دولت درحالی درآمدی از محل مالیات خانه‌های خالی در لایحه بودجه سال آینده را پیش‌بینی کرده است که همواره انتقاداتی به شناسایی این خانه‌ها و تحقق درآمد دولت از محل مذکور در سال جاری وارد است؛ البته به نظر می‌رسد قرار است راهکارهای جدیدی برای این موضوع به کار گرفته شود.
آنطور که دولت در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی کرده، قرار است از خانه‌های مسکونی خالی از سکنه ۲۰۰۰ میلیارد تومان مالیات اخذ کند. این درحالی است که طبق آخرین آمار، مالیاتی که دولت در ۹ ماهه سال جاری از این محل اخذ کرده، یک میلیارد و ۴۸۷ میلیون تومان بوده است. رقمی که به نظر نمیرسد تا پایان سال به بیش از دو میلیارد تومان هم برسد و مقایسه این ارقام نشان می‌دهد که دولت برای سال آینده روی مالیات خانه‌های خالی حساب زیادی باز کرده است.
این درحالی است که از زمانی که قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی اجرا شد، انتقادات زیادی به آن مطرح بود. بر این اساس بنای اخذ مالیات از خانه‌های خالی سال گذشته گذاشته و قانون مالیات خانه‌های خالی آذرماه سال ۱۴۰۰ مصوب شد. طبق این قانون اگر واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد، مشمول مالیات می‌شود و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب سال اول معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد.
وظیفه شناسایی خانه‌های خالی بر عهده وزارت راه و شهرسازی از طریق سامانه املاک و اسکان گذاشته شده است که این وزارتخانه با راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان نسبت به ثبت اطلاعات سکونتی افراد اقدام کرد و کسانی که در مهلت تعیین شده نتوانستند این اطلاعات را ثبت کنند، خانه آن‌ها به عنوان خاله خالی به سازمان امور مالیاتی از سوی وزارت راه و شهرسازی معرفی شد اما طبق نظر کارشناسان این وزارتخانه به عنوان نهاد مربوطه برای شناسایی خانه‌های خالی سریع و کارآمد عمل نمی‌کند.
انتقاد منظور و به‌کارگیری یک روش جدید
موضوعی که داوود منظور، رییس سازمان امور مالیاتی نیز به آن اشاره و اعلام کرده است با خود اظهاری نمی‌توان خانه‌های خالی را شناسایی کرد. تعریف خانه‌های خالی غلط است. تاکنون ۵۲۰ هزار رکورد خانه خالی توسط وزارت راه و شهرسازی ثبت شد که از این میزان ۲۱۶ اعتراض صورت گرفت که همگی وارد بوده است. وی همچنین این پیشنهاد را مطرح کرد که در شناسایی خانه‌های خالی باید از ظرفیت شهرداری استفاده شود.
با توجه به این موضوعات، ابهام درمورد تحقق پیش‌بینی‌های درامدی دولت درمورد خانه‌های خالی وجود دارد. البته منظور اخیرا درمورد شناسایی خانه‌های خالی و لوکس از به کارگیری یک راه جدید خبر داده و اعلام کرده است که یکی از دلایلی که باعث شده مالیات خانه‌های خالی و خانه‌ها و خودروهای گران‌قیمت به طور کامل محقق نشود، ظرف اطلاعاتی است که سازمان امور مالیاتی باید از دستگاه‌های تولیدکننده اطلاعات دریافت کند. برای حل مشکل مذکور در لایحه تضامینی را در قانون پیش‌بینی می‌کنیم برای دستگاه‌هایی که باید اطلاعات مورد نیاز سازمان امور مالیاتی را تامین کنند. این تضامین محکم بوده و مجازات‌هایی را برای دستگاه‌هایی که همکاری نمی‌کنند پیش‌بینی کرده است.
رئیس سازمان امور مالیاتی افزود: درمورد خانه‌های خالی پیشنهاداتی است برای بهبود دریافت اطلاعات که این پیشنهادات به مجلس ارایه شده است و چنانچه در قانون تصویب شود می‌توان خانه‌های خالی را شناسایی و وصول کنیم.