ماه های حرام در قران به معنی ماه هایی در سال می باشند که خداوند نگه داشتن حرمت آن ها را برمومنان واجب دانسته است.
ذی القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب. از زمان حضرت ابراهیم، این ماه‌ها دارای حرمت بودند و در دسته ی ماه های حرام قرار گرفته اند که بر مومنان واجب است حرمت این ماه ها را نگه دارند. از جمله احکام فقهی ماههای حرام، حرمت جنگ و تشدید دیه قتل می باشد.
در رابطه با پاسخ این سوال که فلسفه ماه های حرام چیست باید بگوییم، ماه ذی القعده که یکی از ماه های حرام به حساب می اید فلسفه اش این است که ذی‌القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام یازدهمین ماه از ماههای قمری می باشد که این ماه جزو ماههای حرام و ماههای حج است. ذوالقعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند به این نام نامیده‌اند.
فلسفه حرام بودن ماه ذی‌الحجه نیز از آن جا که مناسک حج در آن انجام می‌شود ذی‌الحجه نام گرفته‌است. این ماه جزو ماههای حرام (ذی‌القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب) است که احترام خاصی دارند و جنگ در آنها به دلیل برخی آیات مانند ۲۱۷ سوره بقره حرام می باشد.
همانطور که میدانید ماه محرم نیز یکی از ماه های حرام به حساب می آید که به دلیل اتفاقات وحشتناکی که برای اهل بیت و خانوادن امام حسین (ع) رخ داده است این ماه با نام ماه حرام ذکر شده و هر گونه ازدواج و یا جشنی در این ماه حرام به حساب می اید و دیه فرد آسیب دیده دو برابر می باشد.
در ماه رجب نیز شهادت امام هادی(ع) و امام کاظم(ع) می باشد و جزء یکی از ماه های حرام به حساب می آید، لازم به ذکر است نخستین شب جمعه ماه رجب را لیلة الرغائب می‌گویند که برای آن اعمال و آدابی خاصی ذکر است. در ایران سنت اعتکاف در روزهای ۱۳ تا ۱۵ این ماه انجام می‌شود.
ماه های حرام سال 1401
همانطور که در بخش بالایی در پاسخ به این سوال که ماه های حرام کدامند گفته شد. ماه حرام ماهی در سال می باشد که در قرآن خداوند حرمت آن ها را واجب دانسته و بر مومنان موظف کرده است تا حرمت این ماه ها را نگه دارند.
ماههای حرام سال۱۴۰۱ عبارت اند از: ذی القعده، ذی الحجه و محرم و یک ماه جدا یعنی رجب. در خطبه حجة الوداع که پیامبر (ص) در منا ایراد نمود، آمده است: «السّنة اثناعشر شهراً منها أربعة حُرُم، ثلاث متوالیات: ذوالقعدة و ذوالحجة و المحرّم و رجب مُضَر الّذی بین جمادی و شعبان: سال دوازده ماه است که چهار تای آن ماههای حرام‌اند. سه تا پشت سر هم‌اند: ذوالقعده، ذوالحجه و مُحرّم، و ماه رجب مُضَر که بین جمادی الثانی و شعبان قرار گرفته است».
ماه های حرام سال 1402
به طور جامع میتوان گفت ماه های حرام 4 ماه ثابت و مشخصی بوده و در سال های متفاوت تغییری نخواهند کرد، ماه های حرام سال ۱۴۰2 نیز عبارت اند از: ذی القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب، که در بخشس های بالا تر در رابطه با هر یک از این ماه ها و دلیل حرام بودن آن ها به صورت جامع صحبت کرده ایم.
خرداد ماه از یازدهم ماه تا سی و یکم(ذی القعده)
تیرماه از یکم تا نهم ماه (ذی القعده-ذی الحجه)
از دهم تیرماه تا سی و یکم تیر(ذی الحجه)
از یکم مرداد تا هفت مردادماه(ذی الحجه)
از هشتم مرداد ماه تاسی و یک مرداد ماه (محرم)
از یکم شهریور تا ششم شهریور ماه (محرم)
بهمن ماه از سوم ماه تا سی ام (رجب)
اسفندماه یکم و دوم ماه (رجب)