید از فناوری استفاده کنیم که تحریمها مانع انتقال اطلاعات هوانوردی به ایران شده است.
وی گفت: برای اداره صنعت باید از فناوری استفاده کنیم، اما به دلیل تحریم از علم و تجربه دنیا بیبهرهایم. جنگ نابرابر تحریم علیه بخش هوایی تا امروز ادامه یافته و انتقال تکنولوژی به ایران صورت نگرفته است. این در حالی است که ایکائو میگوید باید دانش هوانوردی بدون تبعیض گسترش یابد، اما امریکا حتی از ارسال نشریات هوانوردی هم به ایران خودداری میکند. رئیس سازمان هواپیمایی ادامه داد: آنها به ما هواپیمای برجامی فروختند اما قطعات آن را ندادند، در این شرایط باید با حفظ ایمنی به مردم سرویس دهیم.